Της Τζούλιας Λιακοπούλου
Oι Αλβανοί (εκτός από τις ιδέες τους για τη «Μεγάλη Αλβανία» κ.τ.λ, που είναι γνωστά εδώ και χρόνια) βάλθηκαν να αλλάξουν και την ιστορία και να γράψουν τη δική τους, έτσι όπως τους συμφέρει βέβαια! Tο Αλβανικό Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό, αναφέρεται στη Μεγάλη Αλβανία… με την καθοδήγηση ιστορικών, ακαδημαϊκών κ.α., που γράφουν υπό το πρίσμα του άκρατου Εθνικισμού, που εδώ και χρόνια «βασιλεύει» στη γειτονική χώρα.
Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, υπεγράφη μια Ελληνοτουρκική Σύμβαση, που προέβλεπε την ανταλλαγή των Ορθόδοξων Χριστιανών κατοίκων της Τουρκίας με τους Μουσουλμάνους κατοίκους της Ελλάδας (Λωζάνη, 30/1/1923). Στο κείμενο αυτό δεν υπήρχε καμιά αναφορά σε όσους Μουσουλμάνους κατοικούσαν στη Δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο, καθώς θεωρούνταν Αλβανικής καταγωγής. Μάλιστα, το μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας Δημήτρης Κακλαμάνος, δήλωσε ότι «Η Ελλάδα δεν πρόκειται να ανταλλάξει τους Μουσουλμάνους “αλβανικής” καταγωγής. Αυτοί κατοικούσαν σε μία περιοχή σαφώς καθορισμένη, την Ήπειρο και παρόλο, που η θρησκεία τους ήταν η ίδια με αυτή των Τούρκων, ήταν διαφορετικής εθνικότητας.»
Η ατυχής αυτή δήλωση Κακλαμάνου έδωσε την ευκαιρία στους Αλβανούς να επωφεληθούν. Ο απεσταλμένος τους στη Λωζάνη Μιντάτ Φρασέρι, έστειλε μία επιστολή στον Ιταλό πρόεδρο της επιτροπής για τις μειονότητες Αντόνιο Μοντάνια, με την οποία του τόνιζε ό,τι θα πρέπει να γίνουν πολύ προσεκτικές κινήσεις στο θέμα των Τσάμηδων και να εξαιρεθούν με κάθε τρόπο από την επικείμενη συναλλαγή. Ο Μοντάνια τον καθησύχασε, διαβεβαιώνοντάς τον ότι, Ελλάδα και Τουρκία είχαν δεσμευθεί όσοι Αλβανοί κατοικούσαν στα εδάφη τους να εξαιρεθούν από την ανταλλαγή πληθυσμών.
Ποιοι ήταν όμως οι Τσάμηδες;
Οι Τσάμηδες ήταν γηγενείς χριστιανοί της Θεσπρωτίας, που εξισλαμίστηκαν τον 17ο αιώνα, κυρίως μετά το κίνημα του Διονύσιου του Φιλοσόφου (1611). Μάλιστα, μετά το 1635, φαίνεται ότι οι εξισλαμισμοί αυτοί εντάθηκαν. Ωστόσο, δεν είχαν καμιά σχέση με τους Αλβανούς και δεν διέθεταν Αλβανική Εθνική Συνείδηση. Τα ήθη και τα έθιμά τους ήσαν παρόμοια με τα χριστιανικά, ενώ, πολλοί είχαν και χριστιανικά ονόματα!
