27 Απρίλη 1941: Οι ναζί στην Αθήνα, οι δωσίλογοι στα πόστα, ο λαός “φρούριο του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα”

27 Απρίλη 1941, στις 8 το πρωί, ημέρα Κυριακή: Τα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην Αθήνα.

 ΑΠΟ ΝΙΚΟΣ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ 

27 Απρίλη 1941, στις 8 το πρωί, ημέρα Κυριακή: Τα γερμανικά στρατεύματα μπαίνουν στην Αθήνα. Η πρωτεύουσα με το λαό  να «υποδέχεται» τους ναζί παραμένοντας ερμητικά κλεισμένος στα σπίτια του, είναι μια έρημη πόλη.

 Τέσσερις μέρες νωρίτερα, 23 Απρίλη, ο Τσολάκογλου είχε υπογράψει στη Θεσσαλονίκη το οριστικό πρωτόκολλο της συνθηκολόγησης. Οι Γερμανοί βλέποντας στο πρόσωπό του τον “πατριωτισμό” που εκτιμούσαν, τον διόρισαν πρώτο «πρωθυπουργό» της κατεχόμενης Ελλάδας.

Στην πρωτεύουσα οι «κεφαλές του έθνους» είχαν ολοκληρώσει τις προετοιμασίες για να… το βάλουν στα πόδια. Η τελευταία τους προδοτική αποστολή είχε ανατεθεί στον υφυπουργό Ασφαλείας του καθεστώτος Μεταξά (και κατοπινό βουλευτή της ΕΡΕ), τον Κ.Μανιαδάκη.

    Ο Μανιαδάκης φροντίζει να παραδοθούν δέσμιοι στους Γερμανούς οι 2.000 περίπου φυλακισμένοι και εξόριστοι αγωνιστές, κυρίως κομμουνιστές, που από τα κάτεργα της δικτατορίας του Μεταξά πέφτουν (από… τα ελληνικά χέρια) στα χέρια της Γκεστάπο.

Η είσοδος των Γερμανών επιφέρει και τον απόλυτο εξευτελισμό του αστικού πολιτικού κόσμου. «…ο Παπανδρέου – περιγράφει ο Σεφέρης – έλεγε: “Οι Γερμανοί δε θα μας πειράξουν”. Ο Καφαντάρης ομολογούσε: “Επίστευσα στην νίκη του Αξονος”…».

Οσο για τους υπουργούς και τους παρακεντέδες του φασίστα Μεταξά, όλη εκείνη η συνομοταξία των “θα ρίψωμεν μερικές τουφεκιές δια την τιμήν των όπλων” (Λιναρδάτος), ήταν από αυτούς που αν στις 28 Οκτώβρη ο δικτάτορας δεν είχε υποστεί την “προσωπική προσβολή και την απιστία που του είχε κάνει η τροφός του η Γερμανία” (Σεφέρης – Χειρόγραφο Σεπτέμβρης ’41 ) και τους έλεγε ότι αποδέχτηκε το τελεσίγραφο, τότε “όλοι αυτοί οι κύριοι θα πήγαιναν να του φιλήσουν το χέρι και να τον συγχαρούν για το πατριωτικό του σθένος με πολύ μεγαλύτερη ειλικρίνεια παρά όταν άκουσαν το περιλάλητο όχι” (στο ίδιο).     

Με την κατάληψη της χώρας από τους ναζί ένα μέρος του αστικού πολιτικού συρφετού προχωρά στην ανοιχτή συνεργασία με τους κατακτητές και στον δωσιλογισμό. Ένα δεύτερο τμήμα παρέμεινε στην Ελλάδα απέχοντας από τον αγώνα ενάντια στον κατακτητή περιμένοντας να εμφανιστεί την στιγμή που θα έχουν καθοριστεί οι εξελίξεις. Η πλειοψηφία του υπό βρετανική επιρροή πολιτικού προσωπικού της άρχουσας τάξης, φροντίζει να διατηρεί επαφές και σχέσεις “κατανόησης” με τους κατακτητές. Οσο για την πλειονότητα των αστών “ταγών”, μαζί με το Παλάτι, λιποτάκτησαν στο εξωτερικό αρπάζοντας μαζί τους και τις τεράστιες ποσότητες των κρατικών αποθεμάτων σε χρυσό…  

    Η φυγή τους αποτελεί εκδήλωση παροιμιώδους… λεβεντιάς και «εθνικού φρονήματος»: Ανήμερα της συνθηκολόγησης ο βασιλιάς Γεώργιος με τον πρωθυπουργό Εμμ. Τσουδερό, τον πρίγκιπα Πέτρο και τον Άγγλο πρεσβευτή Μάικλ Πάλαιρετ επιβιβάζονται σ’ ένα βρετανικό υδροπλάνο με πρώτο σταθμό την Κρήτη και κατόπιν το Κάιρο. Είχε προηγηθεί η φυγή του εξαίρετου ζεύγους των διαδόχων του θρόνου, του Παύλου με τη Φρειδερίκη. Τη, δε, νύχτα 22 προς 23 Απριλίου με τα αντιτορπιλικά  «Πάνθηρ», «Β. Ολγα» και «Ιέραξ» την… κοπάνησαν άπαντες:

