ΜΙΑ GRANDE DAME ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΜΙΑ GRANDE DAME ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ

*

Ζέζα Ζήκου, In Memoriam

του ΗΛΙΑ ΜΑΛΕΒΙΤΗ

Την Ζέζα Ζήκου την γνώρισα απρόσμενα σε ένα δεκαπενθήμερο ταξίδι στην Ιαπωνία (μαζί με την αδελφή της Μαρίτα), τον Δεκαπενταύγουστο του 2000. Μέχρι τότε την ήξερα εξ ονόματος μόνον ως αρθρογράφο οικονομικών θεμάτων της Διεθνούς Αγοράς, στο πρωτοσέλιδο μάλιστα της πορτοκαλόχρωμης Οικονομικής Καθημερινής, κι ομολογώ πως ελάχιστα κείμενά της είχα διαβάσει. Ξεκίνησα στην αρχή του ταξιδιού να μιλώ για τη χώρα, την ιστορία της, την κουλτούρα και τις παραδόσεις της, κι είχα και το –ανεπίγνωστο ομολογουμένως– θράσος να ξεστομίσω δυο κοινότοπες,  ήδη ξεπερασμένες από την πρόσφατη ιστορία, κουβέντες για τη θαυμαστή οικονομική κατάσταση της Ιαπωνίας. Με άκουσε με προσοχή και μόνον αφού τελείωσα και μ’ ευχαρίστησε, άρχισε αυτή με τρόπο απλό, εύληπτο, προσηνή, ευγενή μα και με το αταλάντευτο ύφος της πραγματικής αυθεντίας και της εμβριθούς γνώσεως, να μου περιγράφει την εξόχως τραγική εικόνα της ιαπωνικής οικονομίας όπως είχε εξελιχθεί μέχρι τότε. Καθόμουν ως μαθητούδι κι άκουγα, συνειδητοποιώντας σιγά-σιγά ποια ήταν η συνομιλήτρια συνταξιδιώτισσά μου. Έκτοτε κι επί δεκαπέντε σχεδόν μέρες έκανα ό,τι περνούσε από το χέρι μου προκειμένου να της γνωρίσω ό,τι ήξερα από την Ιαπωνία, τους τόπους που επισκεπτόμασταν, την τέχνη, τη θρησκεία, τη λογοτεχνία, το πνεύμα της. Είχε μία ασίγαστη περιέργεια να δει και να γνωρίσει όσα περισσότερα μπορούσε για τη χώρα και τους ανθρώπους. Δοκιμάζαμε καθημερινά τα πιο διαφορετικά ντόπια φαγητά, ψάχνοντας να διακρίνουμε γεύσεις, ποιότητες κι ιδιαιτερότητες του ιαπωνικού τρόπου, πήγαμε σε ναούς και πατσίνκο, σε μπαρ, σε μουσεία, σε καραόκε μπαρ κλπ.

Μιλήσαμε πολύ, για πολλά και για πολλούς, μίλησα για τη γιαπωνέζικη ποίηση, τους σαμουράι, τον κόσμο τους και τον ηθικό τους κώδικα (μόλις πρόσφατα είχα ανακαλύψει κι εγώ το Χαγκάκουρε του Γιαμαμότο Τσουνοτόμε), μου μίλησε για την πολιτική και την οικονομία, την κατάσταση της Ελλάδας, τη διεθνή πραγματικότητα, όπως την έβλεπε η ίδια· μιλήσαμε για τα γραπτά και τη σκέψη του Παναγιώτη Κονδύλη που εκτιμούσε βαθύτατα (με την επιστροφή μας στην Αθήνα έσπευσα να της δώσω το τεύχος του περιοδικού της «Ινδίκτου» που περιείχε το περίφημο –και μέχρι σήμερα τραγικά αγνοημένο– άρθρο του Κονδύλη για τις σχέσεις της Ευρώπης με τη Ρωσία, για τα Ηνωμένα Έθνη, μαζί με τους  Στοχασμούς ενός απολιτικού του Τόμας Μαν, που μόλις είχε εκδοθεί από την Ίνδικτο, όπου εργαζόμουν τότε). Σε αυτές τις συζητήσεις πρωτοένιωσα την ασίγαστη κι αγωνιώσα έγνοια της για τη χώρα και το μέλλον της, μα και τη σταθερή της πεποίθηση για την Τουρκία ως ένα επεκτατικό, αναθεωρητικό κράτος, εχθρικό προς τους γείτονές του και ιδίως προς την Ελλάδα. Κι αυτό, με στέρεη, πραγματική, εκτίμηση των γεγονότων και των εξελίξεων, παρά το τραυματικό βίωμα, που η οικογένειά της ως Κωνσταντινουπολίτες κουβαλούσαν, αποφασίζοντας να εγκατασταθούν μόνιμα στην Ελλάδα. Αυτή η έγνοια μάλιστα και η αγωνία αποτυπώθηκε εντονότατα και καθαρά ιδίως στην αρθογραφία της των τελευταίων ετών.

