Γ. Καραμπελιάς: Γενοκτονία Ελλήνων της Μικρας Ασίας – Γερμανική Κατοχή: Ο αιώνιος ρόλος των Γερμανών (βίντεο)

Ο Γιώργος Καραμπελιάς με αφορμή την 12η Οκτωβρίου 1944, μέρα που αποχώρησαν οι Γερμανοί από την Ελλάδα, θυμίζει τον ρόλο της Γερμανίας στη Γενοκτονία του μικρασιατικού Ελληνισμού την περίοδο 1914-1922.

1919-1922: Μικρά Ασία από τον Θρίαμβο στην Καταστρoφή 🎥

από

 Κώστας Χατζηαντωνίου

 -

Ο συγγραφέας Kώστας Χατζηαντωνίου απαντά στις ερωτήσεις του αντιφώνου για το 1919-1922, Μικρά Ασία από τον Θρίαμβο στην Καταστροφή
Πώς άρχισε η εμπλοκή της Ελλάδας;
Για την απόβαση στην Σμύρνη και την συνθήκη των Σεβρών.
Στο στρατιωτικό πεδίο ήταν εφικτή μια ελληνική νίκη;
Η καταστροφή του 1922 και οι μετέπειτα ελληνοτουρκικές σχέσεις.

ΠΗΓΗ: https://antifono.gr/1919-1922-%ce%bc%ce%b9%ce%ba%cf%81%ce%ac-%ce%b1%cf%83%ce%af%ce%b1-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%b8%cf%81%ce%af%ce%b1%ce%bc%ce%b2%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%b7%ce%bd-%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b1/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=1919-1922-%25ce%25bc%25ce%25b9%25ce%25ba%25cf%2581%25ce%25ac-%25ce%25b1%25cf%2583%25ce%25af%25ce%25b1-%25ce%25b1%25cf%2580%25cf%258c-%25cf%2584%25ce%25bf%25ce%25bd-%25ce%25b8%25cf%2581%25ce%25af%25ce%25b1%25ce%25bc%25ce%25b2%25ce%25bf-%25cf%2583%25cf%2584%25ce%25b7%25ce%25bd-%25ce%25ba%25ce%25b1%25cf%2584%25ce%25b1

 Ανάρτηση από:geromorias.blogspot.com

Πώς απέθανεν η Μικρά Ασία;

Πώς απέθανεν η Μικρά Ασία:

Η Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή μέσα από τις καταγραφές του δημοσιογράφου Κώστα Φαλτάϊτς*

Της Άννας Φάλταιτς**

Θα σας μιλήσω για τον παππού μου, τον δημοσιογράφο, λογοτέχνη και ερευνητή της περιόδου του Μεσοπολέμου, Κώστα Φαλτάϊτς, και για το έργο του αναφορικά με τη Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή.

Ας ξεκινήσουμε πηγαίνοντας περίπου 100 χρόνια πίσω, τον Νοέμβριο του 1921. Το μέτωπο έχει ήδη βαλτώσει και έχει αρχίσει να καταρρέει και η ελληνική κυβέρνηση έχει δώσει εντολή να εκκενώσουν την περιοχή οι δημοσιογράφοι που παρακολουθούσαν τις κινήσεις του ελληνικού στρατού.

Ο πολεμικός απεσταλμένος της εφημερίδας «Εμπρός» Κώστας Φαλτάϊτς, που ήταν γνωστός στο αθηναϊκό κοινό από τις ανταποκρίσεις που έστελνε κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων από το θωρηκτό Αβέρωφ και τα άλλα πολεμικά μας πλοία, επιστρέφει στην Αθήνα και εκδίδει αμέσως ένα βιβλιαράκι 60 περίπου σελίδων, που περιλαμβάνει μαρτυρίες επιζώντων των σφαγών που συντελέστηκαν στην περιοχή της Νικομήδειας από τους τσέτες του Μουσταφά Κεμάλ το 1920.

Το βιβλίο, που έχει τίτλο «Αυτοί είναι οι Τούρκοι- Αφηγήματα των Σφαγών της Νικομήδειας», περιλαμβάνει ορισμένες από τις μαρτυρίες που συγκέντρωσε ο Φαλτάϊτς από Έλληνες και Αρμένιους επιζώντες των σφαγών, ενόσω ο ίδιος κάλυπτε δημοσιογραφικά την προέλαση του στρατού μας στην περιοχή της Βιθυνίας. Το βιβλίο προκάλεσε τόση αίσθηση, που όχι μόνο μεταφράστηκε σχεδόν αμέσως στα γαλλικά (μάλιστα εκδόθηκε δύο φορές, την πρώτη το 1922 και τη δεύτερη το 1923), αλλά αξιοποιήθηκε και από το υπουργείο Εξωτερικών ως εργαλείο για τη στήριξη των ελληνικών θέσεων στις διεθνείς συνόδους που καθόριζαν τις τύχες της Μικράς Ασίας και της Ελλάδας.

Ο Φαλτάϊτς έφτασε στην Μικρά Ασία στα τέλη Μαρτίου του 1921, προκειμένου να καλύψει τις κινήσεις του Γ’ Σώματος Στρατού. Στο πρώτο του ρεπορτάζ, από την Προύσα, το οποίο δημοσιεύθηκε στο «Εμπρός» την 1η Απριλίου του 1921, φαίνεται η διάθεσή του να είναι όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικός ως προς τα γεγονότα –πολεμικά και ανθρωπιστικά- που έβλεπε να εκτυλίσσονται μπροστά του, μην παραλείποντας από την πρώτη κιόλας ημέρα να αναφερθεί στους «αληθείς Τούρκους πατριώτες», όπως έγραφε, που ανησυχούσαν και αυτοί για την τύχη της πατρίδας τους.