Ο υποναύαρχος Σακελλαρίου καταγράφει την κατάντια της αστικής πολιτικής τάξης: 

«(…) άπαντες οι υπουργοί, ο Διοικητής και ο Υποδιοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος και μερικοί κρατικοί επίσημοι και μη λειτουργοί, οι πλείστοι με τας οικογενείας των- γυναίκες, τέκνα, πεθερές, κουβερνάντες και τας αποσκευάς των μπαούλα, βαλίτσες και τουαλέτες, τσάντες με ρουχισμό, μερικοί με παιχνίδια των παιδιών των και κάποιοι με τα χρυσαφικά των. Ο Βασιλεύς και ο κ. Τσουδερός ανεχώρησαν αεροπορικώς περί τα ξημερώματα της 23ης Απριλίου, αφού αφήκαν και από μίαν προκήρυξιν προς τον Λαόν διά να του εξηγήσουν την προς την Κρήτην απομάκρυσίν των. Φαίνεται όμως ότι η θέα τοσούτον ασυνηθίστου διά πολεμικά πλοία φορτίου, και δη εν καιρώ πολέμου, εξερέθισε τα πληρώματα εις τοιούτον βαθμόν, ώστε εις την Σούδαν εξεδηλώθη μικρά στάσις επί του “Βασίλισσα Ολγα”, του προσωπικού απαιτήσαντος να μην επιβή κανείς πλέον. Αντιλαμβάνεται ο καθείς την ψυχολογία όλων αυτών των αξιωματικών, υπαξιωματικών και ναυτών που κανένας τους δεν εγνώριζε πού και πώς άφηναν τα σπίτια τους, όταν έβλεπαν ότι υπήρχαν προνομιούχοι Έλληνες και Ελληνίδες ή Ελληνόπουλα που μπορούσαν ανέτως να μεταφέρονται με τα πολύτιμα των υπαρχόντων των προς άλλας ασφαλείς κατευθύνσεις μέχρις ότου παρέλθει η συμφορά ή όταν έβλεπαν ότι η οικογένεια του Πρωθυπουργού της Ελλάδος συνωδεύετο και από το απαραίτητο σκυλάκι της, χωρίς τη συντροφιά του οποίου φαίνεται ότι δεν ήτο δυνατόν να σωθεί η Ελλάς»…

Ο λιμός της Κατοχής, όπως τον έζησε ως δεκάχρονο παιδί στην Ερμούπολη της Σύρου, ο δημοσιογράφος Γιάννης Μαρίνος.

Aristomenis Syngelakis

Ο λιμός της Κατοχής, όπως τον έζησε ως δεκάχρονο παιδί στην Ερμούπολη της Σύρου, ο δημοσιογράφος Γιάννης Μαρίνος.

Από τη μεριά μου ένα μόνο σχόλιο:

Το Βερολίνο οφείλει στην Αθήνα

την Κατοχή πληρώσαμε με αίμα και με πείνα!

Το άρθρο του Γιάννη Μαρίνου στο Βήμα της Κυριακής έχει ως εξής:

"Πολεμικών αναμνήσεων συνέχεια καθώς τις ξαναζωντανεύει ο εφιαλτικός πόλεμος στην Ουκρανία. Την προηγούμενη Κυριακή συμπύκνωσα τις παιδικές αναμνήσεις μου από τον πόλεμο του ‘40 που έζησα παιδί 10 ετών στη γενέτειρά μου Ερμούπολη Σύρου. Ξεκίνησαν με τη νικηφόρο αντιμετώπιση των ιταλικών στρατευμάτων στο μέτωπο της Αλβανίας και κατέληξαν στην κατάρρευση της άμυνάς μας, όταν μας επετέθησαν και οι Γερμανοί. Έτσι άρχισε η τετράχρονη Κατοχή. Σκοτεινή, επώδυνη. Εφιάλτης διαρκείας η πείνα. Δραματικές ελλείψεις σε όλα τα τρόφιμα. Με δελτίο μια φέτα μαύρο ψωμί κατ’ άτομο ημερησίως. Παντελής έλλειψη ακόμα και του ελαιολάδου. Βασική τροφή μας σκουληκιασμένα όσπρια, που διανέμονταν με το σταγονόμετρο κι αυτά, και βραστά χόρτα που μάζευε ο παππούς μου από τα γύρω βουνά. Η πείνα που έπληξε τότε την Ερμούπολη λέγεται ότι ήταν η χειρότερη σε όλη την Ελλάδα. Καθημερινοί οι θάνατοι από ασιτία. Οι πεινασμένοι κατέρρεαν στον δρόμο και τα κάρα του δήμου μάζευαν κάθε μέρα δεκάδες νεκρούς.