Έφυγε μια μεγάλη Ελληνίδα! Έφυγε η Ζέζα Ζήκου...

του Γιώργου Τασιόπουλου

Έφυγε μια μεγάλη Ελληνίδα! Έφυγε η Ζέζα Ζήκου...

Μια σπουδαία αρθρογράφος που η διεισδυτική δημοσιογραφική ματιά της με υποχρέωνε να την αναζητώ στα έντυπα που την ανάγκαζαν να μετακομίζει.

Τελευταία στην εφημερίδα Εστία. Τη γνώρισα από τον έντυπο λόγο της και όχι από την κοσμική της ζωή, από την προβολή της δίπλα στα δημοσιογραφικά αστέρια των τηλεοπτικών σαλονιών, καθώς δεν είχε τη χαρά ή μάλλον δεν ήταν επιλογή της, αφού η γραφή της ήταν ενοχλητική για το παρακμιακό πολιτικό σύστημα που διαφεντεύει την τύχη του τόπου μας και απέφευγε τις κακές παρέες.

Ήταν εύκολο να αντιληφθείς ότι κατ' εξαίρεση από το σινάφι της η κορυφαία δημοσιογράφος - οικονομολόγος, όπως γράφει ο διευθυντής της εφημερίδα της, είχε την Ελλάδα έγνοια της κάθε ημέρα!

Δεν γνώριζα για την καταγωγή της που εξηγεί την τόση ευαισθησία της για την πατρίδα. Ο πόνος της γι'αυτό που της στέρησε η κεμαλοφασιστική ιδεολογία είναι η ίδια η ιστορία του Ελληνισμού της Πόλης.

Γεννημένη στην Κωνσταντινούπολη η Ζέα Ζήκου μέχρι τα δέκα της δεν γνώριζε γρυ ελληνικά. Η γλώσσα μας ήταν απαγορευμένη για τα μέλη της ελληνικός μειονότητας της Κωνσταντινούπολης –γι’ αυτό στο τελευταίο της άρθρο της περασμένης Κυριακής εξεμάνη κατά του κυρίου Μητσοτάκη για την συνάρτηση Instanbul στο instagram του.

Ἡ μητέρα της γιά νά προστατεύσει από διώξεις των Τούρκων τα παιδιά της σε περίπτωση πού αποφάσιζαν να μιλήσουν την ελληνική σε δημόσιο χώρο, αποφάσισε να μην τούς μάθει την γλώσσα στην παιδική τους ἡλικία! Μέχρι την ηλικία των δέκα ετών η Ζέζα και η Μαρίτα δεν γνώριζαν τα ελληνικά λοιπόν, τα έμαθαν όταν αποφάσισαν να έρθουν για μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα. Και τα έμαθαν καλά.

Θλίψη για τον χαμό του Σεμπαεδήν Καραχότζα

Έφυγε σήμερα από την ζωή σε ηλικία 42 χρόνων ο γνωστός δημοσιογράφος, και ακτιβιστής υπέρ του Πομακικού Ελληνισμού, αλλά και ευρύτερα των εθνικών μας θεμάτων, Σεμπαεδήν Καραχότζα, ο οποίος νοσηλευόταν εδώ και 11 ημέρες στο Γενικό Νοσοκομείο Καβάλας, καθώς στις 27 Νοεμβρίου υπέστη βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο.

Ο Σεμπαεδήν Καραχότζα θα συνδέσει το όνομά του με την θαρραλέα του δραστηριότητα υπέρ των Πομάκων, αγωνιζόμενος τόσο ενάντια στις απόπειρες κύκλων του Προξενείου της Κομοτηνής να καταπνίξουν την φωνή τους, και να τους επιβάλουν την τουρκική γλώσσα και συνείδηση, ενώ παράλληλα αρθρογραφεί και τοποθετείται με μια πατριωτική πάντα οπτική για όλα τα εθνικά μας θέματα.

Σύντομο βιογραφικό

Ο Σεμπαϊδήν Καραχότζα γεννήθηκε το 1979 στο χωριό Προσήλιο της Ξάνθης. Σπούδασε στο Γυμνάσιο Σμίνθης και στο 3ο Γενικό Λύκειο Ξάνθης από το οποίο αποφοίτησε το 1997.

Φοίτησε επί μία τριετία στη Νομική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του, λόγω προβλημάτων υγείας. Μέλος της Ένωσης Δημοσιογράφων Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου Μακεδονίας Θράκης (Ε.ΔΗ.Π.Η.Τ.).

Επί σειρά ετών ήταν μόνιμος συνεργάτης στο περιοδικό «Ενδοχώρα». Ήταν για 3 χρόνια (2006-2009) εκδότης της Πομακικής εφημερίδας NATPRESΗ.