Οι “Φράγκοι”, οι “Γραικοί” και το Ανατολικό Ζήτημα

Μελετόπουλος Μελέτης

Views: 2,006

Ανταλλαγή

Το 1204, η τότε Δύση (Βατικανό, Ενετία και φεουδαλικές ηγεμονίες της Δυτικής Ευρώπης) οργάνωσαν μία ληστρική επιχείρηση εναντίον της Ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Το Βατικανό για να επεκτείνει την επιρροή του στην Ανατολή, η Ενετία για να αποκτήσει αποικίες-εμπορικούς σταθμούς στην Ανατολική Μεσόγειο, οι πειναλέοι φεουδάρχες της υπανάπτυκτης δυτικής Ευρώπης για να αποκτήσουν πρόσβαση στον θρυλικό πλούτο της Ρωμανίας.

Χάρις στην εμφύλια έριδα της δυναστείας των Αγγέλων, η επιχείρηση πέτυχε και η Ρωμανία διαμελίσθηκε. Αποτελέσματα: το Βατικανό επιχείρησε να αφομοιώσει θρησκευτικά την Ορθοδοξία, απέτυχε παταγωδώς και τελικώς προκάλεσε το άσβεστο διαχρονικό μίσος του χριστιανικού κόσμου της Ανατολής εναντίον του. Η Ενετία υπερεπεκτάθηκε και εξετέθη σε συνεχείς επιθέσεις Τούρκων κλπ. εναντίον των αποικιών της που την έφθειραν. Οι δε Φράγκοι, Βαλλόνοι, Φλαμανδοί ιππότες ήλθαν, είδαν και απήλθαν τελικώς ηττημένοι, μετά από βραχύβια παρουσία στην Ελλάδα.

Αλλά το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα του 1204 υπήρξε η διάλυση του ισχυρού κράτους, που επί μία χιλιετία συγκράτησε την επέλαση Περσών, Αβάρων, Αράβων, Πετσενέγων, Σελτζούκων και λοιπών ασιατικών βαρβαρικών φύλων προς δυσμάς. Όταν το 1259-1261 ο Μιχαήλ Παλαιολόγος εξεδίωξε τους “Σταυροφόρους” από την Ανατολή, το ανιδρυμένο Βυζάντιο δεν ήταν πλέον η ρωμαϊκή υπερδύναμη, αλλά ένα συρρικνωμένο ελληνικό κράτος, εν μέσω μίας πανσπερμίας βαλκανικών και μικρασιατικών κρατιδίων, τουρκομανικών ηγεμονιών και ενετικών αποικιών.

Τα τουρκομογγολικά φύλα προήλασαν χωρίς αντίσταση και το 1453 κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, εν μέσω ελληνικού εμφυλίου διχασμού μεταξύ Ανθενωτικών και Ενωτικών. Και ενώ οι Ενωτικοί είχαν δίκιο στην στρατηγική επιλογή τους να εκμαιεύσουν την στρατιωτική βοήθεια της Δύσης, οι Ανθενωτικοί δικαιώθηκαν από την εμπαθή άρνηση των Δυτικών να διασώσουν την Κωνσταντινούπολη από την Άλωση.

Αυτοί πάντως που σίγουρα δεν δικαιώθηκαν ήταν οι Ευρωπαίοι, αφού το 1529, οκτώ μόλις δεκαετίες μετά την Άλωση, οι Τούρκοι έφθασαν στα τείχη της Βιέννης. Η απέχθειά τους για το ορθόδοξο Βυζάντιο τους εμπόδισε να διακρίνουν καθαρά την γεωστρατηγική του αξία ως αναχώματος προς Ανατολάς. Το 1821-1830 η στρατηγική επιλογή της Δύσης ήταν αρχικώς μεν η ακεραιότητα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μετά δε την μεταστροφή της αγγλικής πολιτικής υπό τον Κάννιγκ η δημιουργία γεωγραφικά ελάχιστου, μη βιώσιμου και άρα εξαρτημένου κρατιδίου στο νότιο άκρο της Βαλκανικής.

Διασώζοντας την Οθωμανική Αυτοκρατορία

Η ξεριζωμένη Αρμενική

Μικίων ο Βοιωτός *

Σεπτέμβριος 1922: Την ώρα που οι Τσέτες πάταγαν στα πρώτα σπίτια της Σμύρνης, στο ποδοσφαιρικό γήπεδο της πόλης διεξαγόταν ο αγώνας Αρμένια Χομενετμέν-Απόλλων Σμύρνης, που έμελλε να είναι και ο τελευταίος, πριν αυτή περάσει στα χέρια των Τούρκων. Παίκτες και φίλαθλοι από το γήπεδο βρέθηκαν στα καράβια της προσφυγιάς και από εκεί σε μια καινούργια πατρίδα. Φτωχοί, πεινασμένοι, χωρίς να έχουν στον ήλιο μοίρα, να κοιμούνται σε σκηνές και αργότερα σε παραπήγματα, που πολύ απείχαν από το να χαρακτηριστούν σπίτια· κι όμως…

Αύγουστος 1924: Δύο χρόνια ακριβώς μετά τον όλεθρο, ιδρύεται στο Δουργούτι η Ένωση Αρμενίων Αθλητών Αθηνών «Χομενετμέν». Με τις ίδιες κυανέρυθρες φανέλες, τις ποτισμένες ιδρώτα από τον ήλιο και σκονισμένες από το χώμα των χαμένων πατρίδων, οι αθλητές δεν πατάνε πια τα γήπεδα της Σμύρνης, του Αφιόν, των Αδάνων, του Ακσεΐρ και της Κιλικίας, αλλά τα αθηναϊκά· οι πρόσκοποι με τις ίδιες σημαίες, καπνισμένες από τη φωτιά που κατέκαψε τις πατρίδες τους, παρελαύνουν όχι πια στους δρόμους των μικρασιατικών πόλεων, αλλά στο Δουργούτι, στην Κοκκινιά και στο Σύνταγμα.

