Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 16 Ιουνίου 2022

Ακαδημαϊκή αμετροέπεια



ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ


Christos Yiannaras | 13 Jun 2022


Μια ολόκληρη σελίδα στην «Κ» της Κυριακής 5.6.2022, είχε θέμα τον «αντιδυτικισμό» στη σύγχρονη Ελλάδα. Γεννούσε την απορία: Πού τον βρήκε τον αντιδυτικισμό στους σημερινούς Ελληνώνυμους ο αρθρογράφος, τι ελληνικό απόμεινε στην κοινωνία μας που να απειλεί ή να αναχαιτίζει τον εξευρωπαϊσμό μας και να δικαιολογεί άμυνα ολοσέλιδου άρθρου, κυριακάτικα;

«Με τον όρο αντιδυτικισμός, εξηγούσε το άρθρο, εννοούμε τις διάφορες στάσεις, επιχειρηματολογίες και προδιαθέσεις, που καταδικάζουν τη σχέση του νεότερου Ελληνισμού με τον δυτικό πολιτισμό και με τις δυτικές πραγματικότητες της ζωής και της πολιτικής. Αυτή η ιδέα εμπεριέχει κυρίως μια γενικότερη ηθική καταδίκη της Δύσης, του νεότερου πολιτισμού της και του τρόπου ζωής της, ως φαινομένων αλλότριων, ριζικά διαφορετικών προς τον χαρακτήρα της ελληνικής κοινωνίας και πνευματικής ζωής και, επομένως, ηθικά καταδικαστέων».

Κοντολογίς, ο συγγραφέας του άρθρου μέμφεται την ελληνική κοινωνία που καθυστερεί δραματικά τον πλήρη αφελληνισμό της, δεν τα έχει δώσει ακόμα όλα στους επιβήτορες «προστάτες» της. Όλες οι δομές λειτουργίας κράτους και κοινωνίας είναι πειθήνιες απομιμήσεις των δυτικών πρωτοτύπων: σχολειά, πανεπιστήμια, Ακαδημία, κοινοβούλιο, κόμματα, ιδεολογίες, δικαστήρια, αστυνομία, στρατός, ΜΜΕ, η αγορά, το χρηματιστήριο, ο συνδικαλισμός, τα κόμματα, η διαστροφική αλλοτρίωση της Εκκλησίας σε κρατική θρησκεία – τα πάντα έχουν υποταχθεί στον πνιγμό της απαίτησης για εκδυτικισμό. «Να γίνουμε επιτέλους Ευρωπαίοι, για να γίνουμε άνθρωποι», είχε διακηρύξει ο μέγας Καραμανλής.

Τρίτη 12 Απριλίου 2022

Το επιβεβλημένο «ανήκομεν», του Χρήστου Γιανναρά


Για τη σοφία των αρχαίων Ελλήνων, η έρις (έριδα, φιλονικία, διένεξη, διαφωνία, ρήξη, διάσταση, διχοστασία) δεν είναι σύμπτωμα συμπεριφοράς. Eίναι οντότητα: θεά, αδελφή του Αρη, θεού του πολέμου. Και ο πόλεμος, «πάντων μεν πατήρ εστι, πάντων δε βασιλεύς. Και τους μεν θεούς έδειξε (τους ανέδειξε – κατέδειξε θεούς), τους δε ανθρώπους, τους μεν δούλους εποίησε, τους δε ελευθέρους» – o πόλεμος αναδείχνει τη διαφορά δούλων και ελεύθερων ανθρώπων.

Σε αντίθεση με τις παραπάνω ρήσεις, συμπερασματικές της εμπειρίας – σοφίας των Ελλήνων, οι άνθρωποι όλων των εποχών μοιάζουμε μάλλον αγκιστρωμένοι στη βεβαιότητα ότι ο πόλεμος είναι «μέγα κακό και πρώτο» (για να παραλλάξω τον Σολωμό). Απειλεί ο πόλεμος τη βιολογική μας επιβίωση, μπολιάζει την ύπαρξή μας με τον τρόμο του πιθανότατου θανάτου, τον πανικό της ενδεχόμενης στέρησης στέγης και τροφής, αγαπητικής συνύπαρξης και φιλίας. Τίποτα δεν έχει σίγουρη προοπτική με τον πόλεμο, τίποτα δεν είναι σταθερό και ασφαλές, ούτε η αρτιμέλεια, η υγεία, ο ήρεμος βίος, ούτε η επαγγελματική επιτυχία, οι κοινωνικές διακρίσεις («ο έπαινος του δήμου και των σοφιστών, τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα εύγε, η αγορά, το θέατρο, οι στέφανοι»). Όλα τα απειλεί ο πόλεμος, τα καθιστά επισφαλή και αβέβαια.

Χωρίς εξαίρεση, κάθε πόλεμος σαρκώνει ένα αναπάντητο «γιατί». Πηγή – αιτία και μέτρο της απορίας είναι η οδύνη και ο τρόμος, που συνοδεύει κάθε απειλή πολέμου. Και είναι τρόμος ή απειλή, κυρίως ή μόνο όταν προϋπάρχει εμπειρία πολέμου – εμπειρία από την «πρώτη γραμμή» και τα χαρακώματα ή από το μακελειό με τους βομβαρδισμούς στα μετόπισθεν. Το «γιατί» αίρεται μόνο στους πολέμους για λύτρωση από τη σκλαβιά.

Αυτοί οι πόλεμοι, οι απελευθερωτικοί, μοιάζει να λιγοστεύουν, συνεχώς, στον ιστορικό ορίζοντα. Όχι γιατί μειώνονται οι περιπτώσεις υποδούλωσης λαών σε ισχυρότερους, πλουσιότερους, επομένως και πληρέστερα εξοπλισμένους λαούς.
Αλλά επειδή η υποδούλωση κατορθώνεται αναίμακτα, γίνονται σκλάβοι οι πολίτες μιας χώρας οικονομικά ανίσχυρης, υποτασσόμενοι αυτονόητα σε απρόσωπους δανειστές. 
Σε κράτη με κακή διαχείριση της οικονομίας τους η υποδούλωση συντελείται με άψογους τρόπους: οι δανειστές εμφανίζονται σαν προστάτες και σωτήρες. Μιαν ωραία πρωία οι πολίτες ξυπνάνε συνειδητοποιώντας ότι τη ζωή τους τη διαφεντεύουν κάποιοι αδίστακτοι και ανάλγητοι δανειστές:

  • Για να πάνε από το ένα χωριό στο άλλο ή στην κωμόπολη, θα πληρώσουν χαράτσι (διόδια), επειδή τον δρόμο τον έφτιαξαν ξενόφερτοι αετονύχηδες, που τώρα τον νοικιάζουν στους αυτόχθονες. 
  • Για να έχουν στο πατρογονικό σπίτι τους, οι αυτόχθονες, νερό τρεχούμενο και ηλεκτρικό ρεύμα, πρέπει να πληρώνουν επιβήτορα αλλοδαπό, ιδιοκτήτη των εγκαταστάσεων εξηλεκτρισμού και ύδρευσης του χωριού ή της πόλης τους. 
  • Το φαγητό που τρώνε, το νερό που πίνουν, η τηλεόραση που τους πληροφορεί και τους διασκεδάζει, οι συγκοινωνίες που τους εξυπηρετούν, οι Τράπεζες που κόπτονται να τους δανείσουν, όλα τα χρειώδη για τη στέγαση και διατροφή και ψυχαγωγία τους, όλα τα αγοράζουν.

Πέμπτη 17 Μαρτίου 2022

Τετάρτη 16 Μαρτίου 2022

Αντίσταση στον αμοραλισμό

Ο όρος «γενοκτονία» στην περίπτωση του Μικρασιατικού Ελληνισμού «σημαίνει την εθνοκάθαρση, την καταστροφή των ελληνικών πολιτιστικών μνημείων, τη βίαιη αποκοπή του Ελληνισμού από τις προγονικές εστίες του, το χάος της προσφυγιάς, τη διάλυση ενός ολόκληρου κόσμου, αρχαίου, μεσαιωνικού και νεώτερου».

Η ιστορική μνήμη ενός λαού έχει νόημα να λειτουργεί, όταν σώζεται εναργής και υπαγορεύει συνέπειες συλλογικής αξιοπρέπειας. Τα φρικώδη εγκλήματα των Ναζί οι Εβραίοι δεν τα ξεχνούν, έχουν όμως αποδεχθεί άπειρες καταθέσεις λύπης και συγγνώμης από το έθνος των αυτουργών του ολοκαυτώματος. Το τουρκικό κράτος και η κοινωνία όχι μόνο δεν ψέλλισαν ποτέ ίχνος μεταμέλειας για τις γενοκτονίες Ελλήνων και Αρμενίων, αλλά έχουν το αδιάντροπο θράσος να εκθέτουν σαν δική τους ιδιοκτησία και αποκλειστική κυριότητα τα μεγαλουργήματα των θυμάτων τους.

Είναι κυριολεκτικά αδιανόητο να μιλάνε οι Ελληνες πολιτικοί για ελληνοτουρκική φιλία, συμμαχία ή αγαθή συνεργασία, όταν κάθε τουρκική πολιτική ηγεσία, δεκαετίες τώρα, διατυπώνει μόνο απειλές, κατακτητικές ορέξεις και απαιτήσεις – λογαριάζουν την όση Ελλάδα έχει απομείνει στον χάρτη σαν βιλαέτι της Αγκυρας. Δεν διστάζουν οι Τούρκοι (Τύπος και πολιτικές ηγεσίες) να χρησιμοποιούν διεθνείς θεσμούς και βήματα, για να επιδείξουν την κατακτητική τους αδηφαγία και απληστία.



Χρήστος Γιανναράς


Την περασμένη Κυριακή, 6 Μαρτίου, έγραφα για το συναρπαστικό, κατά τη γνώμη μου, βιβλίο των Αγγελου Συρίγου και Ευάνθη Χατζηβασιλείου, ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ – 50 ερωτήματα και απαντήσεις. Σήμερα, χωρίς να μειώνω, ούτε κατ’ ελάχιστο, τον έπαινο γι’ αυτή την εξαίρετη συγγραφή, θα ήθελα να προσθέσω μιαν εύλογη απορία, δίκην κριτικής παρατήρησης.

Ταπεινά φρονώ, όπως έλεγαν κάποτε, ότι το βιβλίο μοιάζει να παρακάμπτει τον ρόλο των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων στην τραγική αυτή για τον Ελληνισμό περιπέτεια – στην αλλαγή της ιστορικής πορείας του Ελληνισμού, στην εξευτελιστική ρήξη συνέχειας του πολιτισμού που ο Ελληνισμός ενσάρκωνε. Βέβαια, η καίρια «λύσις συνεχείας» της παρουσίας του Ελληνισμού στη σκηνή της Ιστορίας είχε επώδυνα συντελεστεί στα δέκα περίπου χρόνια της Βαυαροκρατίας (1832-1844) – o πολιτικός και κοινωνικός βίος στη γεωγραφικά ελάχιστη ελληνική επικράτεια υποτάχθηκε, βίαια και αυθαίρετα, στο μοντέλο των δυτικο-ευρωπαϊκών κοινωνιών. Κάθε λεπτομέρεια στην οργάνωση του κοινού βίου ήταν απομίμηση αντίστοιχων «ευρωπαϊκών» προτύπων: Από τον καθορισμό θεσμών και προγραμμάτων της εκπαίδευσης, το γνωστικό πεδίο πανεπιστημιακών εδρών και μαθημάτων, την οργανωτική διάρθρωση των υπουργείων και κάθε κοινωνικού λειτουργήματος, ως και την αποκομιδή των απορριμμάτων, ήταν όλα απομίμηση, φανερά ατυχέστατη, των δυτικο-ευρωπαϊκών προτύπων.

Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2022

…Όμως πατρίδα είναι η γλώσσα



Christos Yiannaras | 27 Feb 2022


Έχουμε αφήσει πίσω μας την επετειακή χρονιά 2021 – συμπληρωμένα διακόσια χρόνια από την επανάσταση των Ελλήνων για την απελευθέρωσή τους από τον τουρκικό ζυγό. Το πέρας του εθιμοτυπικού εορτασμού επιτρέπει νηφάλιες, κατά το δυνατό, εκτιμήσεις, απροκατάληπτο προβληματισμό.

Προηγήθηκαν, σε ανύποπτο χρόνο, δυο έμμεσες, διακριτικές αμφισβητήσεις της αποτελεσματικότητας του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, δύσπεπτες, κυρίως για κρατικοδίαιτα στομάχια: Πρώτος τόλμησε ο πολύπαθος Μακρυγιάννης ένα οδυνηρό, οδυνηρότατο ερώτημα: «Αν μας έλεγε κανένας αυτήνη τη λευτεριά οπού θα γευόμαστε, θα περικαλούσαμε τον Θεό να μας αφήσει εις τους Τούρκους άλλα τόσα χρόνια, όσο να γνωρίσουν οι άνθρωποι τι θα πει πατρίδα, τι θα ειπεί θρησκεία, τι θα ειπεί φιλοτιμία, αρετή, τιμιότη». Δεύτερη, η ανυπόκριτη έκρηξη του Παπαδιαμάντη: «Α! αι εκλογαί, η μόνη επί εβδομήκοντα έτη ασχολία μας, αφ’ ότου ηλευθερώθημεν, αφ’ ότου δηλαδή μεταλλάξαμεν τυράννους, τους οποίους διά των εκλογών φανταζόμεθα ότι αντικαθιστώμεν τάχα συχνότερον».

Δεν είναι εύκολη η κρίση για τον ρεαλισμό τόσο του διλήμματος του Μακρυγιάννη όσο και της απογοήτευσης του Παπαδιαμάντη. Θα ήθελα μόνο να καταθέσω την εκτίμησή μου (και δεν είναι πρώτη φορά) για το βιβλίο που πιστεύω ότι συγκεφαλαιώνει και τεκμηριώνει εμπεριστατωμένα τον «καημό της Ρωμιοσύνης» – την αποτυχία του Ελληνισμού, εδώ και δύο αιώνες, να ξαναβρεί την πολιτισμική του ταυτότητα, επομένως και την ιστορική του δυναμική.

Τρίτη 15 Φεβρουαρίου 2022

Σαράντα χρόνια μονοτονικό

Γράφει ο Χρήστος Γιανναράς.



Συμπληρώνονται φέτος (2022) σαράντα χρόνια από την επιβολή της μονοτονικής γραφής στην ελληνική γλώσσα. Δεν ήταν κρατική η επιβολή, δεν την αποφάσισε η κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Για ένα τέτοιο θέμα, που έκρινε τη συνέχεια ή την άρνηση συνέχειας χιλιάδων χρόνων ιστορίας του Ελληνισμού, τη ρήξη την αποφάσισαν τριάντα περίπου κυβερνητικοί βουλευτές (το ένα δέκατο της Ολομέλειας), μετά τα μεσάνυχτα, και με την αντιπολίτευση να έχει αποχωρήσει από τη Βουλή σε φυγομαχία ασύγγνωστη.


Από τότε, καμιά κυβέρνηση, οποιασδήποτε κομματικής σύνθεσης και πλειοψηφίας, δεν θέλησε (ή δεν τόλμησε) να αποκαταστήσει τις συνέπειες του ιστορικού εκείνου εγκλήματος – στίγματος ντροπής για τον Ελληνισμό και την ιστορία του. Αν μετρήσει κανείς τις συνέπειες που είχε το αυθαίρετο πραξικόπημα, για την ιστορική συνέχεια και τη συνείδηση διαχρονικής ενότητας του Ελληνισμού, σίγουρα θα απορήσει που το μονοτονικό στην Ελλάδα δεν προκάλεσε οδυνηρό εμφύλιο. Ωσάν κάποια Ανώτατη Αρχή, υπερκομματική, να επέβαλε σιωπηρά την έσχατης δουλοπρέπειας χρησιμοθηρική ομοφροσύνη στους Ελληνώνυμους.

Ούτε, βέβαια, διανοήθηκε κανείς, στα τελευταία σαράντα χρόνια, να ξαναθέσει το θέμα, ως πρόβλημα πολιτικό, θεμελιώδες, συλλογικής ταυτότητας, άξονα των θεσμών παιδείας και άμυνας και ανάπτυξης. Ο τριτοκοσμικός χαρακτήρας της σύγχρονης ελλαδικής κοινωνίας, με στόχους σχεδόν αποκλειστικά οικονομικούς – καταναλωτικούς, αποδείχθηκε συνισταμένη όχι μόνο των επικαιρικών προτεραιοτήτων, αλλά και των «οραματισμών» του Ελληνισμού. Ακόμα και στο άλλοτε κοινωνικό κύτταρο της εκκλησιαστικής ενορίας και επισκοπής (ή, μάλλον, κυρίως εκεί) αποδείχθηκε απολύτως πρωτεύουσα η επιδίωξη της ατομοκεντρικής ωφελιμότητας: Η ατομική κατανόηση και πειθάρχηση σε νόμους και εντολές, η μίμηση ατομικών προτύπων αξιόμισθης αρετής, αμειβόμενης αγαθοεργίας, ευτελίζουν τη θρησκευτικότητα.

Τρίτη 18 Ιανουαρίου 2022

Υπήκοοι καναλιών, όχι πατρίδων




Christos Yiannaras | 17 Jan 2022


Ο μέγας κίνδυνος που παραμονεύει στην Ιστοριογραφία είναι οι σκοπιμότητες. Ακόμα και οι πιο κοινωφελείς («ιερές») υπονομεύουν ή και μηδενίζουν τους όρους-όρια και τους στόχους της «τίμιας» Ιστοριογραφίας. Χαρακτηρίζουμε «τίμια» την Ιστοριογραφία που είναι αλώβητη από παραχωρήσεις σε ιδιοτελείς (ατομικές ή συλλογικές) σκοπιμότητες.

Ποιους στόχους έχει η τίμια Ιστοριογραφία; Να διασώζει την πιστοποίηση (και τη μνήμη) των γεγονότων, με απροκατάληπτη την κρίση-αξιολόγησή τους. Να αποκλείει τις σκοπιμότητες συλλογικής ή ατομικής ιδιοτέλειας. Το άθλημα της αλήθειας γίνεται εξαιρετικά επίπονο στην περίπτωση της Ιστοριογραφίας, επειδή η Ιστορία αφορά πάντοτε στην υπαρκτική ταυτότητα του υποκειμένου και αυτή την ταυτότητα τη λυμαίνονται η ανασφάλεια και ο ναρκισσισμός.

Η λαϊκή σοφία («κοινός λόγος» – κοινωνούμενη εμπειρία), όταν εκφράζεται, έχει τη βεβαιότητα της απόφανσης. Αποφαίνεται λοιπόν η λαϊκή σοφία ότι «την Ιστορία τη γράφει ο νικητής» – τα γεγονότα καταγράφονται και γνωστοποιούνται έτσι όπως θέλει ο νικητής, η δική του εκδοχή και οπτική διαιωνίζεται ως Ιστορία. Βέβαια, ο ανθρώπινος λόγος (μαρτυρία, πιστοποίηση, ερμηνεία) δεν μπορεί ποτέ να τιθασευθεί ολοκληρωτικά, κατατίθεται με εμπιστοσύνη στη βλαστική δύναμη του σπόρου, που πέφτει στη γη και σιωπηρά «βλαστάνει και μηκύνεται» – «αυτομάτη γαρ η γη καρποφορεί». Η φανέρωση (φωτισμός) της αλήθειας θέλει υπομονή και μεγαλοψυχία.

Πέμπτη 16 Δεκεμβρίου 2021

Xρ. Γιανναράς: Η διαχρονία του Ελληνικού τρόπου


1) Τι σήμαινε «κατ’ αλήθειαν βίος» για τους αρχαίους Έλληνες; Πώς σχηματίζεται το κατόρθωμα της πόλεως και της κοινωνίας των σχέσεων; Υπάρχουν δείγματα αυτής της προτεραιότητας σε μεταγενέστερες ιστορικές περιόδους της πατρίδας μας;
2) Πώς κατέστη δυνατός ο πολιτιστικός εξελληνισμός, η ένδοθεν άλωση της πανίσχυρης Ρωμαικής Αυτοκρατορίας;
3) Πώς απάντησε ο χριστιανισμός στις μεταφυσικές αναζητήσεις του ελληνισμού;
4) Είναι η γλώσσα μας το πιο απτό τεκμήριο της διαχρονικής μας συνέχειας; Πώς η αρχαία ελληνική γλώσσα υπηρέτησε το άθλημα της πολιτικής τέχνης στην κλασσική περίοδο, αλλά και το πρωταρχικό βιωματικό περιεχόμενο της χριστιανικής εκκλησιαστικής εμπειρίας;
5) Υπάρχει σύνδεση του αρχαιοελληνικού φιλοσοφικού λόγου με τον λόγο των Πατέρων της Εκκλησίας;

Τρίτη 14 Δεκεμβρίου 2021

Φασίστες και αντιφασίστες



ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ


Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι ήταν Ιταλός ηθοποιός, ποιητής, συγγραφέας, σεναριογράφος και σκηνοθέτης. Γεννήθηκε το 1922 και δολοφονήθηκε το 1975. Γνωστότερες ταινίες του: «Μάμα Ρόμα», «Θεώρημα», «Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο», «Το Δεκαήμερο», «Οι μύθοι του Καντέρμπουρι».

Ένα μικρό βιβλίο του, «Ο φασισμός των αντιφασιστών», παρουσιάζει και το σχολιάζει στα ελληνικά ο Θεόδωρος Παντούλας, συγγραφέας και Εκδότης, χαρισματική γραφίδα στη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία.

Αντιγράφω από τον Παντούλα: «Ο αντιφασισμός του σήμερα, όπως εκείνος του τότε, στην εποχή του Παζολίνι, αντί να εναντιώνεται στις νέες μορφές ολοκληρωτισμού, τα βάζει αποκλειστικά με έναν ιστορικά ξεπερασμένο φασισμό (θυμηθείτε στα καθ’ ημάς τον γελοίο φορμαλισμό της “πορείας”, κάθε χρόνο στις 17 του Νοέμβρη, από το Πολυτεχνείο στην Αμερικανική Πρεσβεία – η παρένθεση δική μου). Είναι εξόχως ανόητη αυτή η πλειοδοσία σε αντιφασιστικές δηλώσεις φρονημάτων, έχουν τόση αξιοπιστία όση και εκείνων που, χωρίς να ερωτώνται, δηλώνουν “δεν είμαι και βλάκας”!

…Ο Παζολίνι, χωρίς μισόλογα, εντοπίζει στον καταναλωτισμό τη νέα κυρίαρχη Εξουσία που ξεπατώνει την κοινωνία και ομογενοποιεί τους ανθρώπους, όχι πια με απαγορεύσεις, αλλά με υπαγορεύσεις περισσότερο υποβολιμαίες και καταπιεστικές από αυτές του παλιού φασισμού… Πιστεύω, το πιστεύω βαθιά, ότι ο αληθινός φασισμός είναι αυτό που οι κοινωνιολόγοι έχουν, πολύ καλοπροαίρετα, αποκαλέσει “καταναλωτική κοινωνία” – ορισμός που μοιάζει ακίνδυνος, καθαρά ενδεικτικός. Αλλά δεν είναι. Αν κάποιος παρατηρήσει καλά την πραγματικότητα, βλέπει ότι τα αποτελέσματα αυτής της ανέμελης καταναλωτικής κοινωνίας είναι αποτελέσματα μιας δικτατορίας, ενός κυριολεκτικά αληθινού φασισμού.

Κυριακή 7 Νοεμβρίου 2021

Αυτοκτονική αρχηγοθηρία

Christos Yiannaras

Christos Yiannaras | 31 Oct 2021


Σε δύο μήνες λήγει η επετειακή χρονιά – διακόσια χρόνια από την επανάσταση του 1821. Θριαμβολογήσαμε για τον τότε ξεσηκωμό, μέτρια ευτυχώς αλλά και σαφώς δίχως επίγνωση ότι απλώς «μεταλλάξαμεν τυράννους» (Παπαδιαμάντης). Κανένας θρήνος για τη χαμένη – ξεχασμένη αυτοκρατορία του κοσμοπολίτικου Ελληνισμού, τον καημό της Ρωμιοσύνης. Στα τετρακόσια χρόνια της σκλαβιάς είχαμε επιβιώσει με ενεργό τη συνείδηση του νικημένου άρχοντα κοσμοπολίτη, ενώ στα διακόσια τής δήθεν «ανεξαρτησίας» αφεθήκαμε στον εξευτελισμό του μίμου και μεταπράτη – «νάνου ανορθουμένου επ’ άκρων ονύχων και τανυομένου να φθάσει εις ύψος και φανή γίγας».

Υπέκυψαν και οι Τούρκοι στον πειρασμό του εκσυγχρονισμού – εκδυτικισμού. Όμως μοιάζει να μην έχασαν ποτέ τον αυτοσεβασμό, τη συλλογική τους περηφάνια. Χάρη στον Μουσταφά Κεμάλ κάποτε, και σήμερα χάρη στον Ταγίπ Ερντογάν, σώζουν τον «αέρα» (αυτοπεποίθηση και αγερωχία) αυτοκρατορίας σε νεωτερική μετάλλαξη. Δεν εξουσίασε την Τουρκία ούτε η ευήθεια της βενιζελικής αγγλοφιλίας ούτε η καραμανλική ξιπασιά («να γίνουμε Ευρωπαίοι για να γίνουμε επιτέλους άνθρωποι»)!

Παραμένουμε δυσερμήνευτη περίπτωση οι Νεοέλληνες. Κάτω από τον ζυγό των Τούρκων σώζαμε τη μεγαλοσύνη και την τόλμη της αρχοντικής, αυτοκρατορικής μας καταγωγής, ενώ «απελεύθεροι» (με αλλοτριωμένο ριζικά τον πανάρχαιο «τρόπο» του Ελληνισμού) διολισθαίνουμε «ανεπαισθήτως» στον ακατάσχετο μιμητισμό και στην αλλοτρίωση – χαμένη πια η γεύση – εμπειρία της ελληνικής διαφοράς.

Και για να μην εγκλωβιζόμαστε σε αφηρημένες γενικότητες, ας επιστρατεύσουμε την τόλμη για τα χειροπιαστά δεδομένα: Με ποια κριτήρια, ποια λογική, ποιον αυτοσεβασμό επανεμφανίζονται στο ελλαδικό πολιτικό παλκοσένικο φιγούρες καταισχύνης από το παρελθόν και ζητάνε να ξαναπαίξουν, με την ψήφο μας, το ηδονοθηρικό τους παιχνίδι; Χάρη στη μεθοδευμένη ακρισία των μαζών, ακόμα και πολιτευτής με καταφανώς χαμηλό δείκτη νοημοσύνης, αλλά με οικογενειακό όνομα πολυακουσμένο, μπορεί να βρεθεί, απρόσμενα, ίσως και στην πρωθυπουργία.

Δευτέρα 11 Οκτωβρίου 2021

Να σωθεί η διαφορά




Christos Yiannaras | 11 Oct 2021


Μιλούσαμε κάποτε για «πολιτικά» κόμματα. Από τη μεταπολίτευση του 1974 και μετά, τα κόμματα έχουν αρνηθεί στην πράξη τον «πολιτικό» χαρακτήρα τους. Δεν ασχολούνται ούτε ενδιαφέρονται για την πολιτική, απλώς διαχειρίζονται την εξουσία.

Η διαφορά της πολιτικής από τη διαχείριση της εξουσίας είναι μεγάλη, δραστηριότητες ή πεδία που δεν συμπίπτουν οπωσδήποτε, ίσως και να μη συμβιβάζονται. Διαφέρουν όσο το σχολείο από το φροντιστήριο, ο γάμος από τη μαστροπεία, ο επίσκοπος από τον δεσπότη.

Φαινόμενα τέτοιων παραποιήσεων και μεταλλαγών εθιστήκαμε να τα θεωρούμε σχεδόν φυσιολογικά. Συντηρείται το ρητορικό κέλυφος των αρχικών σημαινόντων, ακόμα και όταν τα σημαινόμενα έχουν διαφοροποιηθεί ριζικά. Σκεφθείτε, ονομάζουμε «Αριστερά» την εξιδανίκευση της δικτατορίας του προλεταριάτου ή τον πρόωρα γεροντοκολασμένο ΣΥΡΙΖΑ, και χαρακτηρίζουμε σαν «Δεξιά» τον μεθοδικό αφελληνισμό της παιδείας, των θεσμών, του ήθους από τους «χαλασοχώρηδες» Νεοδημοκράτες.

Δυστυχώς, για τους Νεοέλληνες μοιάζει να ισχύει οπωσδήποτε η σοφή ρήση του πάντοτε θαυμαστού T.S. Eliot: «Τhe human Kind cannot bear very much reality» (το ανθρώπινο είδος δεν μπορεί να αντέξει τόση πολλή πραγματικότητα). Και το περίεργο στο σημερινό παρακμιακό Ελλαδιστάν είναι ότι, οι θλιβεροί του ηγήτορες, όταν πρέπει να αποχαιρετήσουν κάποιον, από τους τελευταίους, μεγάλο μάστορα της ελληνικής εκφραστικής (τον Μίκη Θεοδωράκη πχ.), καμώνονται ότι καταλαβαίνουν και μετρούν την απώλεια: Χύνουν κροκοδείλια δάκρυα, οι ίδιοι που μόλις έχουν διατάξει να διδάσκονται τα ελληνόπουλα από το νηπιαγωγείο τα Αγγλικά σαν γλώσσα μητρική ή να λογαριάζουν σαν πατέρα και μάνα ζεύγος ομόφυλο.

Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2021

Προνομιούχοι στο κάτεργο, Χρήστος Γιανναράς

Από τότε που η λέξη Ελλάδα σηματοδοτεί κράτος, όχι πολιτισμό, ο εγχώριος πολιτικός λόγος είναι μονόλογος της εξουσίας. Κομπασμοί και αυταρέσκεια του κόμματος που κέρδισε τις εκλογές, αμυντικές μυθοπλασίες εντυπωσιασμού η αντιπολίτευση. Οσο πιο μικρονοϊκές οι στελεχώσεις των κομμάτων, τόσο η σπουδαιοφάνεια πλεονάζει, καμουφλαρισμένη με κενολογία διακηρύξεων, πομφόλυγες επαγγελιών.

Διακόσια χρόνια τώρα, κυβερνήσεις και αντιπολιτεύσεις, μιλάνε την ίδια, ανάλλαχτη, ναρκισσιστική και α-νόητη γλώσσα, που τρέφει την αντιδικία σαν αυτοσκοπό. Με τα χρόνια, η α-νοησία έχει φτάσει στο ζενίθ – πολιτικοί και πολίτες, άρχοντες και αρχόμενοι, γνωρίζουμε όλοι ότι τη χώρα μας την κυβερνάνε τα στρατηγεία των δανειστών μας, όμως αυτό το κατάντημα δεν το συζητάμε, τα αντανακλαστικά αντίδρασης στον διασυρμό έχουν νεκρωθεί.

Δεν συζητάμε. Ούτε καν διαμαρτυρόμαστε. Απεργούμε, διαδηλώνουμε, νεκρώνουμε κάθε τόσο δρόμους και πλατείες, γνωρίζοντας ότι καμιά έκρηξη της οργής ή του απελπισμού μας δεν μπορεί να αλλάξει τη μοίρα μας. Και μοίρα μας, δύο αιώνες τώρα, είναι η ατολμία, ο συμβιβασμός, ο ραγιαδισμός.

Αδιέξοδο στον συλλογικό μας βίο συνιστά η εισαγόμενη παγίδευσή μας σε καλοστημένες ψευδαισθήσεις. Νομίζουμε (ή προφασιζόμαστε) ότι διαθέτουμε κοινοβουλευτισμό, επειδή με τις εκλογές «μεταλλάσσομεν τυράννους» (Παπαδιαμάντης, ήδη το 1892!). Κοροϊδευόμαστε ότι έχουμε «δημοκρατία», όταν ο πρωθυπουργός διορίζει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πρόεδρο της Βουλής, τους Προέδρους των Ανώτατων Δικαστηρίων, τους Αρχηγούς των Ενόπλων Δυνάμεων – κάθε αρχή και εξουσία στη χώρα, διορισμένη.

Βαυκαλιζόμαστε ότι έχουμε κράτος υπηρετικό της κοινωνίας, όταν η συντριπτική πλειονότητα των Δημόσιων Λειτουργών είναι διορισμένοι με κομματικό ρουσφέτι, η αδικία στον καθορισμό του ύψους των συντάξεων είναι ένας παγιωμένος παραλογισμός και οι εργολήπτες δημόσιων έργων η πάμπλουτη μειονότητα μιας κατ’ εξακολούθησιν πτωχευμένης και παρανοϊκά υπερχρεωμένης χώρας. Αναρίθμητα τα θεσμοποιημένα τεχνάσματα, με τα οποία η ελλαδική κοινωνία έχει μεθοδικά μετασχηματιστεί σε κλασικό μόρφωμα τριτοκοσμικής ανισότητας δικαιωμάτων, ενώ ταυτόχρονα (για λόγους αδιάντροπης ψηφοθηρίας) κάθε σχεδόν κεφαλοχώρι έχει προικοδοτηθεί με νεόκοπες, κωμικής ευτέλειας «πανεπιστημιακές» σχολές, προγραμματικά αναξιολόγητες.

Η ιστορική μας αυτεξαφάνιση

Χρήστος Γιανναράς: Η πανδημία είναι σκέτος παραλογισμός - propago.gr

Χρήστος Γιανναράς12.09.2021


Αναξιοπρεπές επάγγελμα η πολιτική, πρέπει να είμαστε ευγνώμονες που υπάρχουν ακόμα άνθρωποι διατεθειμένοι να το αναλάβουν. Δεν χρειάζεται κανένα τυπικό προσόν, πτυχίο ή εξειδίκευση, ούτε και προϋπηρεσία ευδόκιμη – τίποτα. Ακόμα και με χαμηλότατο δείκτη ευφυΐας, με ανικανότητα έκφρασης και κωμική άγνοια της μητρικής του γλώσσας, μπορεί ένα κομματικό στέλεχος να υπουργήσει τα καίρια του συλλογικού βίου. Είναι για την κοινωνία μας αυτονόητο.

Τους αποδεχόμαστε σαν ικανούς να διαχειριστούν οποιαδήποτε αρμοδιότητα. Γι’ αυτό και μεταπηδούν από υπουργείο σε υπουργείο, σαν σοφοί παντογνώστες, «αντιστάσεως μη ούσης». Από την άκρα επιστημονική πολυπλοκότητα της σύγχρονης πολεμικής τεχνολογίας και στρατηγικής μεταφέρονται, ως αυτονοήτως ειδήμονες, στον σχεδιασμό της βιομηχανικής ανάπτυξης, στη διαχείριση των παραγωγικών λειτουργιών και των απαιτήσεων της αγοράς. Από τα ερμητικώς εξειδικευμένα προβλήματα της εκπαίδευσης «μεταφυτεύονται» (χωρίς την παραμικρή προετοιμασία ή προειδοποίηση) στα λαβυρινθώδη προβλήματα λειτουργίας της Δικαιοσύνης και του σωφρονιστικού συστήματος.

Γνωστή η αιτιολογία που προβάλλεται – αυτός, λένε, ήταν πάντοτε ο ρόλος των πολιτικών, η πολιτική είναι ταλέντο ηγετικό, όχι επιστήμη. Να ξέρεις να λειτουργείς «επιτελικά» σε οποιονδήποτε τομέα: να ιεραρχείς προτεραιότητες, να συντονίζεις ευθύνες, να αναθέτεις αρμοδιότητες. Κυρίως, να εξασφαλίζεις τον κοινωνικό χαρακτήρα κάθε κρατικής λειτουργίας. Είναι άλλης τάξεως από την επιστημονική εξειδίκευση η λογική της πολιτικής.
Δύσκολο να αναλυθεί σε μια επιφυλλίδα το πραγματικό αντίκρισμα τέτοιων επιχειρημάτων σήμερα. Εξ άλλου, γνωρίζουμε, λίγο-πολύ, όλοι, σε τι δαπανάται κατά κανόνα το πολιτικό «ταλέντο ηγεσίας» στις μέρες μας. Πρώτιστο (ίσως και μοναδικό) έργο κάθε υπουργού είναι να εξισορροπεί με συμβιβασμούς τα άνομα ιδιωτικά συμφέροντα που λυμαίνονται το πεδίο αρμοδιοτήτων του υπουργείου του. Να εξασφαλίζει, ταυτόχρονα, και κάποια οικονομικά ωφελήματα για το κόμμα. Να ικανοποιεί πελατειακά αιτήματα της εκλογικής του περιφέρειας. Να τρέχει συνεχώς σε ραδιόφωνα και τηλεοράσεις, για να διατηρεί το status του «πρωτοκλασάτου» στο κόμμα. Κι αν απομείνει χρόνος και κουράγιο, να επιδείξει και κάποιες εντυπωσιακές «μεταρρυθμίσεις» ξέροντας ότι ο διάδοχός του υπουργός ασφαλώς θα τις καταργήσει.

Την περασμένη Κυριακή 5 Σεπτεμβρίου του 2021, δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Κ» άρθρο του επίτιμου προέδρου του Συμβουλίου Επικρατείας Σωτήριου Ρίζου, με τίτλο: «Το κράτος και το δάσος». Το άρθρο επισημαίνει (ορθότερα: καταγγέλλει) τους αυτουργούς ενός πελώριου και φρικιαστικού κοινωνικού εγκλήματος, που έχει ήδη εξασφαλίσει την ατιμωρησία. Αντιγράφω:

Τρίτη 6 Απριλίου 2021

Επίσημη απώλεια ιστορικής μνήμης

Christos Yiannaras | 05 Apr 2021


Οι σημερινοί Ελληνώνυμοι μοιάζει να μην έχουμε μνήμη. Είναι ουσιώδες το υστέρημα, κυρίως επειδή η μνήμη διδάσκει και συντηρεί την αξιοπρέπεια. Σήμερα, για την πλειονότητα των Ελληνωνύμων, τόσο η εμπειρία σχέσεων όσο και οι ειδήσεις – πληροφορίες υποκαθίστανται, παθητικά και αυτονόητα, από συγκεχυμένο συνονθύλευμα τηλεοπτικών εντυπώσεων. Ο βομβαρδισμός με «εντυπώσεις», νομοτελειακά ατομικές, και η ευκολία ψυχολογικής τους επιβολής έχουν καταστήσει την πληροφόρηση μια τεχνική προπαγάνδας και τους χειριστές αυτής της μαστορικής opinion makers. Το ναρκισσιστικό του καθενός μας εγώ επιλέγει φιγουράτα δόγματα, από κανάλια και έντυπα της ψυχολογικής μας προτίμησης, υπακούοντας σε πολυποίκιλα απωθημένα. Με τέτοιο εξοπλισμό κάποιοι, ίσως, να φτάνουν και σε έδρα πανεπιστημιακή – βεντέτες, με καλοστημένη προβολή, αφού (κατά σύμπτωση) οι «πεποιθήσεις» τους εξυπηρετούν κόμματα ή και κάποια ξένη πρεσβεία.

Ασεβώ, ίσως, στον νηφάλιο αναγνώστη μου, τον κουρασμένο από τη μακρόσυρτη απογοήτευση και ανελπιστία για την πατρίδα του, αν συνδέσω τη χαμένη μας μνήμη με τον εορτασμό, πριν από δέκα ακριβώς ημέρες, διακοσίων χρόνων από την έναρξη του απελευθερωτικού των Ελλήνων αγώνα. Προκαλούσε ο εορτασμός το οδυνηρό ερώτημα, αν οι σημερινοί Ελληνώνυμοι σώζουμε ακόμα ιστορική μνήμη, επομένως και συλλογική αξιοπρέπεια.

Ο σοφός Κωστής Παπαγιώργης είχε πει (ή γράψει) ότι: «το ελληνικό 1821 ήταν η μόνη στην Ιστορία επανάσταση, όπου άλλοι πολέμησαν και άλλοι κυβέρνησαν»! Γιατί επαναστάτησε ο Ελληνισμός, στη Μολδοβλαχία πρώτα και στον Μοριά αμέσως μετά; Για να ελευθερωθούν οι Έλληνες από τους Τούρκους. Πώς καταλάβαιναν αυτή την απελευθέρωση οι επαναστατημένοι; Να «πάρουνε την Πόλη και την Αγια-Σοφιά», να απαλλαγεί από τον τουρκικό ζυγό η ελληνική αυτοκρατορία της χριστιανικής Ανατολής. Δηλαδή, ο στόχος των επαναστατών ήταν ό,τι ακριβώς φοβόταν και απεχθανόταν η Δύση.

Η πρώτη αντίδραση των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων στην πολυμερισμένη και ασυντόνιστη εξέγερση των Ελλήνων ήταν οργή και απειλές. Όταν οι θυσίες και ο ηρωισμός των Ελλήνων άρχισαν να γεννάνε φιλελληνισμό στις κοινωνίες της Δύσης, η στρατηγική μεταβλήθηκε: άρχισε η μεθοδική δολιότητα να διχαστούν οι Έλληνες –αγγλικό, γαλλικό, ρωσικό κόμμα– ο φατριασμός να κυριολεκτείται.

Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2021

Η Οντολογία του Τρόπου στη σκέψη του Χρήστου Γιανναρά: Το Πρόσωπο και ο Τρόπος

  Μέρος Γ΄

0
286

Όταν εξετάζουμε την οντολογία του τρόπου σε σχέση με τη Θεολογία του Προσώπου, τίθεται το ερώτημα ποιος είναι ο ιδιάζων προσωπικός τρόπος που διαφοροποιεί τα πρόσωπα από τους μη προσωπικούς τρόπους. Για να το καταλάβουμε αυτό, όμως, πρέπει να επικεντρώσουμε στον προσωπικό τρόπον ὑπάρξεως, έτσι όπως παραλαμβάνεται από την καππαδοκική και μετακαππαδοκική παράδοση και εμπλέκεται με θέματα του σύγχρονου περσοναλισμού και υπαρξισμού. Ο Χρήστος Γιανναράς ακολουθεί γενικά τη φαινομενολογική ανησυχία να αφορμώμεθα από τη συγκεκριμένη εμπειρία και δεν κάνει μια θεολογία «εκ των άνω». Ωστόσο, ειδικά η εμπειρία του προσωπικού τρόπου υπάρξεως γίνεται με αναφορά στην Τριάδα της χριστιανικής ύπαρξης. Στην Τριαδολογία, ο πατερικός όρος «τρόπος ὑπάρξεως» ερμηνεύεται στο πλαίσιο μιας προτεραιότητας του προσώπου επί της ουσίας, η οποία δηλώνεται ευθαρσώς από τον Γιανναρά[1], γεγονός που θα αρκούσε για να τον κατατάξει σε μία προσωποκεντρική ερμηνευτική, με κατά πολλούς «περσοναλιστικά» ή «υπαρξιστικά» χαρακτηριστικά. Η θεολογία του πάντως γίνεται πάντα με αφορμή την ανθρώπινη εμπειρία. Ξεκινάμε από την εμπειρία του γεγονότος ότι στον άνθρωπο ένας ορισμένος τρόπος ομοείδειας της ανθρώπινης φύσης μας έρχεται σε αντίθεση με τον πόθο μας για ελευθερία. Η αναζήτησή μας αυτή όμως βρίσκει ανταπόκριση στο εκκλησιαστικό γεγονός, που αποτελεί την προέκταση του χριστολογικού γεγονότος, ήτοι του γεγονότος η κτιστή ανθρώπινη φύση να λαμβάνει έναν θείο τρόπο υπάρξεως. Μέσω λοιπόν της Χριστολογίας, έτσι όπως αυτή ερμηνεύεται εκκλησιολογικώς, φτάνουμε στην Τριαδολογία[2] ως έναν τρόπο αντίστροφο από αυτό που βιώνουμε στην εντός του κτιστού εμπειρία. Στην Τριαδολογία, δηλαδή, οι συγκεκριμένοι προσωπικοί τρόποι υπάρξεως του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος δεν σημαίνουν μετοχή στο Είναι, αλλά μάλλον συγκρότηση του υπερούσιου Είναι του Θεού. Ήτοι ο Θεός δεν είναι πρώτα και μετά είναι Πατήρ, Υιός και Πνεύμα, αλλά με το να είναι Πατήρ, Υιός και Πνεύμα συγκροτείται ελευθέρως ως μια υπερούσιος θεία ουσία. Στη σκέψη του Γιανναρά υπάρχει μια ορισμένη υπαρξιστική προβληματική, ήτοι μια κατανόηση της ουσίας ως λογικής τουλάχιστον ή και οντολογικής αναγκαιότητας, ως μιας προδιαγραφής του Είναι. Για τον Γιανναρά το μεγαλειώδες της ανατολικής Θεολογίας είναι ακριβώς ότι ενώ προσέλαβε από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία τη γνωσιολογία της, ωστόσο αντέστρεψε και απελευθέρωσε την οντολογία της. Ο χριστιανικός Θεός υπάρχει με απόλυτη ελευθερία ως προς τις ουσιώδεις προδιαγραφές Του. Επομένως, έχουμε και στον Θεό τρόπο, είναι όμως ένας τρόπος που τον θέλει με απόλυτη ελευθερία ο Θεός και ο οποίος θα μπορούσαμε ακόμη και να πούμε ότι διαθέτει ένα είδος οντολογικής (όχι χρονικής ασφαλώς, ούτε ακριβώς αιτιακής) προτεραιότητας έναντι της συγκροτήσεως της θείας υπερουσίου ουσίας. Ο Γιανναράς χρησιμοποιεί ενίοτε ακόμη και το ρήμα «επιλέγει», που για πολλούς θεολόγους είναι κακόσημο προκειμένου περί της ελευθερίας του Θεού. Από την άλλη, βεβαίως, ασκεί κριτική ειδικά στην «ατομική επιλογή», όπως αυτή πανηγυρίζεται στον σύγχρονο πολιτισμό και τονίζει ότι ο τρόπος στην παραδοσιακή κατανόησή του είναι επέκεινα του να επιλέγω ατομικώς, πράγμα που είναι ακριβώς και η αξία του. Επίσης, ο τρόπος αυτός του να είναι ο Θεός Πατήρ, Υιός και Πνεύμα, αν και δεν μπορεί επ’ ουδενί να χαρακτηριστεί ενδεχομενικός, κάτι που ισχύει μόνο για τα κτιστά όντα, διατηρεί ωστόσο μια ορισμένη μη αναγκαιότητα σε σχέση με τη θεία ουσία. Δεν υπάρχει δηλαδή αναγκαία μετάβαση λογική ή οντολογική από το να είναι Θεός στο να είναι Πατήρ, Υιός και Πνεύμα. Η Τριάδα είναι ένα μυστήριο απρόσιτο για τη λογική, που σημαίνει έναν ορισμένο τρόπο να καταφάσκει ο Θεός το Είναι Του ελευθέρως και επέκεινα κάθε ανάγκης, όχι μόνο φυσικής, αλλά και λογικής.

Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2021

Ατιμώρητοι οι ένοχοι


hristos Yiannaras | 07 Feb 2021



Κάποιες χιλιάδες (έτσι λογάριασαν οι δημοσιογράφοι) νέα παιδιά, μερικοί ίσως και φοιτητές, επέβαλαν τις προάλλες να νεκρωθεί το κέντρο της πρωτεύουσας – μυριοστή φορά. Τι εκβίαζαν τώρα και γιατί; Να ακυρώσει η αυτάρεσκη στην καχεξία της κυβέρνησή μας τα μέτρα που σχεδιάζει για την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας, τη φύλαξη των πανεπιστημίων με ειδική υπηρεσία κλητήρων – επιτηρητών.

Σίγουρα, κάθε καινούργιος μισθοσυντήρητος του Δημοσίου που προστίθεται, βυθίζει ακόμα περισσότερο τη χώρα στον πνιγμό της ανέχειας, στη δουλεία των εξαρτήσεων. Αυτή τη διαμαρτυρία διατράνωνε η διαδήλωση των «φοιτητών»; Όχι βέβαια. Η τυραννική αυθαιρεσία τους απαιτούσε μόνο να ανακληθεί η κυβερνητική απόφαση για προστασία των πανεπιστημίων από τον αχαλίνωτο ετσιθελισμό του οποιουδήποτε. Να συνεχίσει να έχει ανεμπόδιστη πρόσβαση στους πανεπιστημιακούς χώρους ο κάθε φυλής και γλώσσας λούμπεν αργόσχολος, πρεζάκιας, ψυχανώμαλος – να μπορεί ανεξέλεγκτος ο παρανοϊκός βάνδαλος, ο ψυχαναγκαστικός λωποδύτης, να μπαινοβγαίνουν σε αμφιθέατρα, γραφεία, σπουδαστήρια και, για το κέφι τους, να καταστρέφουν: Να διαλύουν έπιπλα, να αχρηστεύουν τεχνολογικό εξοπλισμό, να ατιμάζουν έργα ζωγραφικής και γλυπτά, να γράφουν χυδαιότητες στους τοίχους, να προπηλακίζουν καθηγητές, να διαπομπεύουν εκλεγμένους πρυτάνεις.

Με ποια λογική οι διαδηλωτές, που φάνταζαν χιλιάδες, απαιτούσαν να συνεχίζεται ανεμπόδιστα αυτή η παράνοια και φρίκη; Μα, μόνο, με τη λογική της «μη αστυνόμευσης» – να είναι ανεξέλεγκτη από κάθε εξουσία, όχι απλώς η διδασκαλία, η έρευνα, η μέθοδος, η τεχνογνωσία, η επιστημονική γνώμη, αντίρρηση, άποψη, αλλά και ο τραμπουκισμός, οι βανδαλισμοί, ο φανατισμός, η μικρονοϊκή αισχρουργία. Κάθε θεσμοποιημένος έλεγχος, υπηρετικός της κοινωνικής αυτοπροστασίας, είναι αυταρχισμός, αυθαιρεσία χούντας!

Κυριακή 7 Φεβρουαρίου 2021

Αλφαβητάρι του Νεοέλληνα




Στην εκπομπή "Πολιτική Φιλοσοφία" ο δημοσιογράφος Παντελής Σαββίδης συζητά με τον Χρήστο Γιανναρά για το βιβλίο του διαπρεπούς Έλληνα φιλοσόφου "Αλφαβητάρι του Νεοέλληνα" και για επίκαιρα φιλοσοφικά ζητήματα.

Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2021

Το δίλημμα: υ π ο τ έ λ ε ι α ή σ υ ν τ ρ ι β ή

Το δίλημμα:  υ π ο τ έ λ ε ι α  ή  σ υ ν τ ρ ι β ή


του Χρήστου Γιανναρά

(Για τις επαληθεύσιμες προβλέψεις του Παναγιώτη Κονδύλη)

______****______

Αν υπάρχει ένα ακαταμάχητο τεκμήριο της παρακμής μας των σημερινών Ελλήνων, δεν είναι η ολοκληρωτική οικονομική χρεοκοπία του κωμικού μας κρατιδίου ούτε η ανίατη, μικροπρεπέστατη συμφεροντολαγνεία όσων διαχειρίζονται την εξουσία και όσων τη διεκδικούν.
Δεν είναι η κατακόρυφη πτώση επιπέδου της κατά κεφαλήν καλλιέργειας, μέσα σε ελάχιστα χρόνια, ο εξωφρενικός πρωτογονισμός της δημόσιας «πληροφόρησης» και «ψυχαγωγίας», η ανυποληψία του σχολείου, ο ιλιγγιώδης εκπεσμός των πανεπιστημίων.
Δεν είναι ο αδίστακτος σε αναισχυντία αμοραλισμός, η διαστροφή ως «δικαίωμα», η αρνησιπατρία ως κορδακισμός, η ατιμία ως προϊόν.
Ούτε είναι το ξέφρενο ξεπούλημα κάθε στοιχείου κοινωνικής περιουσίας – οδικών δικτύων, λιμανιών, αεροδρομίων, σιδηροδρόμων, ηλεκτροδότησης, τηλεπικοινωνιών, υποδομών τουρισμού – δεν απομένει τίποτε από αυτά και από ανάλογα απειράριθμα «τζιβαϊρικά πολυτίμητα».
Το εφιαλτικότερο τεκμήριο παραίτησής μας των Ελλήνων από τη μετοχή στην Ιστορία είναι ότι παρακάμψαμε απεγνωσμένες προειδοποιήσεις για τον επερχόμενο εφιάλτη του ιστορικού μας τέλους.
Ποιος από τους επαγγελματίες της εξουσίας έδειξε ποτέ ότι γνωρίζει και παίρνει στα σοβαρά τις εκκλήσεις για πολιτική εντιμότητα, ανιδιοτέλεια και σωφροσύνη, που κατέθεταν οι Νέστορες του δημόσιου βίου;
Σύμβολα ελληνοπρέπειας και χαρισματικής ωριμότητας, 
ο Σ ε φ έ ρ η ς, ο Ε λ ύ τ η ς, ο Π ι κ ι ώ ν η ς, ο Θ ε ο τ ο κ ά ς, 
ο Λ ο ρ ε ν τ ζ ά τ ο ς, ο Τ σ α ρ ο ύ χ η ς, 
ο Μάνος Χ α τ ζ ι δ ά κ ι ς και όσοι ανάλογοι.

Δεν έχει ακουστεί ένας πολιτικός (ένας, για δείγμα) να δείξει ότι τους πρόσεξε ή, τουλάχιστον, ότι έχει διαβάσει τον μάλλον κορυφαίο της διαγνωστικής οξυδέρκειας που γνώρισε στις μέρες μας η ελληνική κοινωνία: τον Π α ν α γ ι ώ τ η Κ ο ν δ ύ λ η.

Θα περίμενε κανείς, όσοι φιλοδοξούν σήμερα να ασκήσουν πολιτική στην Ελλάδα, να κυκλοφορούν έχοντας παραμάσχαλα τη «Θεωρία πολέμου» του Κονδύλη και έχοντας αποστηθίσει, τουλάχιστον, το «Επίμετρο: Γεωπολιτικές και στρατηγικές παράμετροι ενός ελληνοτουρκικού πολέμου». Το 1997 εκδεδομένο το βιβλίο, και μέσα σε δεκαπέντε μόλις χρόνια οι προβλέψεις του επαληθεύονται με απίστευτη ακρίβεια. Εγραφε:

«Η Ευρωπαϊκή Ενωση (και πάντως τα ισχυρότερα μέλη της), μη μπορώντας να δώσει στην Τουρκία όλα όσα επιθυμεί, θα επιδιώκει να την κατευνάσει με ελληνικά έξοδα, πιέζοντας δηλαδή την Ελλάδα να δεχθεί τις τουρκικές αξιώσεις στο Αιγαίο και στην Κύπρο…
Θα δούμε μια ακόμη από τις τραγικές ειρωνείες, τις οποίες τόσο συνηθίζει η Ιστορία: Ενώ δηλαδή η Ελλάδα προσανατολίστηκε ψυχή τε και σώματι στην Ευρώπη για να διασφαλισθεί από τον τουρκικό κίνδυνο, ακριβώς ο ευρωπαϊκός της προσανατολισμός θα μεταβληθεί σε όργανο de facto μετατροπής της σε δορυφόρο της Τουρκίας».
ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΠΡΩΤΗ, επαληθευμένη εκπληκτικά.

«Δεν αποκλείεται η ελληνική πλευρά… να αρχίσει κάποτε να θεωρεί κι η ίδια τις υποχωρήσεις έναντι της Τουρκίας ως αυτονόητο μέρος και καθήκον του “εξευρωπαϊσμού” της – αφού μάλιστα οι “πολιτισμένοι άνθρωποι” που έχουν ξεπεράσει τους “εθνικιστικούς αταβισμούς”, δεν ξεκινούν πολέμους… για κυριαρχικά δικαιώματα»!
ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΔΕΥΤΕΡΗ, ψηλαφητά επαληθευμένη.

«Η ελληνική πλευρά πρέπει να κατανοήσει έμπρακτα ότι… οι σύμμαχοι αξίζουν για σένα τόσο, όσο αξίζεις εσύ γι’ αυτούς. Καμιά συμμαχία και καμιά προστασία δεν κατασφαλίζει, όποιον βρίσκεται μαζί της σε σχέση μονομερούς εξάρτησης. Τα “δίκαια” της Ελλάδας δεν εντυπωσιάζουν κανέναν, όσο πίσω τους βρίσκεται ένας παρίας με διαρκώς απλωμένο το χέρι, κάποιος που ζει από δάνεια, επιδοτήσεις και “προγράμματα στήριξης”».

 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ–ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΤΡΙΤΗ, ανατριχιαστικά ρεαλιστική.

«Σε ορισμένους κρίσιμους τομείς, όπως ο δημογραφικός, το παιχνίδι, ξέρουμε από τώρα ότι είναι χαμένο… Η Ελλάδα μεταβάλλεται σταθερά σε χώρα με περιορισμένα κυριαρχικά δικαιώματα… αποδεικνύοντας πόσο είναι πιθανό να μετατραπεί σε δορυφόρο της Τουρκίας, ακριβώς μέσω του “ευρωπαϊκού δρόμου”… Στον βαθμό όπου η Ελλάδα θα καθίσταται, ανεπαίσθητα, γεωπολιτικός δορυφόρος της Τουρκίας, ο κίνδυνος πολέμου θα απομακρύνεται, οι ψευδαισθήσεις θα αβγατίζουν και η παράλυση θα γίνεται ακόμα ηδονικότερη, εφόσον η υποχωρητικότητα θα αμείβεται με αμερικανικούς και ευρωπαϊκούς επαίνους, που τους χρειάζεται κατεπειγόντως ο εκσυγχρονιζόμενος Βαλκάνιος – αρκεί να χρηματοδοτείται ο παρασιτικός καταναλωτισμός».
ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ, επαληθευμένη χειροπιαστά.

«Την κάμψη της ελληνικής αντίστασης κάτω από την πίεση του υπέρτερου τουρκικού δυναμικού, οι Ελληνες θα συνηθίσουν σιγά σιγά να την ονομάζουν “πολιτισμένη συμπεριφορά”, “υπέρβαση του εθνικισμού”, “εξευρωπαϊσμό”… Το σημερινό δίλημμα είναι αντικειμενικά τρομακτικό και ψυχολογικά αφόρητο: η ειρήνη σημαίνει για την Ελλάδα δορυφοριοποίηση και ο πόλεμος σημαίνει συντριβή. Η υπέρβαση του διλήμματος αυτού… απαιτεί την επιτέλεση ηράκλειου άθλου, για τον οποίο η ελληνική κοινωνία, έτσι όπως είναι, δεν διαθέτει τα κότσια. Οι μετριότητες, υπομετριότητες και ανθυπομετριότητες που συναπαρτίζουν τον ελληνικό πολιτικό και παραπολιτικό κόσμο, δεν έχουν το ανάστημα να θέσουν και να λύσουν ιστορικά προβλήματα τέτοιας έκτασης και τέτοιου βάθους… Βρισκόμαστε σε συλλογική αναζήτηση της ιστορικής ευθανασίας».
ΠΕΜΠΤΗ ΠΡΟΓΝΩΣΗ αυτή, και τελεσίγραφο.

Τι μπορεί να προσφέρει οποιοσδήποτε δημόσιος λόγος, όταν δεκαπέντε χρόνια μετά από ένα τέτοιο κείμενο, οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα εξακολουθούν να στελεχώνονται με τη λογική της συλλογικής ευφραντικής ασχετοσύνης
_____________
Παναγιώτης Κονδύλης

Η πατριωτική παρακαταθήκη του Μιχάλη Χαραλαμπίδη

Η πατριωτική παρακαταθήκη του Μιχάλη Χαραλαμπίδη 29|03|2024  Λίγες  είναι οι πολιτικές μορφές της Μεταπολίτευσης που έχουν μείνει καθαρές, α...