Ναι, αλλά σαν χθέs το '44, έγκατέλειπαν την Αθήνα οι Γερμανοί.

Ο Φον Κρούπ με τον Μποδοσάκη και τον Πρωθυπουργό Κων. Καραμανλή 

ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΑΜΠΟΓΛΟΥ

Ναι, αλλά σαν χθέs το '44, έγκατέλειπαν την Αθήνα οι Γερμανοί.

''Όταν οι Ναζί αποχωρούσαν απ’ την Αθήνα, την Πέμπτη, 12 του Οκτώβρη 1944, ήξεραν πως θα ξανάρθουν. Είχαν αφήσει πίσω τους, εκτός από τις 1700 μέρες τρόμου, δολοφονιών, βασανιστηρίων και μεταγωγών στα στρατόπεδα θανάτου, εκατοντάδες συνεργάτες, ταγματασφαλίτες, κουκουλοφόρους και την κυβέρνηση μιας κατ’ επίφαση δημοκρατίας, που ήρθε άκαπνη απ’ έξω, εκτελούσε εντολές των νέων επικυρίαρχων και στελέχωσε την κρατική μηχανή, με το σινάφι των συνεργατών.

Οι Γερμανοί επέστρεψαν, χωρίς αγκυλωτό και Βέρμαχτ. Ειρηνικά και αναίμακτα, κατέκτησαν μια χώρα που είχε, μετά τη Σοβιετική Ένωση, το μεγαλύτερο αριθμό νεκρών στο Δεύτερο Παγκόσμιο και τη πιο δυναμική Αντίσταση, αποφασισμένοι, όχι μόνο να μην καταβάλουν μια πεντάρα πολεμικών αποζημιώσεων αλλά να εισπράξουν το αντίτιμο για όλες τις σφαίρες που έριξαν σε σκοπευτήρια και ολοκαυτώματα.

 Εμίλ Στάουμπ και ο Καρλ Ζίμενς (πεθερόs του Βουλπιώτη)

- Το διάστημα μεταξύ 2010 και 2017, η γερμανική κεντρική τράπεζα έχει κερδίσει συνολικά 3,4 δισεκατομμύρια ευρώ από το Securities Market Programme (SMP), δηλαδή το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων που υλοποιεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).

- Το ΤΑΙΠΕΔ, το Ταμείο εκποίησης της δημόσιας περιούσιας είναι για τους Γερμανούς ιερό τοτέμ. Ο «νομιμοποιητικός» φορέας του ξεπουλήματος της χώρας είναι μια γερμανική πατέντα, κατ’ εικόνα και ομοίωση της γερμανικής εταιρείας Treuhand, που εκκαθάρισε τη δημόσια περιουσία της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, αξίας 600 δις μάρκων, έναντι μόλις 44 δις, με αγοραστές «στρατηγικούς επενδυτές».

Μαθητές σύμβολα της Εθνικής Αντίστασης

Αριστομένης Συγγελάκης

Μάθιος Πόταγας – αδέλφια Βερβελάκη - Σταύρος Ανδρεαδάκης – Ηρώ Κωνσταντοπούλου

Γράφει ο Αριστομένης Συγγελάκης
 

«Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις,  - εκεί που πάει να σκύψει

με το σουγιά στο κόκκαλο, με το λουρί στο σβέρκο

Να τη πετιέται αποξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύει

και καμακώνει το θεριό με το καμάκι του ήλιου» Γιάννης Ρίτσος[1]

 

Καθ’ όλη την ιστορία και σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου η νεολαία πρωτοπορεί στον αγώνα για ελευθερία. Τέσσερα χαρακτηριστικά παραδείγματα παιδιών και εφήβων από τη μνημειώδη Αντίσταση του ελληνικού λαού στη διάρκεια της Κατοχής επιβεβαιώνουν την παραπάνω διαπίστωση.

 

Στις 2 Μαΐου 1941, ο δεκαεπτάχρονος Μάθιος Πόταγας, μαθητής της Ε’ Γυμνασίου της Βαρβακείου, γράφει ιστορία ως εμπνευστής και πρωταγωνιστής μιας από τις πρώτες πράξεις Αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη.

Όπως σημειώνει ο Μανώλης Γλέζος, που έφερε στο φως αυτή την σπάνια ιστορία θάρρους και αυτοθυσίας, αμέσως μετά την κατάληψη της Πάτρας στις 26 Απριλίου 1941 η μεραρχία «Σωματοφυλακή SS Αδόλφος Χίτλερ» κινείται νότια με κατεύθυνση την Καλαμάτα. Λίγο έξω από τη Βυτίνα, στη γέφυρα Κουτρουμπή βρίσκει απέναντί της έναν ατρόμητο έφηβο που υψώσει το χέρι του φωνάζοντας: «Σταθείτε. Δεν θα μας σκλαβώσετε. Είμαι εδώ μόνος. Αλλά η Ελλάδα ολόκληρη ακολουθεί»[2]. Μόλις ο διερμηνέας μετέφρασε τα λόγια του αμούστακου νέου, ο διοικητής της επίλεκτης γερμανικής μονάδας εκτέλεσε εν ψυχρώ τον ηρωικό μαθητή. Διέταξε δε τους στρατιώτες του να πολτοποιήσουν το κεφάλι του Μάθιου Πόταγα με μία μεγάλη πέτρα, γιατί, κατά τη ναζιστική ιδεολογία αυτό το τέλος πρέπει να έχουν όσοι αντιστέκονται…  

Η θυσία του Μάθιου Πόταγα ανάβει τη σπίθα της Αντίστασης

Η θυσία του Μάθιου Πόταγα δεν πήγε χαμένη[3]. Μαζί με άλλες αντιστασιακές πράξεις άναψε τη σπίθα της Αντίστασης στις καρδιές των Ελλήνων. Ακολουθεί ο παλλαϊκός ξεσηκωμός της Μάχης της Κρήτης, όπου πολλοί συνομήλικοι του Μάθιου Πόταγα όπως ο Ιωάννης Μαυραντωνάκης[4] και άλλοι έφηβοι και νέοι, μαζί με χιλιάδες άλλους Κρητικούς, συμμετείχαν στην σθεναρή άμυνα του κρητικού λαού εναντίον των επίλεκτων αλεξιπτωτιστών και ορεινών καταδρομέων της Βέρμαχτ. Όμως, παρά την ηρωική αντίσταση του κρητικού λαού, που ξάφνιασε τον υπερόπτη εισβολέα,  η Κρήτη πέφτει και οι Γερμανοί πανηγυρίζουν για την πύρρειο νίκη τους.

Το βράδυ που πέφτει η Κρήτη, ο Λάκης Σάντας και ο Μανώλης Γλέζος κατεβάζουν και σκίζουν την πολεμική σημαία του Γ’ Ράιχ με τον αγκυλωτό σταυρό, που μόλυνε τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Αυτό ήταν! Η Ελλάδα παίρνει φωτιά: αντιστασιακές ομάδες κι οργανώσεις ξεπηδούν σε όλη την ελληνική επικράτεια και δίνουν το σύνθημα της καθολικής Αντίστασης σε όλη την Ευρώπη. Μία Αντίσταση, που δεν μπόρεσε να κάμψει ούτε η πείνα ούτε η κτηνώδης βία και η πέρα από κάθε λογική τρομοκρατία των κατακτητών.

Αδέλφια Βερβελάκη: η μεγάλη θυσία των μικρών ηρώων από τη Βιάννο.

Δύο χρόνια μετά, στα μέσα του Σεπτέμβρη του 1943, βρισκόμαστε σε κρίσιμη καμπή του πολέμου: ο Μουσολίνι έχει ήδη ανατραπεί και η Ιταλία εγκαταλείπει τον Άξονα και περνά στην πλευρά των Συμμάχων. Ο λαός βράζει σε όλη την Ελλάδα, πραγματοποιούνται διαδηλώσεις σε πολλές περιοχές, Ιταλοί αξιωματικοί και στρατιώτες περνούν στην Αντίσταση. Το Γ’ Ράιχ βρίσκεται σε δύσκολη θέση, η ηγεμονία του αμφισβητείται. Αποφασίζει να ολοκαυτώσει την επαρχία Βιάννου[5],  αξιοποιώντας μία ευκαιρία που του παρέχεται, με στόχο να εμπεδώσει την κυριαρχία του στην Ελλάδα και να στείλει μήνυμα της ναζιστικής ισχύος σε όλο τον κόσμο.

Στις 14 Σεπτεμβρίου 1943, ανήμερα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, μεγάλη γερμανική δύναμη εισέρχεται στα χωριά της επαρχίας Βιάννου. Παρά την τοπική εορτή και πατώντας το λόγο της στρατιωτικής τους τιμής και κάθε ανθρώπινη αξία ξεκινούν αμέσως μαζικές εκτελέσεις άμαχων πολιτών. Μια ομάδα Γερμανών φτάνει στη θέση Λυγιά του Αγίου Βασιλείου, στο Μετόχι της οικογένειας Βερβελάκη από το Κεφαλοβρύσι. Εκεί βρίσκονται τα τρία μικρότερα παιδιά της οικογένειας, η Ευαγγελία 8 ετών, η Μαρία 12 ετών και ο Στέλιος 15 ετών. Τα βασανίζουν άγρια, χρησιμοποιώντας ακόμη και τις ξιφολόγχες τους για να αποκαλύψουν πού κρύβεται ο πατέρας τους. Όμως τα μικρά παιδιά δεν λυγίζουν. Αντιστέκονται με σπάνια γενναιότητα στην ασύλληπτη ναζιστική κτηνωδία. Η λαϊκή μούσα τραγουδά γλαφυρά τη θυσία των αδελφών Βερβελάκη[6]:

Τρία παιδιά σκοτώσανε εις το Κεφαλοβρύσι

η απονιά των Γερμανών είναι παρά τη φύση,

πως δεν εμαρτυρούσανε πού είναι ο μπαμπάς τους

τις σάρκες τους εκόβανε γουλιές με τα σπαθιά τους.

Οι αιμοβόροι Γερμανοί που δεν τα λυπηθήκαν,

κομμάτια κόβαν τα παιδιά, ώσπου νεκρά τ’ αφήκαν.

Ο Δήμος Θεσσαλονίκης, το Ελληνογερμανικό Ίδρυμα Νεολαίας, η Μέρκελ και ο τουρκικός επεκτατισμός

menoumethess / 4 ημέρες ago

Την προηγούμενη εβδομάδα, η Μπούντεσταγκ συζήτησε δύο διαφορετικά ψηφίσματα (των Πρασίνων, και του Die Linke της Αριστεράς) που σχετίζονται με τις ελληνικές αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο που οφείλει η Γερμανία στην Ελλάδα από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το Σώμα, δηλαδή τα υπόλοιπα κόμματα των Χριστιανοδημοκρατών-Χριστιανοκοινωνιστών, Φιλελεύθερων, Σοσιαλδημοκρατών και της ακροδεξιάς Εναλλακτική για την Γερμανία, απέρριψαν και τις δυο προτάσεις ψηφισμάτων. Με την εξαίρεση της ακροδεξιάς, επίσης, όλα τα υπόλοιπα κόμματα αναφέρθηκαν ρητώς σύμφωνα με την Ντόιτσε Βέλλε, σε μια «πολιτική διατήρηση της μνήμης» αντί για την καταβολή των αποζημιώσεων ή του δανείου. Ο δε υφυπουργός Εξωτερικών, Μίχαελ Ροτ αναφέρθηκε ρητά στο ελληνογερμανικό ίδρυμα νεολαίας, ως μια έμπρακτη απόδειξη ότι η Γερμανία προχωρεί τις «πολιτικές της μεταμέλειας» ακόμα και αν αρνείται να συζητήσει το ζήτημα των αποζημιώσεων.

H έκδηλη διάθεση συμψηφισμού των υποχρεώσεων της Γερμανίας, με την Ίδρυση του Ελληνογερμανικού Ιδρύματος, στην οποία αναφέρθηκαν τόσο τα κόμματα που απέρριψαν τα ψηφίσματα των Πρασίνων και του Die Linke, όσο και ο ίδιος ο υφυπουργός εξωτερικών, Μίχαελ Ροτ, μεταβάλλει σε νεκρό γράμμα την ρητή αναφορά του «μνημονίου συνεργασίας» μεταξύ της Ελλάδας της Γερμανίας που κυρώθηκε από την ελληνική βουλή τον Δεκέμβριο του 2020, ότι αυτό «δεν αποτελεί απάντηση για την ιδιαίτερη ιστορική ευθύνη της ΟΔΓ που απορρέει από τα σκοτεινά κεφάλαια της ιστορίας..».

Το γερμανικό Υπ. Εξωτερικών μάς «διδάσκει» Ιστορία

Βασίλης Λιόσης*

Τις τελευταίες δεκαετίες εξελίσσεται μία συστηματική και σχεδιασμένη επιχείρηση προκειμένου να αναθεωρηθεί η Ιστορία που αφορά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και τον ρόλο του ναζισμού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι Ερνστ Νόλτε, Ντέιβιντ Ίρβινγκ, Χάιντς Ρίχτερ, Νόρμαν Ντέιβις κ.ά..

Μαζί με αυτούς έχουν επιστρατευτεί και τα πολύ βαριά όπλα και αναφερόμαστε στην Ε.Ε. που έχει εκδώσει πλήθος «φιρμανιών» στα οποία φασισμός και ναζισμός εξισώνονται. Παράλληλα η Ε.Ε. διοργανώνει διάφορες εκδηλώσεις προκειμένου να αποδείξει αυτή την εξίσωση ενώ προσφάτως επιστρατεύτηκε και το υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας σε αυτή την επιχείρηση.