[ ]

Κυριάκος Κατζουράκης (1944 - 2021) - Οι τρυφερές κι οι άγριες νύχτες του κ. Κυριάκου Κατζουράκη

Κυριάκος Κατζουράκης (1944 - 2021)

Οι τρυφερές κι οι άγριες νύχτες του κ. Κυριάκου Κατζουράκη

Το ξέρουμε. Οι τρυφεροί θα σώσουν τον κόσμο επειδή είναι οι πιο δυνατοί. Το ξέρουμε. Η τρυφερότητα φτιάχνεται από ατσάλι...

Αχ Άκο μου τι ωραία που συνταίριαξες τα χοντροκόκκινα και τα βιολέ που μπλεδίζουν πάνω στην ψυχρή ώχρα σ' αυτό τον πίνακα. Κι έπειτα ο καθρέφτης που διπλασιάζει τον χώρο, το εύρημα του Las Meninas που το απογείωσες σε μια σειρά έργων και το έκανες δικό μας. Βάζοντας την ιθαγενή μας ζωγραφική, τους νεκρούς και τους βασανισμένους του Εμφυλίου, δίπλα στις ανάλογα τυραννισμένες φιγούρες του Kitaj και του Bacon. Ευρωπαίος επειδή Έλληνας.

Σωστά το είπε η Κάτια ότι γύρευες την ομορφιά παντού. Και πάντως εκεί που δεν την ψάχνουμε συνήθως οι υπόλοιποι και που διαφέρει από την εύκολη, την πρόστυχη ομορφιά των πολλών. Στις γωνιές του εργαστηρίου σου στην οδό Βατάτζη, εμπρός σε μια κούπα μαύρου καφέ ή ένα ποτήρι ρακή, την ψηλαφούσα την ομορφιά σου ... συχνά περίτρομη, ανήσυχη, έτοιμη να φωλιάσει στους δυστοπικούς καμβάδες σου. Επειδή μόνο εκεί ένιωθε καλά.

Ξέρω φίλε μου ακριβέ, Κυριάκο μας, πως κι απόψε θα 'ρθεις στο ατελιέ, θα κατέβεις με το εσωτερικό ασανσέρ που διευκόλυνε τη μέση σου, από το ρετιρέ του ουρανού στο υπόγειο, θα ανάψεις τη λάμπα με το έντονο, ψυχρό φως, θα βγάλεις τα πινέλα από το νέφτι και θα ψάξεις πάλι εκείνο το γυμνό κορίτσι που κρυώνει και που κάποτε μάς είχε αγαπήσει. Ή, ίσως, τον πεινασμένο άντρα με τα δεμένα μάτια που βασανίζουν ακόμη σε κάποια από τις φυλακές του κόσμου. Κι ενώ εσύ, Άκο, ήθελες μόνο να ζωγραφίζεις τον έρωτα και την επιθυμία και την αγάπη και το φως της αγάπης, η φωνή της συνείδησης σου επέμενε πως έπρεπε να ανοιχτείς και στη νύχτα και στο σκοτάδι και στα φαντάσματα τους. Στο σκότος του ερέβους αν πρέπει να πεις την αλήθεια με την τίμια, τη σιγανή φωνή σου.

Έπρεπε, επίσης, δίπλα στα εγκαταλειμμένα κορίτσια να βάζεις πάντα κι ένα σκυλί που λουφάζει. Άλλοτε σαν απειλή κι άλλοτε σαν φόβος. Κι αυτό έκανες πάντα. Συνδύαζες αυτά που όλοι οι άλλοι αδυνατούσαν να συμφιλιώσουν. Γι' αυτό κι η τέχνη σου είναι τόσο γλυκόπικρη. Επειδή είναι τόσο αληθινή. Ώστε να μην χωράει στις εφήμερες πολιτικές και τα νιτερέσα των εκάστοτε αχθοφόρων της εξουσίας.

Σκέφτομαι, αλήθεια, πόσο σινεμά κρύβουν οι ζωγραφισμένες ιστορίες σου και πόση, ανάλογα, ζωγραφική τα εξαντλητικά σχεδιασμένα καρέ των ταινιών σου. Πόση έντεχνη παιδικότητα. Αφού πάντα ήσουν ένα μεγάλο παιδί. Κι αυτό αγάπησε περισσότερο επάνω σου η Κάτια.

Αλήθεια Κυριάκο δεν σ' έχω ακούσει ποτέ να φωνάζεις! Δεν είναι περίεργο; Ποτέ να υψώνεις τη φωνή σου. Αυτή τη φωνή που την έχω τώρα μέσα στ' αυτιά μου. Γλυκιά, σιγαλή, υποβλητική. Πάντα λίγο παραπονεμένη. Μια φωνή στην οποία κανείς δεν μπορούσε να αρνηθεί τίποτα!

Κυριάκο μου...