Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΡΙΧ ΦΡΟΜ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΡΙΧ ΦΡΟΜ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2021

Έριχ Φρόμ και μελλοντική τεχνολογία…



Ο Έριχ Φρόμ, ήταν ένας εμπνευσμένος και πολυπράγμων άνθρωπος του περασμένου αιώνα (23 Μαρτίου 1900 – 18 Μαρτίου 1980). Ψυχολόγος-ψυχαναλυτής, κοινωνιολόγος και φιλόσοφος. Οι περισσότεροι τον γνωρίσαμε από το βιβλίο του «Η υγιής κοινωνία» το οποίο αποτέλεσε μια συναρπαστική περιήγηση στην μεταπολεμική κοινωνία του ψυχρού πολέμου, θίγοντας όμως και αναδυόμενα θέματα που σχετίζονταν με τη φύση και την ψυχολογία του ανθρώπου, την Δημοκρατία με τη μορφή της συνέλευσης του Δήμου, την μαζικοποίηση της ζωής, την στρεβλή εξέλιξη του ρομποτισμού, κ.α.

Στην ουσία, ο Φρόμ πιστός στον ανθρωπισμό, που τόσο βάναυσα σάπισε την περίοδο του μεγάλου πολέμου, θεωρεί στην ουσία ότι ο άνθρωπος για να είναι άνθρωπος χρειάζεται να …παραμείνει άνθρωπος. Αναπόφευκτα, η ματιά του στρέφεται στην τεχνολογική μετεξέλιξη της παραγωγής η οποία θεαματικά και τραγικά «εκμοντερνίστηκε» και εμπλουτίστηκε την περίοδο του Β’Παγκοσμίου πολέμου και όδευε προς τον «ρομποτισμό» όπως τον αναφέρει, ως στοιχείο ασύμβατο με την έστω και γεμάτη αντιφάσεις, φύση του ανθρώπου.

Πολλά λόγια του βιβλίου, δημοσιευμένο το 1956 (!!!), μοιάζουν προφητικά για το σημερινό καθεστώς που διαμορφώνεται. Μα δεν είναι προφητεία η καλή γνώση της ανθρώπινης ψυχής και της κάθε κοινωνικής περιόδου στην οποία καλείται να επιβιώνει. Γι αυτό και σου επιτρέπει να «προβλέπεις» το μέλλον που πολλές φορές αρνείσαι να φανταστείς ή στο «κρύβει» η κάθε κυρίαρχη εξουσιαστική «αυθεντία».

«Αυτόματα που θα ακολουθούν χωρίς βία, που θα οδηγούνται χωρίς ηγέτες, που θα κατασκευάζουν μηχανές που θα ενεργούν σαν άνθρωποι και θα κάνουν ανθρώπους που θα ενεργούν σα μηχανές. Ανθρώπους που η λογική τους θα γίνεται χειρότερη, ενώ η διάνοιά τους θα βελτιώνεται, δημιουργώντας έτσι την επικίνδυνη κατάσταση εφοδιασμού του ανθρώπου με το μέγιστο της υλικής δύναμης χωρίς τη σύνεση της χρησιμοποίησής της.

Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2021

O Σαδιστής της Διπλανής Πόρτας

 


Φωτεινή Μαστρογιάννη

Ο  Εριχ Φρομ, ένας από τους γνωστότερους ψυχαναλυτές του 20ου αιώνα,  στο βιβλίο «Η ανατομία της Ανθρώπινης Καταστροφικότητας»  που έγραψε το 1973 αναλύει το θέμα της ανθρώπινης καταστροφικότητας που εξακολουθεί να είναι επίκαιρο μέχρι σήμερα. Ενα κεφάλαιο του βιβλίου αναφέρεται στον σαδιστικό χαρακτήρα και το θεωρώ ιδιαίτερα επίκαιρο σε μία εποχή που χαρακτηρίζεται από ναρκισσισμό που μαζί με την ψυχοπάθεια, τον μακιαβελλισμό και τον σαδισμό αποτελούν τη ΣκοτεινήΤετράδα των αρνητικών χαρακτηριστικών της προσωπικότητας. Στην ψυχολογικά βίαιη εποχή που ζούμε η μελέτη της Σκοτεινής Τετράδας αποκτά ενδιαφέρον γιατί τα χαρακτηριστικά της είναι μάλλον τα επικρατέστερα στη σύγχρονη κοινωνία και τα συναντάμε ιδιαίτερα σε όσους κατέχουν θέσεις εξουσίας.

Σύμφωνα με τον Φρομ, ο σαδιστής είναι αυτός που θέλει να ελέγχει, να πληγώνει και να εξευτελίζει ένα άλλο άτομο. Σε αντίθεση με τον καταστροφέα που θέλει να καταστρέψει τη ζωή, ο σαδιστής θέλει να ελέγχει τη ζωή των άλλων.  Θαυμάζει τη δύναμη γιατί ο ίδιος είναι αδύναμος και δειλός, υποτάσσεται στους ανώτερούς του γιατί θέλει να κρύψει την αδυναμία του υπακούοντας σε μία ανώτερη από αυτόν δύναμη και καταδυναστεύει τους υφιστάμενούς του. Φοβάται και δεν αγαπά τη ζωή γιατί είναι απρόβλεπτη και γι’αυτό επιζητά τη δύναμη σε αντίθεση με αυτούς που έχουν ισχυρό χαρακτήρα αγάπης για τη ζωή.

Η δύναμη της κοινωνικής δομής είναι σημαντική για τον περιορισμό της ανάδειξης σαδιστικών ατόμων στην εξουσία υπό την έννοια ότι η κοινωνία είναι αυτή που μπορεί να ελέγξει ή να περιορίσει τη δύναμη των ανωτέρων. Εάν αντίθετα η κοινωνία βασίζεται στον εκμεταλλευτικό έλεγχο τότε ο Φρομ υποστηρίζει ότι «τείνει να αποδυναμώσει την ανεξαρτησία, την ακεραιότητα, την κριτική σκέψη και την παραγωγικότητα όλων εκείνων που υποτάσσει…Η σύγχρονη κοινωνία προσφέρει παρόμοια θεάματα με τη μορφή των ρεπορτάζ στις εφημερίδες, και την τηλεόραση γύρω από εγκλήματα, πολέμους, αγριότητες όπου το περιεχόμενο δεν είναι ανατριχιαστικό, δεν είναι και θρεπτικό. Αυτή η πολιτιστική τροφή δεν προσφέρει ενεργοποιητικά ερεθίσματα αλλά προωθεί την παθητικότητα και την αδράνεια. Στην καλύτερη περίπτωση προσφέρει διασκέδαση και συγκίνηση αλλά σχεδόν ποτέ τη χαρά κι αυτό γιατί η χαρά απαιτεί ελευθερία, χαλάρωση των χαλινών του ελέγχου, πράγμα που είναι πολύ δύσκολο για τον πρωκτοερωτικό σαδιστικό τύπο».

Η πατριωτική παρακαταθήκη του Μιχάλη Χαραλαμπίδη

Η πατριωτική παρακαταθήκη του Μιχάλη Χαραλαμπίδη 29|03|2024  Λίγες  είναι οι πολιτικές μορφές της Μεταπολίτευσης που έχουν μείνει καθαρές, α...