Δε μένει πια καιρός για να μένουμε αμέριμνοι...

 

ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗΣ

Ο ΘΕΟΣ ΜΑΣ ΧΑΡΙΣΕ μια γλώσσα ζωντανή, εύρωστη, πεισματάρα και χαριτωμένη, που αντέχει ακόμη, μολονότι έχουμε εξαπολύσει όλα τα θεριά, για να τη φάνε. Έφαγαν όσο μπόρεσαν, αλλά απομένει μαγιά. Δεν ξέρω πόσο θα βαστάξει ακόμη αυτό. Εκείνο που ξέρω είναι ότι η μαγιά λιγοστεύει και δε μένει πια καιρός για να μένουμε αμέριμνοι. Δεν είναι καινούργια τα σημεία που δείχνουν ότι, αν συνεχίσουμε τον ίδιο δρόμο, θα αφεθούμε μοιρολατρικά στη δύναμη των πραγμάτων, θα βρεθούμε στο τέλος σε μια γλώσσα εξευτελισμένη, πολύσπερμη και ασπόνδυλη.

ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ, ''Η γλώσσα στην ποίησή μας'', 1964

Σαράντα χρόνια μονοτονικό

Γράφει ο Χρήστος Γιανναράς.

Συμπληρώνονται φέτος (2022) σαράντα χρόνια από την επιβολή της μονοτονικής γραφής στην ελληνική γλώσσα. Δεν ήταν κρατική η επιβολή, δεν την αποφάσισε η κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Για ένα τέτοιο θέμα, που έκρινε τη συνέχεια ή την άρνηση συνέχειας χιλιάδων χρόνων ιστορίας του Ελληνισμού, τη ρήξη την αποφάσισαν τριάντα περίπου κυβερνητικοί βουλευτές (το ένα δέκατο της Ολομέλειας), μετά τα μεσάνυχτα, και με την αντιπολίτευση να έχει αποχωρήσει από τη Βουλή σε φυγομαχία ασύγγνωστη.


Από τότε, καμιά κυβέρνηση, οποιασδήποτε κομματικής σύνθεσης και πλειοψηφίας, δεν θέλησε (ή δεν τόλμησε) να αποκαταστήσει τις συνέπειες του ιστορικού εκείνου εγκλήματος – στίγματος ντροπής για τον Ελληνισμό και την ιστορία του. Αν μετρήσει κανείς τις συνέπειες που είχε το αυθαίρετο πραξικόπημα, για την ιστορική συνέχεια και τη συνείδηση διαχρονικής ενότητας του Ελληνισμού, σίγουρα θα απορήσει που το μονοτονικό στην Ελλάδα δεν προκάλεσε οδυνηρό εμφύλιο. Ωσάν κάποια Ανώτατη Αρχή, υπερκομματική, να επέβαλε σιωπηρά την έσχατης δουλοπρέπειας χρησιμοθηρική ομοφροσύνη στους Ελληνώνυμους.

Ούτε, βέβαια, διανοήθηκε κανείς, στα τελευταία σαράντα χρόνια, να ξαναθέσει το θέμα, ως πρόβλημα πολιτικό, θεμελιώδες, συλλογικής ταυτότητας, άξονα των θεσμών παιδείας και άμυνας και ανάπτυξης. Ο τριτοκοσμικός χαρακτήρας της σύγχρονης ελλαδικής κοινωνίας, με στόχους σχεδόν αποκλειστικά οικονομικούς – καταναλωτικούς, αποδείχθηκε συνισταμένη όχι μόνο των επικαιρικών προτεραιοτήτων, αλλά και των «οραματισμών» του Ελληνισμού. Ακόμα και στο άλλοτε κοινωνικό κύτταρο της εκκλησιαστικής ενορίας και επισκοπής (ή, μάλλον, κυρίως εκεί) αποδείχθηκε απολύτως πρωτεύουσα η επιδίωξη της ατομοκεντρικής ωφελιμότητας: Η ατομική κατανόηση και πειθάρχηση σε νόμους και εντολές, η μίμηση ατομικών προτύπων αξιόμισθης αρετής, αμειβόμενης αγαθοεργίας, ευτελίζουν τη θρησκευτικότητα.

