«Σαν βραχυπρόθεσμοι στόχοι η συγκυριαρχία στον εναέριο χώρο του Αιγαίου, η διχοτόμηση της υφαλοκρηπίδας, η συνιδιοκτησία του πετρελαίου, η αποστρατικοποίηση των νήσων του Αιγαίου και η διχοτόμηση της Κύπρου. Σαν μακροπρόθεσμοι στόχοι η κατάληψη νήσων του Ανατολικού Αιγαίου και της Δυτικής Θράκης». Αυτό ήταν η απόφαση-
συμπέρασμα της 2ης Συνόδου της Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ το 1978 σχετικά με τα ελληνοτουρκικά και την τουρκική απειλή όπως εκδηλώθηκε έντονα τη δεκαετία του 1970.
Ένας από τους ενδιαφέροντες “διαλόγους” που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ κομμάτων στη διάρκεια της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας, είναι εκείνος ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ για τα ελληνοτουρκικά, το 1978. Ο “διάλογος” έχει ενδιαφέρον αφενός γιατί αφορά σε καίριας σημασίας ζήτημα, κάτι που δεν χαρακτηρίζει τη διαλεκτική μεταξύ των κομμάτων, ιδίως απ’ όταν άρχισε να κυριαρχεί η τηλεοπτική-επικοινωνιακή διαχείριση επί της κοινωνικής πραγματικότητας.
Αφετέρου γιατί διατυπώνονται και σχηματοποιούνται με σαφήνεια αντίθετες κατευθύνσεις, απόρροια διαφορετικών αναλυτικών σχημάτων μεταξύ των πολιτικών ρευμάτων της Αριστεράς. Πρόκειται για μια συζήτηση που η σημασία της δεν περιορίζεται στο αριστερό πολιτικό φάσμα, αν και είναι βέβαια χαρακτηριστική πολλών στερεοτυπικών ιδεολογημάτων, ενώ έχει και επίκαιρες διαστάσεις.
Αρχές του 1978, το ΚΚΕ πορεύεται προς το 10ο συνέδριό του, το πρώτο, μετά το 7ο το 1945, που πραγματοποιείται στην Ελλάδα και στο πλαίσιο αυτό δημοσιοποιεί τις θέσεις της Κεντρικής Επιτροπής του. Μεταξύ άλλων, οι θέσεις περιλαμβάνουν αναφορές ή αιχμές για την ιδεολογικο-πολιτική διαμόρφωση του ΠΑΣΟΚ, τη θεωρία του και την κοινωνική του θεμελίωση.
Επιπλέον, το ΚΚΕ διατυπώνει τη θέση του για το Αιγαίο και τα ελληνοτουρκικά. Στα ζητήματα αυτά, το ΠΑΣΟΚ θα διατυπώσει την κριτική του απέναντι στις θέσεις του ΚΚΕ, με την απόφαση της 2ης Συνόδου της ΚΕ «Εθνική Λαϊκή Ενότητα-Ανοιχτή Δημοκρατική Πολιτική Δράση» (2ος/1978) και ειδικότερα στο Παράρτημα “Οι θέσεις μας και το ΚΚΕ”. Θυμίζουμε ότι το ΠΑΣΟΚ βρισκόταν ήδη στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 1977.
Δεν θα ασχοληθούμε στο παρόν κείμενο με τη βάσιμη κατά την άποψή μας θεώρηση του ΚΚΕ για το ΠΑΣΟΚ ως κόμμα του μικροαστικού σοσιαλισμού ή ιδιότυπο σοσιαλρεφορμιστικό κόμμα με αντιιμπεριαλιστική ιδεολογία, όπως ήταν η θέση του στο 11ο συνέδριο (1982). Ούτε θα μας απασχολήσει η αντίκρουση του ΠΑΣΟΚ για την υπεράσπιση του σχήματος μητρόπολη-περιφέρεια/θεωρία εξάρτησης ως αναλύσεις γόνιμες για την ελληνική εμπειρία.