Με αριθμό μητρώου 21 στην Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (οι μισές και παραπάνω από τις 21 εκείνες πρώτες ομάδες έχουν διαλυθεί και δεν υφίστανται πλέον), η «Αρμενική» βρίσκεται στις δέκα αρχαιότερες ομάδες της Αθήνας. Η ομάδα την πρώτη χρονιά της ίδρυσής της, τη σεζόν 1924-25, κερδίζοντας τον Αίαντα Αθηνών 5-0, τον Αθηναϊκό 4-2 και την Λένορμαν 1-0, έφθασε στα ημιτελικά του πρωταθλήματος χάνοντας στην παράταση 1-0 από την ΑΕΚ. Σε κάθε αγώνα την ακολουθούσαν χιλιάδες φίλαθλοι. Η ομάδα των φτωχών και κατατρεγμένων προσφύγων, που, κόντρα σε όλες τις αντιξοότητες -οικονομικές, ρατσιστικές, συρρίκνωσης της παροικίας κ.ά.- κατάφερε εδώ και εκατό χρόνια κάθε Κυριακή να τιμά τα χρώματα της φανέλας της στα γήπεδα και να κερδίζει το σεβασμό όλων των φιλάθλων.

Στέλιος Κούκος, 1821, 1922, Όταν συναντήθηκε ο θρίαμβος με τον όλεθρο!

Έργο του Χρήστου Μποκόρου.

Γράφει ο Στέλιος Κούκος

Τα μεσάνυκτα της 31ης Δεκεμβρίου του 2021, τελευταία ημέρα του έτους αφιερωμένου στην επέτειο της συμπλήρωσης 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, πραγματοποιήθηκε μια παράδοξη συνάντηση! Η ένδοξος επέτειος συναντήθηκε με μία από τις χειρότερες μας εθνικές συμφορές! Με μια εθνική τραγωδία! Τη μικρασιατική του 1922.

Τους χώριζαν εκατόν και ένα έτος και συναντήθηκαν αίφνης και για κλάσματα δευτερολέπτου! Εν ταυτώ, μαζί! Η δόξα, ο θρίαμβος, ο όλεθρος και η καταστροφή!

Κατά συνέπεια, ένα χρόνο μετά τη συμπλήρωση εκατόν ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, το έθνος έμπαινε σε μια φοβερή περιδίνηση. Είχαν προηγηθεί οι βαλκανικοί πόλεμοι και η Ελλάδα κατάφερε να απελευθερώσει ολόκληρη τη Θεσσαλία, την Ήπειρο, την Μακεδονία, και την Θράκη!

Και έτσι η Ελλάδα των αγωνιστών του ’21, ή ακόμη και η Ελλάδα της Μελούνας, μεγάλωσε και κραταιώθηκε! Γι αυτό και η ευρύχωρη χώρα στα 1922 άνοιξε όπως μπορούσε τα ρημαγμένα σπλάχνα της, για να αγκαλιάσει τις καραβιές των «καραβοτσακισμένων» της εθνικής περιπέτειας και τραγωδίας στα χώματα της Ιωνίας! Στο όνομα μιας Μεγάλης Ιδέας που είχε, όμως, και… επίθετο! Εθνικός διχασμός! (Ο οποίος είναι πάντα συνώνυμος με την εθνική τραγωδία).

Βεβαίως, η υποδοχή, η περίθαλψη και η εγκατάσταση των ξεριζωμένων δεν ήταν και τόσο εύκολη υπόθεση, και ούτε χωρίς παρατράγουδα! Με την παρέλευση, όμως, άλλων εκατόν χρόνων και διά μέσου και άλλων εθνικών συμφορών, όπως η γερμανική, ιταλική και βουλγαρική κατοχή, ο εμφύλιος και οι δικτατορίες μοιάζει να τα έχει καταφέρει ο ελληνισμός! (Φυσικά το δράμα της Κύπρου παραμένει χωρίς καμιά δίκαιη ανθρώπινη προοπτική…).

Συνέχεια εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=337138

Αντίσταση στον αμοραλισμό

Ο όρος «γενοκτονία» στην περίπτωση του Μικρασιατικού Ελληνισμού «σημαίνει την εθνοκάθαρση, την καταστροφή των ελληνικών πολιτιστικών μνημείων, τη βίαιη αποκοπή του Ελληνισμού από τις προγονικές εστίες του, το χάος της προσφυγιάς, τη διάλυση ενός ολόκληρου κόσμου, αρχαίου, μεσαιωνικού και νεώτερου».

Η ιστορική μνήμη ενός λαού έχει νόημα να λειτουργεί, όταν σώζεται εναργής και υπαγορεύει συνέπειες συλλογικής αξιοπρέπειας. Τα φρικώδη εγκλήματα των Ναζί οι Εβραίοι δεν τα ξεχνούν, έχουν όμως αποδεχθεί άπειρες καταθέσεις λύπης και συγγνώμης από το έθνος των αυτουργών του ολοκαυτώματος. Το τουρκικό κράτος και η κοινωνία όχι μόνο δεν ψέλλισαν ποτέ ίχνος μεταμέλειας για τις γενοκτονίες Ελλήνων και Αρμενίων, αλλά έχουν το αδιάντροπο θράσος να εκθέτουν σαν δική τους ιδιοκτησία και αποκλειστική κυριότητα τα μεγαλουργήματα των θυμάτων τους.

Είναι κυριολεκτικά αδιανόητο να μιλάνε οι Ελληνες πολιτικοί για ελληνοτουρκική φιλία, συμμαχία ή αγαθή συνεργασία, όταν κάθε τουρκική πολιτική ηγεσία, δεκαετίες τώρα, διατυπώνει μόνο απειλές, κατακτητικές ορέξεις και απαιτήσεις – λογαριάζουν την όση Ελλάδα έχει απομείνει στον χάρτη σαν βιλαέτι της Αγκυρας. Δεν διστάζουν οι Τούρκοι (Τύπος και πολιτικές ηγεσίες) να χρησιμοποιούν διεθνείς θεσμούς και βήματα, για να επιδείξουν την κατακτητική τους αδηφαγία και απληστία.