Η συστηματική διάβρωση της Γλώσσας μας από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και πολλούς άλλους…

Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΖΑΝΟΥ*

Ενώ γιορτάζουμε με μεγάλη υπερηφάνεια τα 200 χρόνια από  την επανάσταση του 1821 που έφερε την  “ανάσταση του Γένους” και την σύσταση του πρώτου Ελληνικού κράτους στη πολυχιλιετή  ιστορία του Ελληνισμού.

Ενώ η διατήρηση της γλώσσα μας είναι ο κύριος συντελεστής της  επιβίωσης της ταυτότητας του  “Γένους”  μετά την επικράτηση των Ρωμαίων στον αρχαίο κόσμο.

Ενώ η γλώσσα μας είναι μια από τις ελάχιστες ζώσες γλώσσες – μαζί με αυτές των Κινέζων, Ινδών και Εβραίων – που έχουν αντέξει να γράφονται αδιάλειπτα εδώ και τουλάχιστον 3.500 χρόνια.  Η UNESCO καταμετρά σήμερα περισσότερες από 6.000 ζώσες γλώσσες στο πλανήτη. [Μαρία Ευθυμίου, Ρίζες και Θεμέλια, Οδόσημα της Ιστορίας του Ελληνισμού, Εκδόσεις Πατάκη, Απρίλιος 2021]

«Ενώ το πιο κομβικό στοιχείο της ιστορίας του Ελληνισμού είναι η συνέχεια της γλώσσας του». [Μαρία Ευθυμίου, Ρίζες και Θεμέλια, Οδόσημα της Ιστορίας του Ελληνισμού, Εκδόσεις Πατάκη, Απρίλιος 2021]

Ενώ η γλώσσα μας είναι το αυθεντικό μέσο επικοινωνίας με και άντλησης δύναμης από τις ρίζες μας, που είναι και ρίζες του πολιτισμού του δυτικού κόσμου.

Και ενώ όπως είπε ο Ελύτης η γλώσσα μας «κουβαλάει την ψυχή του λαού μας κι όλη του την ιστορία και όλη του την ευγένεια».

Σήμερα τα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης – τύπος, τηλεόραση, διαδίκτυο –  μέρος του επιχειρηματικού κόσμου, και πολλοί άλλοι συστηματικά διαβρώνουν την γλώσσα μας μετατρέποντας της  σε ένα άχαρο  κατασκεύασμα ελληνοαγγλισμού –  γκρίγγλις.

• Διαβάζουμε στο τύπο ή το διαδίκτυο

Η συνέχεια...
Η συστηματική διάβρωση της Γλώσσας μας από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και πολλούς άλλους…: Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΖΑΝΟΥ* Ενώ γιορτάζουμε με μεγάλη υπερηφάνεια τα 200 χρόνια από  την επανάσταση του 1821

Αρχαία Ελληνικά στα γαλλικά σχολεία – Ρατσιστής και ο Μακρόν!

Αρχαία Ελληνικά στα γαλλικά σχολεία – Ρατσιστής και ο Μακρόν!: Ποιος θα διαφωνούσε με την φράση του Γάλλου υπουργού Παιδείας Jean-Michel Blanquer ότι η κλασική (ελληνική και ρωμαϊκή)

Συνηγορία υπέρ της «ελληνικής γλωσσικής μοναδικότητας»

 

 