Το γερμανικό ΥΠ.ΕΞ. ως αναθεωρητική δεξαμενή σκέψης

Οι προσπάθειες αναθεώρησης της ιστορίας διαφοροποιούνται στη μορφή τους. Υπάρχουν τόσο οι χοντροκομμένες όσο και οι εκλεπτυσμένες. Αυτές οι δεύτερες είναι και οι πιο επικίνδυνες. Και είναι τέτοιες διότι λαμβάνουν υπόψη το γεγονός ότι οι ιστορικές μνήμες είναι ακόμη πολύ ισχυρές και ότι παρά την άνοδο των νεοναζιστικών δυνάμεων στην ευρωπαϊκή επικράτεια, υπάρχουν εκατομμύρια πολιτών με δημοκρατικό φρόνημα και απέχθεια στη βαρβαρότητα του φασισμού/ναζισμού. Επομένως, τα συνειδησιακά ρήγματα και η διαμόρφωση μιας στρεβλής ιστορικής αντίληψης δεν μπορούν να δημιουργηθούν μέσω της χοντροκομμένης προσέγγισης αλλά μέσω μιας άλλης με ένα επιστημονικοφανές επίχρισμα.

Θάνατος στο Φασισμό! Ζήτω η Ελευθερία! Ζήτω η Ελλάδα!

6 Μαρτίου 1943 

 Άνοιγμα Φυλακών Λειβαδιάς

Ξημερώνοντας 6 Μαρτίου 1943, ομάδα 25 ανταρτών του ΕΛΑΣ Παρνασσίδας με μία ριψοκίνδυνη καταδρομική ενέργεια καταλαμβάνει τις Φυλακές της ιταλοκρατούμενης Λειβαδιάς -στην πόλη στρατοπεύδευαν 4.000 Ιταλοί στρατιώτες- και απελευθερώνει 80 κρατούμενους μεταξύ των οποίων ήταν και ο δάσκαλος Νίκος Δημητρίου, πατέρας του καπεταν-Νικηφόρου που ηγήθηκε της αποστολής, και η γερο-Σοφία, μάνα του ελασίτη Φώτη Παρνασσιώτη (Δήμος Τσόκας).

Πριν αποχωρήσει τελευταίος από τις Φυλακές, ο καπετάνιος Νικηφόρος αφηγείται:

«Έτρεξα πάλι μέσα στο γραφείο. Τράβηξα κι έκοψα τρία-τέσσερα φύλλα άγραφο χαρτί από το βιβλίο της υπηρεσίας.
Πήρα ένα κόκκινο και μπλε μολύβι κι έγραψα γρήγορα:

Προς τις ιταλικές δυνάμεις Λιβαδειάς.

Ευχαριστούμε που δε μας ενοχλήσατε απόψε στη δουλειά μας. Σας περιμένουμε και στα βουνά μας!

Θάνατος στο Φασισμό!

Ζήτω η Ελευθερία!

Ζήτω η Ελλάδα!

6 – 3 – 43

Για το Αρχηγείο Ανταρτών του ΕΛΑΣ

Παρνασσίδας-Λοκρίδας-Δωρίδας

Η καταδρομική αυτή επιχείρηση είναι μοναδική στην κατεχόμενη Ελλάδα και καύχημα για το Αρχηγείο ΕΛΑΣ Παρνασσίδας.

Στις εικόνες:

1. Στην πρώτη φωτογραφία, οι αντάρτες που συμμετείχαν στο άνοιγμα των φυλακών Λειβαδιάς, λίγες μέρες μετά, στην Δαύλεια.

Στη μέση, ο δάσκαλος Νίκος Δημητρίου, περιστοιχίζεται από τους γιους του Νικηφόρο (αριστερά στη φωτογραφία) και Σόλωνα (δεξιά του).

2. Η πίσω όψη της φωτογραφίας. Γραμμένα ιδιοχείρως από τον δάσκαλο Νίκο Δημητρίου, τα ονόματα των ανταρτών και δύο απελευθερωθέντων (ο δεύτερος είναι ο δάσκαλος Αντώνης Νικολάου -αργότερα αντάρτης, με το όνομα «Τρικούπης»).

*απο ανάρτηση Πέτρος Δημητρίου

ΠΗΓΗ: 

«Φίλοι Μουσείου Εθνικής Αντίστασης και Σύγχρονης Ιστορίας Ρούμελης»

Δημήτριος Χολέβας: Τα άμφια της Αντίστασης

Πηγή εικόνας: Past in Color | Ο πάτερ Δημήτριος Χολέβας, ο «Παπαφλέσσας» της Αντίστασης.

Από: Παναγιώτης Μπαλάσης 

Πολλές φορές, τόσο στην ελληνική όσο και στην παγκόσμια ιστορία, υπήρξαν ιερείς και πνευματικοί ηγέτες που διακρίθηκαν σε εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες. Οι ιερείς αυτοί δεν περιορίστηκαν μόνο στα ιερατικά τους καθήκοντα απέναντι στους λαούς. Θεώρησαν ότι ο «καλός ποιμένας» έχει χρέος να υπερασπίζεται και να προστατεύει «το ποίμνιο» από τους «λύκους», και έλαβαν τα άρματα. Ένας τέτοιος ήταν και ο Δημήτριος Χολέβας, ο «Παπαχολέβας» ή «Παπαφλέσσας» της Εθνικής Αντίστασης.

---

Δημήτριος Χολέβας: Τα κλασικά γράμματα και η Εκκλησία

Ο Δημήτριος Χολέβας γεννήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1907, στο χωριό Τσούκα της Φθιώτιδας, 38 χιλιόμετρα έξω από τη Λαμία. Μεγάλωσε στην Μακρακώμη. Όταν ενηλικιώθηκε, αποφάσισε να ακολουθήσει τις σπουδές των κλασικών γραμμάτων. Έτσι σπούδασε φιλολογία, ιστορία και αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, παντρεύτηκε και κατάφερε να αποκτήσει με τη σύζυγό του πέντε παιδιά.

Αν και φιλόλογος, ιστορικός και αρχαιολόγος, ο Χολέβας αποφάσισε να στραφεί προς την Εκκλησία και να γίνει ιερέας, σε ηλικία 31 ετών. Έτσι, το 1938, χειροτονήθηκε στη Λαμία, και ξεκίνησε την εκκλησιαστική του πορεία ως πρωτοπρεσβύτερος. Ακολούθησαν όμως ταραγμένες εποχές. Η Ελλάδα εισήλθε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στις 28 Οκτωβρίου 1940 ενώ την άνοιξη του 1941 η χώρα κατελήφθη από τις σκοτεινές Δυνάμεις του Άξονα. Η μαύρη Κατοχή είχε ξεκινήσει. Ο Παπαχολέβας θα στήριζε τον σκλαβωμένο λαό όμως τόσο ως ιερέας αλλά ακόμα περισσότερο ως αντάρτης.

Η πείνα του 1941-1942 στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Μία από τις πρώτες και φοβερότερες επιπτώσεις της τριπλής κατοχής που επιβλήθηκε στη χώρα μας από τη ναζιστική Γερμανία και τους Ιταλούς και Βούλγαρους συμμάχους τους, ήταν το μαρτύριο της έλλειψης τροφίμων που γνώρισαν τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας και πρωτίστως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη. Πείνα ανελέητη, που ξεπάστρεψε δεκάδες χιλιάδες Έλληνες στα τριάμισι χρόνια της μαύρης χιτλερικής σκλαβιάς, κυρίως το χειμώνα του 1941-1942, τον “μαύρο χειμώνα της Ελλάδος” όπως αποκλήθηκε. Ο άγριος και θανατηφόρος λιμός που γνώρισε η χώρα μας εκείνη τη μαύρη τετραετία, οφείλονταν στο γεγονός ότι από την πρώτη στιγμή που πάτησαν το πόδι τους στα ελληνικά χώματα οι κατακτητές, επιδόθηκαν στην καταλήστευση των πρώτων υλών, των τροφίμων και των πλουτοπαραγωικών πηγών της χώρας. 1

Φτώχεια και δυστυχίαΑπό τις πρώτες κιόλας μέρες της Κατοχής, φτώχεια και δυστυχία ξαπλώνονται παντού. Τα αποθέματα σε τρόφιμα, οι πρώτες ύλες και ποικίλα άλλα είδη, που φυλάγονταν στις κρατικές αποθήκες, κατάσχονται και διαρπάζονται ως λεία πολέμου, ενώ τα οικονομικά βάρη της διατροφής των κατοχικών στρατευμάτων, που πέφτουν στους αδύνατους ώμους των Ελλήνων, προκαλούν την εξαθλίωση της χώρας. Αλλά και τα λίγα προϊόντα και είδη πρώτης ανάγκης που παράγονται στην καταστραμμένη χώρα με το σκληρό μόχθο του ελληνικού λαού, μεταφέρονται στη Γερμανία και Ιταλία ή διοχετεύονται στη μαύρη αγορά. Έτσι με την έναρξη της σκλαβιάς αρχίζει η ζωή να γίνεται μέρα με τη μέρα δυσκολότερη.

Δεν πέρασαν λίγες εβδομάδες από τη γερμανική εισβολή και οι ελλείψεις βασικών αγαθών άρχισαν να γίνονται εμφανείς στις μεγάλες πόλεις. Δεν ήταν μόνο η άνοδος των τιμών που ενόχλησε αρχικά, καθώς γρήγορα παρατηρήθηκε τόσο μεγάλη έλλειψη αγαθών, ώστε τα παραδοσιακά, εντεταταλμένα προς τούτο καταστήματα, τα μπακάλικα, τα μανάβικα, τα κρεοπωλεία, άδειαζαν ολοένα και περισσότερο από τα προϊόντα τους και πολλές φορές ξεχνούσαν τόσο αποτελεσματικά την αποστολή τους, ώστε οι ιδιοκτήτες τους βρίσκονταν στην ανάγκη να αναζητήσουν νέο επάγγελμα…. 2

Μαρτυρικό ηπειρώτικο χωριό Κομμένο - Αύγουστος του '43.

Συγκλονιστικός! διδακτικός για όλους μας!!!

"...Για τον «γενναίο», όμως, εκείνο στρατιώτη του Χίτλερ (Χ. Ντόνατ), που απολάμβανε να καίει μωρά στο Κομμένο, μπορούμε να πούμε ότι και εκείνος εκτελούσε διαταγές;
Οχι, και βέβαια ένα εκατομμύριο όχι. Εκείνος την ώρα αυτή απελευθέρωνε όλα τα άγρια ένστικτά του θηρίου που πολλοί κρύβουν βαθιά στο υπέδαφος του είναι τους. Και όταν αποδεσμευτούν από την ατομική ευθύνη και χωρίς το δίδυμο της
κοινωνικής ισορροπίας που μας κληροδότησαν οι πρόγονοί μας, ήτοι τη «δίκη» και την «αιδώ», γίνονται θηρία.(...)
Ο «γενναίος» αυτός στρατιώτης του Χίτλερ (Χ. Ντόνατ), 20χρονος τότε, αργότερα στη μεταπολεμική Γερμανία έγινε δάσκαλος και αργότερα διευθυντής σχολείου, για να διδάξει και πάλι προφανώς Γκαίτε και Σίλλερ. Εκτελούσε, λέει, διαταγές. Εκτελούσε διαταγές, και αυτός, ως εκτελεστικό όργανο, κάτι, ας πούμε σαν πλήκτρο του πιάνου, εφήρμοσε με αξιοζήλευτη ακρίβεια την εντολή. Και ως εδώ τερματιζόταν η ευθύνη του..."

Συγκλονιστική, αλλά και πολύ διδακτική, ομιλία του κ. Μωυσή Ελισάφ (καθηγητή Ιατρικής και Δημάρχου Ιωαννίνων), για την επέτειο της σφαγής στο μαρτυρικό ηπειρώτικο χωριό Κομένο από τα γερμανικά ναζιστικά στρατεύματα, τον Αυγουστο του '43.

Του Μωυσή Ελισάφ

Επιφορτίστηκα με τη μεγάλη τιμή να είμαι ο ομιλητής σ’ αυτή την ετήσια εκδήλωση του μαρτυρικού σας χωριού.

Το χρέος μου συνεπώς σήμερα είναι να επαναφέρω τη φρίκη της 16ης Αυγούστου του 1943. Να αφηγηθώ πώς μια ομάδα Γερμανών με βαρύ οπλισμό υπό τις διαταγές ενός Γ. Ζάλμιγκερ έφτασαν στο μαρτυρικό τούτο χωριό και επί εννέα ώρες σκότωναν, βίαζαν, έκαιγαν, κατέστρεφαν. Και όταν αποκαμωμένοι αποχώρησαν, αφού καλόφαγαν, άφησαν πίσω τους 317 νεκρούς, μεταξύ των οποίων 97 νήπια και παιδιά ως 15 ετών και 119 γυναίκες. Και επιστρατεύοντας την αμφίσημη, αλλά και αμφίβολης αξιοπιστίας δυνατότητα του λόγου, να αναπαραστήσω τη φρίκη.

Εγχείρημα αναγκαίο, αλλά δύσκολο ως ακατόρθωτο. 

Κρατώ όμως από τη φρίκη εκείνης της ημέρας μόνο δύο κορυφαίες στιγμές:

Εφτά μηνών βρέφος κάηκε με βενζίνη που τέθηκε με βαμβάκι στο βελούδινο στόμα του και ετοιμόγεννη κοπέλα βρέθηκε σφαγμένη και ξεκοιλιασμένη με το έμβρυο νεκρό πεταμένο δίπλα της. Σταματώ.

Ο «γενναίος» αυτός στρατιώτης του Χίτλερ (Χ. Ντόνατ), 20χρονος τότε, αργότερα στη μεταπολεμική Γερμανία έγινε δάσκαλος και αργότερα διευθυντής σχολείου, για να διδάξει και πάλι προφανώς Γκαίτε και Σίλλερ. Εκτελούσε, λέει, διαταγές. Εκτελούσε διαταγές, και αυτός, ως εκτελεστικό όργανο, κάτι, ας πούμε σαν πλήκτρο του πιάνου, εφήρμοσε με αξιοζήλευτη ακρίβεια την εντολή. Και ως εδώ τερματιζόταν η ευθύνη του.

Είναι, όμως έτσι;

Με στόχο να προσεγγίσω ακριβώς το αντίθετο, θα ακολουθήσω άλλον δρόμο: