Τ Ρ Ι Α ΛΑΘΑΚΙΑ ΤΟΥ Γ. ΡΙΤΣΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ

ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ

Λ Α Θ Α Κ Ι ΒΕΒΑΙΩΣ το ότι ο Αυξεντίου θυσιάστηκε Σάββατο 2 Μαρτίου 1957.

Όλοι, ανέκαθεν, γνωρίζουν ότι η θυσία του Σταυραετού του Μαχαιρά ήτανε Κυριακή κι ήτανε Τρεις του Μάρτη του 1957, μετά την πολύωρη μάχη ως τις δυό μετά το μεσημέρι.

Ήταν δυό τρία μικρά λαθάκια που έγραψε ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος στο κορυφαίο του έργο «Αποχαιρετισμός - Οι τελευταίες ώρες του Γρηγόρη Αυξεντίου μες στη φλεγόμενη σπηλιά»:

Ο ΡΙΤΣΟΣ σημειώνει ο ίδιος στο βιβλίο του, των εκδόσεων «Κέδρος», ότι έγραψε το ποίημά του 5 - 25 Μαρτίου 1957.

Στις πρώτες σελίδες είναι τυπωμένη και η φωτοτυπία δημοσιεύματος τής Τρίτης 5.3.1957 με τα καθέκαστα της θυσίας στον Μαχαιρά.

Από εκείνο λοιπόν το δημοσίευμα προέκυψαν τα λαθάκια του ποιητή:

Δημοσίευμα της Τρίτης 5.3.1957 στις αθηναϊκές εφημερίδες, σταλμένο από τη Λευκωσία, 4 με «Ιδ.Υπ.» (Ιδιαίτερη Υπηρεσία), δηλαδή τη Δευτέρα της Καθαρής 4.3.1957 ημέρα που δεν κυκλοφορούσαν εφημερίδες.

Ε Κ Ε Ι ΣΤΟ δημοσίευμα εντοπίζονται τα λαθάκια: Γράφει ως ημέρα της θυσίας το Σάββατο 2 Μαρτίου. Και ότι η μάχη «τέλειωσε στις 2 η ώρα την νύκτα». Γράφει κι ότι ήταν «οδηγός ταξί το επάγγελμα» ο Αυξεντίου, ενώ λεωφορείο οδηγούσε, μεταφέροντας εργάτες από το χωριό του τη Λύση προς την Δεκέλεια. Τα λάθη αυτά υπήρχαν, όντως, στις εφημερίδες της Αθήνας 5.3.1957...

Πέρα απ’ τη σύντομη περιγραφή της μάχης στον Μαχαιρά, ο αθηναϊκός Τύπος εκείνων των πρώτων ημερών, ουδέν ήξερε κι ούτ’ έγραψε για την προσωπικότητα και τη δράση του Αυξεντίου.

Ουδέν περισσότερο ήξερε κι ο Ρίτσος.

Κ Ι ΟΜΩΣ!

Έγραψε, σαν να τον ήξερε απ’ τα γεννοφάσκια του κι απ’ την κάθε μέρα τής 29χρονης ζωής του, είκοσι τυπωμένες σελίδες συγκλονιστικό ποίημα: Αριστούργημα ψυχογραφίας. Ένοπλης σοφίας. Ταπεινού ανθρώπινου αγωνιστικού μεγαλείου στο βωμό της λευτεριάς.

Ε Κ Ε Ι Ν Η η Κυριακή

του Λάζαρου Μαύρου

Ε Κ Ε Ι Ν Η η Κυριακή

Τρεις του Μάρτη του Πενήντα Εφτά
ήταν Κυριακή της Τυρινής.
Την άλλη μέρα, ξημέρωνε Δευτέρα της Καθαρής.
Το βράδυ εκείνης της Κυριακής στην Κύπρο,
οι οικογένειες ήσαν γύρω από το παραδοσιακό ομοτράπεζο της αποκριάς, τρωγοπίνοντας στο φτωχικό τους.
Όμως το κρασί στα ποτήρια έμεινε μισοπιωμένο.
Οι μεζέδες στα πιάτα, μισοφαγωμένοι.
Το ελεγχόμενο από τους Εγγλέζους αποικιοκράτες ραδιόφωνο της Κυπριακής Ραδιοφωνικής Υπηρεσίας C.B.S.
μετέδιδε κομπάζοντας τα μαύρα μαντάτα:

«Δυνάμεις ασφαλείας, ενεργούσαι κατόπιν πληροφοριών, εφόνευσαν σήμερον την μεσηβρίαν εις την περιοχήν παρά την Μονήν Μαχαιρά τον επικηρυγμένον διά ποσού πέντε χιλιάδων λιρών, γνωστόν ως υπαρχηγόν της Ε.Ο.Κ.Α. και πρώην αξιωματικόν του Ελληνικού Στρατού, τρομοκράτην Γρηγόριον Αυξεντίου, και συνέλαβαν τέσσαρας άλλους τρομοκράτας, οι οποίοι ευρίσκοντο μετ’ αυτού εντός ορεινού κρησφυγέτου […] Η Αυτού Εξοχότης ο Κυβερνήτης Στρατάρχης Σερ Τζον Χάρντινγκ ενδέχεται να μεταβή εις την Μονήν Μαχαιρά διά να συγχαρή αυτοπροσώπως τα στρατεύματα»…

Τ Ρ Ε Ι Σ Μαρτίου 1957, ημέρα Κυριακή

Θυσιάστηκε στον Μαχαιρά
ο Γρηγόρης Αυξεντίου.
Όμως, ούτε τη Δευτέρα, ούτε την Τρίτη, 4 & 5.3.1957. κυκλοφορούσαν στην Κύπρο εφημερίδες για να περιγράψουν την 10ωρη μάχη που έδωσε στον Μαχαιρά ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ, κυκλωμένος από τις πολυάριθμες βρετανικές δυνάμεις του «Συντάγματος του Δούκα του Ουέλλιγκτον».
Στην Κύπρο οι καθημερινές εφημερίδες δεν κυκλοφορούσαν Δευτέρα. Μόνο οι εβδομαδιαίες. Εκείνη τη Δευτέρα 4.3.1957, συνέπεσε η αργία της Καθαράς Δευτέρας, χωρίς τις εβδομαδιαίες και χωρίς καθημερινές την Τρίτη.
Έτσι οι πρώτες περιγραφές, εντοπίζονται στις κυπριακές εφημερίδες της Τετάρτης 6.3.1957.
Με κύριες αναφορές προερχόμενες από όσα είχαν δημοσιεύσει τη Δευτέρα 4.3.1957 οι εφημερίδες του... Λονδίνου.
Π.χ. η «Χαραυγή» της 6.3.1957 αναδημοσίευσε τα γεγονότα του Μαχαιρά από την «Ντέηλυ Χέραλντ» του Λονδίνου, ενώ από τους «Τάϊμς» και τον «Ντέηλυ Τέλεγραφ» πήρε το δικό της υλικό η «Ελευθερία» της Λευκωσίας.

Ε Ν Α Ν Τ Ι Ο Ν του Αυξεντίου