Hermann David Salomon Corrodi – Resting before the Temple of Karnak

Συνδιαμόρφωση κειμένου: Μιχάλης Θεοδοσιάδης και Γιώργος Κουτσαντώνης

Σε πολύ πρόσφατο άρθρο του στην «Καθημερινή» ο Παντελής Μπουκάλας (Π.Μ) προσπαθεί να ασκήσει κριτική στις «γλωσσικές μας εμμονές» που για τον ίδιο αναπαράγονται σε άρθρο της Πολυβίας Παραρά*, περί «ανθρωποκεντρική[ς] υποστασιοποίηση[ς] της ελληνικής γλώσσας». Το άρθρο παρακάμπτει τα επιχειρήματα της Παραρά στην οποία αποδίδει πράγματα που ουδέποτε έγραψε, ένα λογικό σφάλμα γνωστό και ως Πλάνη του Αχυρανθρώπου (Straw Man fallacy). Έτσι, κακοποιεί και διαστρεβλώνει μέρος του κειμένου της, διότι η καθηγήτρια ουδέποτε ισχυρίστηκε ότι «[η] ανθρώπινη ιστορία … ξεκίνησε στην αρχαία Ελλάδα» ή ότι δεν «υπήρξαν σπουδαίοι πολιτισμοί πολύ πριν από τον αρχαιοελληνικό» ή ακόμη ότι η αρχαία ελληνική γλώσσα έχει «μαγικές ιδιότητες». Έτσι, μετατοπίζει αυθαιρέτως τη συζήτηση σε θέματα τα οποία το κείμενο δεν είχε καμία πρόθεση να θίξει. Πρόκειται για ακραία περίπτωση στρεψοδικίας. Πράγματι, το άρθρο του Π.Μ. κατακλύζεται από έμμεσους αφορισμούς περί «εθνικών μύθων» και εμμονών». Είναι αδύνατο με τέτοιους γενικόλογους χαρακτηρισμούς να λάβει χώρα μια σοβαρή συζήτηση, δεδομένου ότι, υπό από αυτές τις συνθήκες, ο διάλογος παρεκτρέπεται σε απαξιώσεις οι οποίες οδηγούν σε κατηγορηματικά και απόλυτα συμπεράσματα περί «εμμονών», οι οποίες θα πρέπει να απορρίπτονται a-priori.

Στην πραγματικότητα, αν διαβάσει κανείς προσεκτικά το κείμενο της Παραρά μόνο «γλωσσικές εμμονές» δε θα βρει. Ο Π.Μ. ισχυρίζεται ότι η ελληνική γλώσσα δεν αποτελεί «μοναδικότητα» καθώς όλες έχουν μια κοινή ινδοευρωπαϊκή ρίζα. Με άλλα λόγια, όλοι οι πολιτισμοί συνδέονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Επομένως, ο ελληνικός γλωσσικός κόσμος δεν έχει τίποτα το μοναδικό να επιδείξει. Αυτή τη θέση συναντάμε στο ευρύτερο πολιτικό ρεύμα της «εθνοαποδόμησης», που ταυτίζει ή συνδέει κάθε αναφορά στην παράδοση, και στον ελληνισμό εν γένει, με τον κλειστοφοβικό εθνικισμό του μετεμφυλιακού νεοελληνικού κράτους της «επάρατης Δεξιάς» και της «οπισθοδρόμησης» (μάλιστα, μέσα στο άρθρο του Π.Μ. γίνεται λόγος και για κάποιους «χουνταίους»). Οτιδήποτε παραπέμπει στη ρίζα, στην ελληνικότητα καθώς και στα επιτεύγματα του ελληνισμού, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με καχυποψία, ως εμμονή με το παρελθόν, ως αταβισμός και τάση εγκλωβισμού στην ψευδή αίσθηση της δήθεν μοναδικότητάς μας. Η εθνοαποδομητική σχολή, κάθε άλλο παρά δημιουργική, εκφράζει την ελληνική εκδοχή της πολιτικής ορθότητας που κυριαρχεί στους ακαδημαϊκούς χώρους του δυτικού και ιδίως του αγγλοσαξονικού κόσμου. Είναι άλλωστε της μόδας σχεδόν όλα τα επιτεύγματα του δυτικού πολιτισμού να ταυτίζονται, έμμεσα ή άμεσα, με τη φρίκη της αποικιοκρατίας. Η πολιτική ορθότητα έχει πλέον εισέλθει για τα καλά στο ακαδημαϊκό και δημοσιογραφικό τοπίο σχεδόν κάθε δυτικής χώρας και η Ελλάδα δε στερείται εκπροσώπων. Αυτή η οπτική λειτουργεί κάθε φορά, ανάλογα με το ιστορικο-πολιτικό και κοινωνικό παρελθόν της κάθε κοινωνίας, πάνω στο οποίο η φιλελεύθερη Αριστερά επιχειρεί να χτίσει το αφήγημά της. Για παράδειγμα, η μάχη ενάντια στην αποικιοκρατία, το «κόκκινο πανί» για την Αριστερά της Βρετανίας, συνεπάγεται αφαίρεση σημαντικών Βρετανών φιλοσόφων και λογοτεχνών των προηγούμενων αιώνων από τη διδακτέα ύλη. Παρομοίως, για τις εγχώριες δυνάμεις του πολιτικά ορθού, κόκκινο πανί αποτελούν έννοιες όπως «παράδοση», «εθνική ταυτότητα» και γλώσσα, και αυτό επειδή κάποτε τις είχε επικαλεστεί το παλαιό κράτος της Δεξιάς (με στρεβλό τρόπο), το οποίο από τη δεκαετία του 1930 μέχρι και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης η Ελληνική Δεξιά έπαιζε δυναμικό ρόλο στο πολιτικό σκηνικό και στη διαμόρφωση ενός φοβικού κλίματος ανελευθερίας. Συνεπώς, κάθε αναφορά στον ελληνισμό, εν γένει, θα πρέπει να ταυτίζεται με την «ανελευθερία» και την εθνική κλειστότητα των «σκοτεινών» εκείνων χρόνων.

Ο τρόμος των νεο-Οθωμανών για την Ελληνική Γλώσσα: Απεχθάνονται την αλήθεια της Ιστορίας

Γράφει ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Παΐδας*

Η πρόσφατη πρόταση του R.T. Erdoğan να μετονομαστεί το Αιγαίο πέλαγος σε «Θάλασσα των νησιών» θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως ατυχέστατο αστείο εκ μέρους ενός ανθρώπου που απεχθάνεται την αλήθεια της Ιστορίας, γιατί αυταπατάται ότι θα μπορέσει να επιβάλει ως «αλήθεια» τα ουτοπικά του όνειρα.

Η επίσης πρόσφατη πρόταση του D. Bahçeli να αντικατασταθεί στο τουρκικό λεξιλόγιο η ελληνικής προέλευσης λέξη «astronot” (=αστροναύτης) από τη λέξη «τζατζάμπεης» (Cacabey) θα μπορούσε να εκληφθεί ως φαιδρολόγημα ενός «μεγάλου παιδιού» που αρνείται πεισματικά να μεγαλώσει, για να μην αναγνωρίσει τις οφειλές του.

Η ακύρωση, όμως, της διαδικτυακής εκδήλωσης για την «Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας» που συνδιοργάνωναν την 9η/2/2021 τα Πανεπιστήμια της Άγκυρας, της Κωνσταντινουπόλεως και της Θράκης, με την αρωγή της ελληνικής πρεσβείας στην Άγκυρα, είναι κάτι πολύ πιο σοβαρό, μολονότι δεν προκάλεσε έκπληξη σε όσους παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στην Τουρκία.

• Το πανεπιστήμιο της Άγκυρας, το οποίο είχε επωμιστεί και την κύρια ευθύνη για τη διοργάνωση, αναγκάστηκε να ακυρώσει τη συγκεκριμένη, αμιγώς επιστημονική, εκδήλωση με το αιτιολογικό ότι «δημιουργήθηκε γι’ αυτήν μία εντύπωση που ήταν πέρα από τον στόχο της».

Της ακύρωσης είχαν προηγηθεί έντονες αντιδράσεις από ΜΜΕ της Τουρκίας, όπως η Yeni Akit, η Diriliş Postasi,  που κραύγαζαν ότι «αυτά δεν μπορεί να είναι τουρκικά πανεπιστήμια» (ενν. το πανεπιστήμιο της Άγκυρας και της Κωνσταντινουπόλεως) και ότι «ενώ οι Έλληνες καταπιέζουν τους Τούρκους της Δυτικής Θράκης και επιχειρούν να τους εξαφανίσουν, κάποιοι διοργανώνουν Ημέρες Ελληνικής Γλώσσας».