Χρήστος Γιανναράς

Την περασμένη Κυριακή, 6 Μαρτίου, έγραφα για το συναρπαστικό, κατά τη γνώμη μου, βιβλίο των Αγγελου Συρίγου και Ευάνθη Χατζηβασιλείου, ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ – 50 ερωτήματα και απαντήσεις. Σήμερα, χωρίς να μειώνω, ούτε κατ’ ελάχιστο, τον έπαινο γι’ αυτή την εξαίρετη συγγραφή, θα ήθελα να προσθέσω μιαν εύλογη απορία, δίκην κριτικής παρατήρησης.

Ταπεινά φρονώ, όπως έλεγαν κάποτε, ότι το βιβλίο μοιάζει να παρακάμπτει τον ρόλο των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων στην τραγική αυτή για τον Ελληνισμό περιπέτεια – στην αλλαγή της ιστορικής πορείας του Ελληνισμού, στην εξευτελιστική ρήξη συνέχειας του πολιτισμού που ο Ελληνισμός ενσάρκωνε. Βέβαια, η καίρια «λύσις συνεχείας» της παρουσίας του Ελληνισμού στη σκηνή της Ιστορίας είχε επώδυνα συντελεστεί στα δέκα περίπου χρόνια της Βαυαροκρατίας (1832-1844) – o πολιτικός και κοινωνικός βίος στη γεωγραφικά ελάχιστη ελληνική επικράτεια υποτάχθηκε, βίαια και αυθαίρετα, στο μοντέλο των δυτικο-ευρωπαϊκών κοινωνιών. Κάθε λεπτομέρεια στην οργάνωση του κοινού βίου ήταν απομίμηση αντίστοιχων «ευρωπαϊκών» προτύπων: Από τον καθορισμό θεσμών και προγραμμάτων της εκπαίδευσης, το γνωστικό πεδίο πανεπιστημιακών εδρών και μαθημάτων, την οργανωτική διάρθρωση των υπουργείων και κάθε κοινωνικού λειτουργήματος, ως και την αποκομιδή των απορριμμάτων, ήταν όλα απομίμηση, φανερά ατυχέστατη, των δυτικο-ευρωπαϊκών προτύπων.

Με αφορμή μια φωτογραφία από την προσφυγιά του ’22

Του Σπύρου Α. Γεωργίου*

Η κοινωνία είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των μερών της. Αυτό το «περισσότερο», μας λέγει ο Εμίλ Ντυρκέμ (απ’ τους θεμελιωτές της Κοινωνιολογίας), μπορεί να νοηθεί ως η συλλογική συνείδηση∙ ως το «Εμείς» της κοινωνίας που διαπερνά τα μέλη, επιδρώντας αποφασιστικά στη νοοτροπία και τη συμπεριφορά τους.

Αυτό το «Εμείς» αντανακλάται, τρόπον τινά, στην κοινή διαχείριση της τραγικότητας που διέπει την ανθρώπινη ύπαρξη. Και, βέβαια, είναι προφανές πως, όπου λείπει τούτο το «Εμείς», κατισχύει ένας ανοίκειος και άξενος κόσμος. Ένας κόσμος στον οποίο, όπως γράφει ο φιλόσοφος-στοχαστής Ζωρζ Μπατάιγ, «τα τραγικά στοιχεία της ζωής δεν χάθηκαν, αλλά έπαψαν να είναι κάτι που οι άνθρωποι το βιώνουν εν κοινώ, κάτι που το υποφέρουν σε γιορτές θυσίας και θανάτου, κάτι που το καθιστούν αρχή εξύμνησης».

Σε έναν τέτοιο κόσμο κλήθηκαν να στήσουν τη ζωής τους, εκ νέου, οι ξεριζωμένοι Έλληνες της Μικράς Ασίας, μετά την Καταστροφή του 1922.

«Η Μικρασιατική Καταστροφή» σημειώνει ο Αινιάν Ι. Κ. Μαζαράκης, «υπήρξε η μεγαλύτερη εθνική συμφορά στην ιστορία του Νεότερου Ελληνισμού. Η κατάρρευση του μετώπου και η διάλυση της Στρατιάς Μικράς Ασίας. Η πυρπόληση της Σμύρνης. Οι σφαγές και οι λεηλασίες στις πόλεις και χωριά. Οι μαρτυρικές πορείες των αιχμαλώτων και ομήρων προς το εσωτερικό και η εξόντωση χιλιάδων Ελλήνων και Αρμενίων. Η εκδίωξη τέλος των υπολοίπων, με μια λέξη το ξερίζωμα του Ελληνισμού από τις προαιώνιες εστίες του στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, ήταν η επισφράγιση της καταστροφής».

Η εγκατάσταση και η αποκατάσταση των προσφύγων, υπό το κράτος της ασφυκτικής πίεσης για άμεση ικανοποίηση βασικών αναγκών τους, ήταν πολύ δύσκολη υπόθεση. Όπως εξίσου δύσκολη και με πολλές προστριβές ήταν – δυστυχώς – και η αφομοίωσή τους στο νέο κοινωνικό περιβάλλον.

Κοντά σε αυτά, και πάνω από όλα, τα ανεπούλωτα τραύματα από τη φρίκη του διωγμού∙ ο θρήνος και το πένθος για το τραγικό τέλος. Η σκληρή αλήθεια του ανείπωτου πόνου της μάνας (στην παραπάνω φωτογραφία) για την άδικη κατάληξη.

«Το ιστορικό πλαίσιο της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Αίτια και αιτιατά» - Κώστας Χατζηαντωνίου

Την Παρασκευή 21-1-2022, 7.00-8.30 μ.μ. ο ιστορικός και πεζογράφος, Κώστας Χατζηαντωνίου εγκαινιάζει τον κύκλο παρουσιάσεων για τον ελληνισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με αφορμή την επέτειο των 100 ετών από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η διάλεξη θα δοθεί στο χώρο του Ελεύθερου Πανεπιστημίου Δήμου Κηφισιάς: Έπαυλη Δροσίνη, Αγ. Θεοδώρων & Κυριακού…..

—————————————————-

Η διάλεξη:

Είναι εντυπωσιακή η υποβάθμιση από το ελλαδικό πολιτικό σύστημα μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου, που καθόρισε τις γεωπολιτικές ισορροπίες σε όλη την Εγγύς Ανατολή, σημαδεύτηκε από φρικτές Γενοκτονίες και κληρονόμησε στις μέρες τις εντάσεις με τη σύγχρονη Τουρκία η οποία γεννήθηκε στις στάχτες της Σμύρνης.

Αντιδρώντας στην αλλοτρίωση, το Σεμινάριο Σύγχρονης Ιστορίας αφιερώνει τις διαλέξεις σε όλο το επετειακό έτος στα ζητήματα αυτά.

Περίληψη της εισήγησης:

«Ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος, με την Ελλάδα στο στρατόπεδο των νικητών, χάρη στην επιμονή του Ελευθερίου Βενιζέλου και το κίνημα της Εθνικής Αμύνης, φαινόταν να δίνει μια μοναδική ιστορική ευκαιρία να πραγματοποιηθεί το σύνολο σχεδόν των εθνικών διεκδικήσεων. Ο μικρασιατικός ελληνισμός που γνώριζε ήδη από το 1914 (όταν η Ελλάδα ήταν ακόμη ουδέτερη) την πολιτική γενοκτονίας των νεοτούρκων μπορούσε να ελπίζει.

Κι όμως. Μέσα σε τρία χρόνια, τον θρίαμβο διαδέχθηκε η Καταστροφή. Μια Καταστροφή στην οποία οδήγησαν γεγονότα καθόλου αναπότρεπτα. Τα γεγονότα αυτά συσκοτίζονται σκόπιμα, διότι η περίοδος 1914-1922 είναι κλειδί για την κατανόηση της σύγχρονης ιστορίας μας αλλά και για την φύση των ελλαδικών ελίτ. Η επαναστατική στρατηγική του Κεμάλ απέκτησε την υπεροχή μόνον απέναντι στη μετανοεμβριανή ελλαδική ηγεσία.

Για τούτο και η μεταπολίτευση του 1920 είναι η βασική αιτία της Καταστροφής διότι είχε ολέθριες συνέπειες:

α) Κατάρρευση της διεθνούς θέσης της χώρας. Η Ελλάδα ανέλαβε τον μικρασιατικό αγώνα ως εντολοδόχος της Αντάντ, στο πλαίσιο των αποφάσεων ενός συνεδρίου ειρήνης μετά τον πόλεμο εναντίον και της Τουρκίας. Η ανάδειξη στην Αθήνα κυβέρνησης από τις δυνάμεις που αντετίθεντο στην είσοδο στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ και η επιστροφή του Κωνσταντίνου (που στη Γαλλία ήταν μισητός όσο και ο Κάιζερ) έδιναν πρόσχημα στις δυνάμεις της Αντάντ να αποδεσμευτούν από τις υποχρεώσεις τους προς μια σύμμαχο αλλά και από τη συνέχιση μιας αντιτουρκικής πολιτικής στο όνομα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

1922: Από τη Μεγάλη Ιδέα στη Μεγάλη Ανάμνηση

 

 

 

Μάρτος Δημήτρης

Το 1922, η Mικρασιατική Kαταστροφή ανέτρεψε το κλίμα ανάτασης και ελπίδας που δημιούργησαν η επανάσταση του 1821, οι βαλκανικοί πόλεμοι (1912-13) και η Συνθήκη των Σεβρών (1920). Η προσδοκία που συμπυκνώθηκε για αιώνες στις παραλλαγές του θρήνου «…πάλι δικά σας θάναι», ενώ φαινόταν αρχικά να επιτυγχάνεται, στην κρίσιμη στιγμή, όμως, δημιουργήθηκε πολιτική κρίση, με το θάνατο του βασιλιά Αλέξανδρου, που οδήγησε στην εκλογική ήττα του Βενιζέλου (1920) και στη μυστηριώδη αλλαγή των “συμμάχων’’.

Το 1922 ο ελληνικός στρατός θα γίνει άθυρμα των διχαστικών αγκυλώσεων των πολιτικών ηγεσιών και θα υποστεί ταπεινωτική ήττα. Η συνειδητοποίηση της μεγάλης εδαφικής και πολιτισμικής καταστροφής θα εσωτερικεύσει τη μοιρολατρία και την ανημποριά στην εθνική ταυτότητα. Όλοι διαισθάνονταν ότι ο Ελληνισμός, ως ιστορική και γεωγραφική κατηγορία, τελείωσε και αυτή η αίσθηση, σε συνδυασμό με την συνειδητοποίηση της αδυναμίας τους να παρέμβουν, μετατρέπεται σε μεγάλο πόνο.

Πρακτικά, ο μεγάλος πόνος μεταφραζόταν σε αυτοκτονίες (Καρυωτάκης) ή σε αναζήτηση υποκατάστατων της Μεγάλης Ιδέας. Ο Σεφέρης γράφει το “Μυθιστόρημα” και ο Ελύτης “το Άξιον Εστί”, που είναι διακηρύξεις διατήρησης της Μεγάλης Ιδέας, όχι με πολεμιστές, πόλεις και εδάφη, αλλά με λέξεις και εικόνες. Ο Βάρναλης και ο Ρίτσος θα βρουν υποκατάστατο της ρωμηοσύνης στις σοσιαλιστικές ιδέες, που φέρνουν οι Δυτικοευρωπαίοι και οι εξελίξεις στη Ρωσία.

Ο Βάρναλης, επιπλέον, με το «Δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι αντάμα / προσμένοντας ίσως κάποιο θάμα», διαπιστώνει την ανυπαρξία εσωτερικής δυναμικής ανάτασης. Ο Παλαμάς, σοκαρισμένος από την καταστροφή, θα αναδιπλωθεί τα χρόνια του υπερρεαλιστικού μεσοπολέμου, με τους στίχους του: «Θα διαβούμε και στεριά και πέλαγο / Θα σταθούμε, όπου το πόδι δεν μπορεί / Τούρκου κανενός να μας πατήσει», για να αναθαρρέψει όταν οι Έλληνες θα ξαναβγούνε στο βουνό ως πολεμιστές (1940).

1922 και Μεγάλη Ανάμνηση

Από που ερχόμαστε, ποιοι είμαστε, που πάμε;* Η επέτειος του 1821 πλοηγός μνήμης για την επέτειο του 1922 πέρα από συντηρητικά και προοδευτικά στερεότυπα

 

Του ΓΙΑΓΚΟΥ ΑΝΔΡΕΑΔΗ και της ΠΕΠΗΣ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ

Την πρώτη Ιανουαρίου 1922 το επίσημο ενδιαφέρον στην Ελλάδα μετακινήθηκε από την μνήμη της Επανάστασης του 21 στην μνήμη της Καταστροφής του 22.


Για την πλειοψηφία των Ελλήνων η μνήμη τέτοιων κορυφαίων – χαρμόσυνων είτε επώδυνων- γεγονότων δεν είναι θέμα επετείων διότι αυτά αφορούν στο παρελθόν το παρόν και το μέλλον μας.

Για όσους ωστόσο θα ασχοληθούν και πάλι αυτά προσπαθώντας να ισορροπήσουν από την μια ανάμεσα στις εξουσίες και σε κάποιους ιδεολογικούς συρμούς, -έτσι κι αλλιώς εχθρικούς προς ότι θεωρούν «εθνοκεντρισμό»- και από την άλλη στο κοινό αίσθημα που καθορίζει την επιτυχία ή την αποτυχία στις εκλογές και την δημοφιλία στα Μέσα, θα πρόκειται πάλι για μια δύσκολη υπόθεση.


Οι ρητορικές μετακινήσεις κάποιων διαχειριστών της μνήμης στην διάρκεια των επετειακών εκδηλώσεων υπήρξαν αρκετά διαφωτιστικές για ευρύτερα ζητήματα που σχετίζονται με την πρόσληψη του παρελθόντος του ελληνισμού που ενδεχομένως θα λειτουργήσουν εκ νέου για την επέτειο του 22.

Ερευνητές, σχολιαστές και άλλοι παράγοντες του εορτασμού ξεκίνησαν με δηλώσεις ότι δεν επρόκειτο να αναφερθούν στον «ρομαντικό» ύμνο των Ελλήνων επαναστατών, αλλά ότι θα προτείνουν ένα νέο αφήγημα, αποκαλύπτοντας τα λάθη ή/και τα εγκλήματά τους.


Ωστόσο, στην διαδρομή, άλλαξαν ρητορική και λεξιλόγιο. Αυτό που μάλλον μέτρησε, πέραν της πενίας των επιχειρημάτων τους, ήταν ότι η μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας έστειλε εκ των κάτω πολλαπλά μηνύματα που βεβαίωναν ότι, παρά τις αναθεωρητικές ενστάσεις, ο Κολοκοτρώνης, η Μπουμπουλίνα και ο Κανάρης συνέχιζαν να είναι στην κοινή συνείδηση ήρωες και το Μεσολόγγι έπος.
Η συνέχεια εδώ...Από που ερχόμαστε, ποιοι είμαστε, που πάμε;* Η επέτειος του 1821 πλοηγός μνήμης για την επέτειο του 1922 πέρα από συντηρητικά και προοδευτικά στερεότυπα

Δ

… Η ιστορία ουδέποτε υπήρξε προδιαγεγραμμένη. Υπάρχουμε εμείς, οι απόγονοι αυτού του γένους, το έθνος των Ελλήνων, εμείς που για να πάψουμε να μισούμε τον εαυτό μας, για να πάψουμε να στριφογυρνάμε στην ίδια εκείνη πληγή, για να μπορέσουμε να πεθάνουμε με αξιοπρέπεια, θα πρέπει εδώ και τώρα να πραγματοποιήσουμε ένα άλμα στην ασύμπτωτη τροχιά του μέλλοντός μας. Εμείς οι νεοέλληνες, Ελλαδικοί, Κύπριοι και ξενωμερίτες, γεννημένοι το 1922, όσοι διακηρύττουμε τη βούλησή μας να ζήσουμε έχοντας αναλάβει τη μνήμη μας στο ακέραιο, την ιστορία μας στο ακέραιο, γνωρίζοντας όμως ότι είναι εδώ, στα χέρια μας, το μέλλον μας. Και πάντα όσο θα υπάρχει ένας Φαρμάκης και μια Αγέλαστος Πέτρα να μιλάει γι’ αυτόν, για τα γραΐδια της Ελευσίνας που λατρεύουν την Παναγιά με τα χαρακτηριστικά της Δήμητρας, ένας Σολωμός Σολωμού για να υψώνεται αγέρωχος στον ιστό της σημαίας και να εξαγοράζει με το μαύρο του πουκάμισο τη δειλία και τη ντροπή μας, θα λέμε πως, εμείς που γεννηθήκαμε το ’22, επιτέλους καμαρώνουμε «γι’ αυτά τα ανάγλυφα μιας τέχνης ταπεινής», για τις χαμηλές πόρτες που έχουν τα εκκλησάκια μας, αυτές που σε κάνουν να σκύψεις για περάσεις στο εσωτερικό τους. Ξέρουμε πως αυτό το έκαναν οι πρόγονοί μας γιατί έμπαιναν μέσα οι Τούρκοι με τ’ άλογά τους. Όμως εκεί και μ’ αυτό τον τρόπο διαμορφώθηκαν και τα πρότυπα μιας αισθητικής…

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Μέρος Α’

Η τομή Της Σύνταξης
Ένα τηλεγράφημα Κ. Mαργαρίτης
Η καρατόμηση της ελληνικής κοινωνίας από το εθνικό κράτος Ν. Σαρρής
Σμύρνη 80 χρόνια μετά. Γιατί Π. Κουνάδης
Η μικρασιατική εκστρατεία Κ. Χατζηαντωνίου

Όταν οι Έλληνες της Μικρασίας ήταν…. «λαθρομετανάστες»

ΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ. Η απαγόρευση εξόδου των ελληνικών πληθυσμών από τη Μικρά Ασία και η παράδοσή τους στους κεμαλικούς. Και τα ορφανά της Σμύρνης στο πορνείο των Βουρλων της Αττικής -Γράφει ο ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ*

 Από το NEWSROOM Δημοσίευση 29/8/2020

Ο νόμος 2870/1922,ο νόμος ντροπή του Ελλαδίτικου κράτους το 1922

Ένα από τα πλέον άγνωστα σημεία του μικρασιατικού δράματος υπήρξε η απαγόρευση εξόδου των ελληνικών και των υπόλοιπων χριστιανικών πληθυσμών από την κυβέρνηση Γούναρη - Πρωτοπαπαδάκη.

Από τις αρχές του 1922 είχε αρχίσει να συζητιέται σε υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια η εκκένωση της Μικράς Ασίας από τον ελληνικό στρατό. Παρ′ όλα αυτά, όμως, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να απαγορεύσει στον ελληνικό πληθυσμό να εγκαταλείψει τη Μικρά Ασία. Η απόφαση αυτή πήρε τη μορφή του νόμου 2870/1922, ο οποίος προέβλεπε αυστηρές πειθαρχικές και χρηματικές ποινές, στην περίπτωση σύλληψης πλοίων που θα μετέφεραν πληθυσμό.

Ο Νόμος 2870/1922 ψηφίστηκε τον Ιούλιο, λίγο πριν την κατάρρευση του μετώπου. Και αυτό, ενώ είχαν απορρίψει την Άνοιξη του 1922 τις προτάσεις της οργάνωσης Μικρασιατική Άμυνα (επικεφαλής ο μητροπολίτης Χρυσόστομος) για ανακήρυξη Ιωνικού Κράτους, απεμπλοκή από τις συμμαχικές υποχρεώσεις, δημιουργία μιας ντε φάκτο νέας πραγματικότητας, δημιουργία ντόπιου στρατού που με την ελλαδική βοήθεια θα δημιουργούσε γραμμή άμυνας για να σταματήσει τον κεμαλικό στρατό.

Ο νόμος 2870/1922 ψηφίστηκε «ομοφώνως» στη συνεδρίαση της 14ης Ιουλίου 1922 και υπογράφτηκε στις 16 Ιουλίου 1922 από τον βασιλιά Κωνσταντίνο και τον Λ.Κ. Ρούφο. Δύο ημέρες αργότερα ετέθη επ’ αυτού η «μεγάλη του Κράτους σφραγίς» με την υπογραφή του Δημητρίου Γούναρη, υπουργού Δικαιοσύνης. Άρχισε να ισχύει από τη στιγμή της δημοσίευσής του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, στις 20 Ιουλίου, αριθμός φύλλου 119.Στο εισαγωγικό του νόμου αναφέρεται: «Ψηφισάμενοι ομοφώνως της Γ’ εν Αθήναις Εθνικής Συνελεύσεως απεφασίσαμεν και διατάσσομεν…».

Δυστυχώς δεν είναι δυνατόν να ευρεθεί ποιοι συμμετείχαν στη συνεδρίαση της 14ης Ιουλίου 1922 οπότε και ψηφίστηκε «ομοφώνως» ο νόμος, εφόσον μεταξύ της συνεδρίασης στις 3-6-1922 και της 24ης Ιανουαρίου 1924 δεν υπάρχουν πρακτικά, όπως εμφαίνεται από τη μελέτη του τόμου Εφημερίς των Συζητήσεων της Βουλής (1862 – 1967). Πιθανότατα, λόγω των έκτακτων γεγονότων οι αποφάσεις λαμβάνονταν με συνοπτικές διαδικασίες.

Το πρώτο άρθρο του νόμου ανάφερε: «Απαγορεύεται η εν Ελλάδι αποβίβασις προσώπων ομαδόν αφικνουμένων εξ αλλοδαπής, εφ’ όσον ούτοι δεν είναι εφωδιασμένοι δια τακτικών διαβατηρίων νομίμως τεθεωρημένων…» Τα υπόλοιπα άρθρα περιγράφουν τις τιμωρίες που θα υφίσταντο οι παραβάτες.

27 Αυγούστου 1922: Η φρικτή δολοφονία του Χρυσόστομου Σμύρνης- «Του ξερίζωσαν τη γενειάδα, τον μαχαίρωσαν…»

O Μητροπολίτης Χρυσόστομος Καλαφάτης, υπήρξε κορυφαία μορφή της Μικρασιατικής Καταστροφής και ο τελευταίος Επίσκοπος Σμύρνης.

Ο μαρτυρικός του θάνατος από τον τουρκικό όχλο είναι άρρηκτα δεμένος με τις τελευταίες στιγμές της ελληνικής Σμύρνης και του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Αν και του προσφέρθηκαν πολλές ευκαιρίες να εγκαταλείψει τη Σμύρνη αυτός προτίμησε να μείνει και να συμμεριστεί την τύχη του ποιμνίου.

Το 1992 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος προχώρησε στην αγιοκατάταξη του Χρυσοστόμου και των ιεραρχών Γρηγορίου Κυδωνιών, Αμβροσίου Μοσχονησίων, Προκοπίου Ικονίου, Ευθυμίου Ζήλων και των κληρικών και λαϊκών, που σφαγιάσθηκαν κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή.

Ακόμη, όρισε να τιμάται η μνήμη του Χρυσοστόμου Σμύρνης και των «συν αυτώ Ιεραρχών» την Κυριακή προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, η οποία φέτος συμπίπτει με τη σημερινή.

Ο γνωστός Έλληνας λογοτέχνης και ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης, ο οποίος έζησε τη λαίλαπα της Μικρασιατικής Καταστροφής, στο βιβλίο του «Μικρασία Χαίρε» γράφει για τον Σμύρνης Χρυσόστομο «Η δράση του στον καιρό του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, στον καιρό των διωγμών των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, και στη διετία 1920-22 , τον είχε αναδείξει πρώτο στόχο. Αυτός ήταν ο ηγέτης, ο εθνάρχης, η ψυχή της Ελληνικής Μικρασίας» . Ο Βενέζης τονίζει ότι ο Χρυσόστομος με το βίο και το μαρτυρικό του τέλος «υπηρέτησε το Γένος και την Εκκλησία γράφοντας μια σελίδα χρυσή».

ΣΜΥΡΝΗ 27 Αυγούστου 1922: Αίμα θάνατος και φρίκη “γέννησαν” την κεμαλική Τουρκία

Στις 27 Αυγούστου 1922 οι Τούρκοι μπαίνουν στην Σμύρνη.Το τι ακολούθησε το περιγράφουν με τις εξαιρετικές τους πένες τρεις συγγραφείς -δύο ξένοι και η Διδώ Σωτηρίου- κι ένας διπλωμάτης.Το “Παρίσι της Μέσης Ανατολής” καταστράφηκε από τις ορδές των βαρβάρων του Κεμάλ…Η κεμαλική τουρκική δημοκρατία “γεννιόταν” με τον μοναδικό τρόπο που θα μπορούσε να “γεννηθεί”: με φρίκη και αίμα.Κι όπως γεννήθηκε έτσι συνεχίζει να πορεύεται στην περιοχή.Είτε με κεμαλιστές,είτε με ισλαμιστές…

Τα κείμενα που ακολουθούν περιγράφουν στιγμές του δράματος στη Σμύρνη…

Η “Γκιαούρ Ιζμίρ” καίγεται…

Στην απερίγραπτη σύγχυση και στον τρόμο που ήδη επικρατούσε είχε τώρα προστεθεί και η φρίκη της πυρκαγιάς που θρασομανούσε, μιας πυρκαγιάς που κατέτρωγε τα πάντα στο περάσμά της. Η Γκιαούρ Ιζμίρ, η «άπιστη» Σμύρνη, όπως την αποκαλούσαν οι Τούρκοι, ήταν καταδικασμένη.

Πριν και ύστερα από την κατάληψη, οι κάτοικοι της πόλης συσσωρεύονταν στη μακριά προκυμαία εκλιπαρώντας να επιβιβαστούν σε οποιοδήποτε πλεούμενο μπορούσε και ήθελε να τους πάρει. Τώρα όμως, με την πόλη αγκαλιασμένη από τις φλόγες, η προκυμαία είχε πλημμυρίσει απ’ όλους όσοι είχαν μοναδική τους ελπίδα τη φυγή. Είναι αδύνατον να αναφερθούν ακριβείς αριθμοί αναφορικά με την καταστροφή της Σμύρνης, αλλά, διασταυρώνοντας τις πληροφορίες της μιας Αρχής με αυτές των άλλων, υπολογίζεται ότι περίπου 100.000 άτομα σφαγιάστηκαν, 280.000 είχαν συνωστισθεί στην προκυμαία ικετεύοντας για τη σωτηρία τους και 160.000 ακόμα εκτοπίστηκαν από τους Τούρκους στο εσωτερικό για να μην ξαναφανούν ποτέ. Οι λεπτομέρειες πάνω σ’ αυτά είναι τόσο πολλές, ώστε κάθε περιγραφή θα ήταν ατελής. Είναι ένας πίνακας πολύ μεγάλος και πολύ φρικτός για να τον ζωγραφίσει κανείς. Οι μαθήτριες του Αμερικανικού Κολεγιακού Ινστιτούτου κι εκείνες της Αρμενικής Σχολής Θηλέων, που βρισκόταν απέναντι, έπεσαν στα χέρια των Τούρκων. Μαζί τους βρίσκονταν 1.300 πρόσφυγες, που είχαν καταφύγει στα κτίρια του κολεγίου. Είναι πολύ οδυνηρό να αναλογίζεται κανείς την τύχη αυτών των κοριτσιών, που εκπαιδεύονταν σ’ ένα αμερικανικό ίδρυμα σύμφωνα με τα αμερικανικά ιδανικά και τον αμερικανικό τρόπο σκέψης και βρέθηκαν στο έλεος ανθρώπων ανελέητων, που συνδύαζαν τη θηριωδία του Μογγόλου με την πανούργα σκληρότητα της κατώτερης ανατολίτικης κάστας. Όμως, παρά το γεγονός ότι το λιμάνι της Σμύρνης ήταν γεμάτο συμμαχικά πολεμικά πλοία, δε βρέθηκε κανείς να τις σώσει και χάθηκαν.