Αφήνοντας κατά μέρος το ανιστόρητο (και αντίθετο προς ό, τι ορίζεται με τη Συνθήκη της Λωζάννης) επιχείρημα περί της ύπαρξης Τούρκων στη Δυτική Θράκη και παραβλέποντας τον παραληρηματικό συμψηφισμό της υποτιθέμενης καταπίεσης μιας ανύπαρκτης εθνικής μειονότητας με την παντελή έλλειψη ακαδημαϊκής ελευθερίας στην Τουρκία, δεν μπορούμε παρά να επισημάνουμε τον τρόμο που προκαλεί στους κυβερνητικούς και παρα-κυβερνητικούς κύκλους της Τουρκίας η Ελληνική Γλώσσα, το παγκόσμιο αυτό «υπερ-όπλο» της Ελευθερίας του πνεύματος.

1828: Ο Noah Webster αναδεικνύει την Ελληνογένεια της Αγγλικής γλώσσας

Γράφει ο Ιωάννης Δ. Παπακωνσταντίνου

Η 14η Απριλίου 1828 ήταν μια μεγάλη ημέρα για την Ελλάδα. Τότε1 η Ρωσία κήρυξε πόλεμο κατά της Τουρκίας,2 σύμφωνα με στρατιωτικά σχέδια που είχαν εκπονήσει οι Ρώσοι το 1821, επί θητείας και με μεθοδεύσεις του Ιωάννου Καποδίστρια, ως Συνυπουργού Εξωτερικών και­ Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας («Εξ Απορρήτων Συμβούλου») του Τσάρου. Δι’ εκείνου του πολέμου, οι Ρώσοι επέπρωντο να καθορίσουν την απελευθέρωση της Ελλάδος ως ανεξάρτητης χώρας (και όχι ως αυτόνομης ηγεμονίας φόρου υποτελούς στον Σουλτάνο, όπως πάσχιζαν να επιτύχουν παντοιοτρόπως και ματαίως οι Άγγλοι).3

 

Κατά αξιοσημείωτη χρονική σύμπτωση, κατά την ίδια εκείνη σημαδιακή ημέρα, 14 Απριλίου 1828, ο Noah Webster, ο κορυφαίος Αμερικανός λεξικογράφος, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών των Η.Π.Α. (1799) και μέγας παιδαγωγός των Η.Π.Α.—χαρακτηρισθείς κατ' ευφημισμό “Schoolmaster of the Republic” των Η.Π.Α.—άρχισε τότε επίσημα την ρηξικέλευθη λεξικογραφική του μεταρρύθμιση στην Αγγλόγλωσση Γραμματεία, συμβάλλοντας στην προβολή της εγειρομένης Ελλάδος ως πολιτισμικής υπερδυνάμεως σε παγκόσμιο επίπεδο έκτοτε,4 με αντίστοιχη απομείωση της προβολής πολιτισμικής υπεροχής της Μεγάλης Βρεταννίας σε αποικιακό επίπεδο τότε στον 19ο αιώνα και σε διεθνές επίπεδο μέχρι σήμερα στον 21ο αιώνα.

 

1. Ελληνοποίηση της Αγγλικής λεξικογραφίας

 

Συγκεκριμένα. στις 14 Απριλίου 1828, ο Noah Webster προέβη σε μια κίνηση που φαινομενικά ήταν μια συνήθης γραφειοκρατική πράξη ρουτίνας: Κατοχύρωσε στην Αγγλία τα πνευματικά δικαιώματα (copyright) ενός νέου λεξικού της Αγγλικής, με τίτλο «American Dictionary of the English Language», που επρόκειτο σύντομα να εκδοθεί εντός του έτους (1828) από την εκδοτική εταιρεία «Black, Young and Young», με έδρα το Λονδίνο. Φαινομενικά δηλαδή, επρόκειτο περί ενός ακόμη λεξικού που θα προσετίθετο στην Αγγλόγλωσση Γραμματεία, όπως π.χ. ήταν το πρωτόλειο χρηστικό λεξικό με τίτλο «A Compendious Dictionary of the English Language» του ιδίου τού Webster που είχε εκδοθεί πριν 22 χρόνια, το 1806.

 

Μόνο που το 1828 δεν ήταν 1806: Το νέο λεξικό του Webster το 1828 αποσκοπούσε όχι απλώς να εμπλουτίσει την Αγγλόγλωσση Γραμματεία αλλά να ανατρέψει άπαξ διά παντός το αφήγημα των Αγγλικών πανεπιστημίων, κυρίως της Οξφόρδης και δευτερευόντως του Cambridge, περί δήθεν πρωτογένειας και δήθεν γλωσσολογικής υπεροχής της επιτηδευμένης Βρετανικής Αγγλικής έναντι άλλων γλωσσών και διαλέκτων ανά τον κόσμο στην εποχή της αποικιοκρατίας και έκτοτε.

 

Προς αυτό τον σκοπό, ο Webster ήταν ο πρώτος που διά του νέου του λεξικού θα κατεδείκνυε ότι η Αγγλική γλώσσα δεν είναι πρωτογενής (γηγενής) γλώσσα κατά το μείζον αυτής μέρος: Θα απεδείκνυε ότι οι πραγματικές («αυτόχθονες») Αγγλικές λέξεις συνιστούν ένα σχετικά μικρό ποσοστό του Αγγλικού λεξιλογίου, χαμηλότερο από 15%, ενώ το μείζον ποσοστό του λεξιλογίου, περισσότερο από 62%, έχει Ελληνική ή Λατινική προέλευση. Εν τοις πράγμασι, εντός του 1828, ο Webster θα υποδήλωνε ότι υφίσταται θέμα περί του εάν κατά πόσο η Αγγλική μπορεί λογικά να θεωρείται αυτόνομη (γηγενής) γλώσσα που εμπλουτίσθηκε από Ελληνο-Λατινικό λεξιλόγιο, ή αντιστρόφως Ελληνο-Λατινογενής γλώσσα (Romance language)5 που απλώς ενσωμάτωσε ένα σχετικά μικρό αριθμό γηγενών (Κελτικών) λέξεων, υπό το πρίσμα μάλιστα ότι η δομή της Αγγλικής γλώσσας, η Αγγλική Γραμματική, προέρχεται εξ ολοκλήρου (κατά 100%) από την Ελληνική Γραμματική, ως απλουστευμένο αντίγραφο (αν όχι «κακέκτυπο») της Ελληνικής Γραμματικής.6

 

Επί πλέον, ο Webster θα ανεδείκνυε δια του λεξικού του, εντός του 1828, την αξιολογική σημασία των Ελληνο-Λατινικών λέξεων της Αγγλικής: Ο νοήμων χρήστης του λεξικού θα συνειδητοποιούσε, αργά ή γρήγορα, ότι εάν αφαιρούντο οι ελληνικές και οι λατινικές λέξεις από την Αγγλική, τότε με το λεξικολογικό (γηγενές) υπόλειμμα της Αγγλικής οι Βρετανοί δεν θα μπορούσαν να συνεννοηθούν μεταξύ τους ούτε σε ηγετικό επίπεδο, ώστε να διατηρήσουν την αποικιοκρατορία τους, ούτε καν σε στοιχειώδες επίπεδο ευρυτέρων κοινωνικοοικονομικών σχέσεων—πέραν βεβαίως απλών δραστηριοτήτων, όπως η καλλιέργεια αγρών και η συλλογή καρπών από τα δένδρα, ήτοι δραστηριότητες οι οποίες δεν προϋποθέτουν γνώση αυτών των δύο σπουδαίων αυτοκρατορικών7 γλωσσών (Ελληνικής και Λατινικής). 

Μάικλ Βέντρις

Έζησε μόνο 34 χρόνια, στην σύντομη ζωή του ο ιδιοφυής νεαρός Μάικλ Βέντρις έδωσε στην χώρα μας 7 αιώνες περισσότερη Ιστορία! από μικρός κλίση στην εκμάθηση γλωσσών, 9 χρονών γνώριζε αρχαία ελληνικά, λατινικά, γαλλικά, γερμανικά, πολωνικά. Το 1936, σε ηλικία 14 ετών έτυχε να ξεναγηθεί από τον ανασκαφέα της Κνωσού Σερ Άρθουρ Έβανς σε μια έκθεση Μινωικής τέχνης και εντυπωσιάζεται, ακούει για πρώτη φορά για την άγνωστη γραφή των Μινωιτών , ο Έβανς την ονόμασε Γραμμική Β, επειδή χρησιμοποιούσε γραμμικούς χαρακτήρες, όχι εικονιστικούς, όπως τα ιερογλυφικά και διέφερε από την ακόμα παλιότερη γραφή, την Γραμμική Α, ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα επηρεασμένη από το κύρος του Έβανς δέχεται την γνώμη του ότι δεν είναι Ελληνική, αλλά ξεχωριστή γλώσσα, του Βέντρις γίνεται έμμονη ιδέα να την διαβάσει.

____ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ή ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ; ____

____ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ή ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ; ____

από Περίτα Αγαθανάση

"Δάσκαλος, ή διδάσκαλος; και τα δύο!

Ἀρχικό ρῆμα δάω=μανθάνω,

σχετικό μέ τό δαίω=καίω, φωτίζω (ἀπ' ὅπου καί ἡ δάς) ἀλλά καί γνωρίζω καλῶς.

Κατά τό Ἐτυμολογικό τό Μέγα: «Διδάσκω: δαίω τὸ ἐπίσταμαι(=γνωρίζω καλῶς), ὁ μέλλων, δαίσω, πλεονασμῷ τοῦ κ, δαίσκω... καὶ κατὰ ἀναδιπλασιασμὸν, διδαίσκω... καὶ ἀποβολῇ τοῦ ι, διδάσκω. οὐδέποτε γὰρ (=γιατί) τὰ εἰς κω ρήματα κοινὰ ὄντα διφθόγγῳ τῇ διὰ τοῦ ι παραλήγεται... διὰ τὰ Αἰολικά, οἱ γὰρ Αἰολεῖς θναίσκω καὶ μιμναίσκω διὰ τῆς αι διφθόγγου λέγουσιν...».

Ὅπως βλέπουμε τά εἰς κω ρήματα οὐδέποτε διατηροῦν τό ι τῆς διφθόγγου ἀλλά τό ἀποβάλλουν στήν παραλήγουσα, γι' αὐτό καί τό δαίσκω-διδαίσκω γίνεται, ἀντιστοίχως, δάσκω-διδάσκω.

Ἐξαίρεση οἱ Αἰολεῖς πού τό διατηροῦν καί λένε θναίσκω, μιμναίσκω καί συνεπῶς ...δαίσκω.

Ὁ Ἡρωδιανός ἀναφέρει ὅτι: «Χρύσιππος φησί(λέει) παρὰ τὸ ἀσκεῖν τὸ σημαῖνον τὸ διδάσκειν τὶ, ἀσκῶ, διάσκω καὶ ἐπενθέσει(ἐπί+ἐν+θέσει) τοῦ δ, διδάσκω» (Ε.τ.Μ.) Δηλαδή κατά τήν δεύτερη αὐτή ἐκδοχή, ἀσκῶ/διάσκω/διδάσκω.

Δαίω-δάω, λοιπόν, καί τελικῶς δάσκω=μανθάνω τόν ἑαυτό μου.

Καί ἐκ τοῦ δάσκω διά ἀναδιπλασιασμοῦ τό δι-δάσκω καί ὁ δι-δάσκαλος. δίς+δάσκω.

Καί ὅπως ἀναφέρει πάλι τό Ἐτυμολογικό: «Διατὶ ὁ ἀναδιπλασιασμός;; Διότι ὁ διδάσκαλος, διπλοῦς ἐθέλει εἶναι». Ἄνευ μαθητοῦ πῶς θά παραδώσει ὁ διδάσκαλος μαθήματα;;;

Καί ὁ Ἀριστοτέλης γράφει: «σημεῖον τοῦ εἰδότος(=γνωρίζοντος), τὸ δύνασθαι διδάσκειν» (Μετὰ τὰ Φυσικά Α1).

Ὁ διδάσκαλος πρέπει νά εἶναι πεφωτισμένος, δαήμων, γνώστης γιά νά δύναται νά διδάσκει.

Ἐν κατακλεῖδι, ὁ καθείς γιά τόν ἑαυτό του εἶναι δάσκαλος καί γιά τούς ἄλλους ...διδάσκαλος."

______________

από Περίτα Αγαθανάση

ΠΗΓΗ: Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος