Eλληνοτουρκικά: Παγιδευμένη στο «όραμά» της η Άγκυρα – Αβάσταχτο το κόστος προστασίας για την Αθήνα

 ΑΠΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 11 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022

Ο πόλεμος στην Ουκρανία διέψευσε ένα καθοριστικό για τον τρόπο που είχε οργανωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση στερεότυπο: ο πόλεμος στην Ευρώπη (οι Βορειοευρωπαίοι..

Ο πόλεμος στην Ουκρανία διέψευσε ένα καθοριστικό για τον τρόπο που είχε οργανωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση στερεότυπο: ο πόλεμος στην Ευρώπη (οι Βορειοευρωπαίοι τα Βαλκάνια με τα χίλια ζόρια τα αναγνωρίζουν ως ευρωπαϊκή περιφέρεια) αποκλείεται. Με δεδομένη αυτή τη διάψευση, ένα ακόμη στερεότυπο βρίσκεται ήδη υπό σοβαρή δοκιμασία: ελληνοτουρκικός πόλεμος αποκλείεται, καθώς πρόκειται για συμμάχους στο ΝΑΤΟ και σε κάθε περίπτωση σύμμαχοι και εταίροι θα σταματήσουν την Τουρκία αν αυτή τελικά επιτεθεί.

Οι πόλεμοι, ωστόσο, ξεσπούν από λάθος εκτίμηση δεδομένων, τα οποία καθορίζουν αντιλήψεις και επιλογές που με τη σειρά τους διαμορφώνουν τις συμπεριφορές που οδηγούν στη θερμή σύγκρουση. Τα ελληνοτουρκικά είναι ένα καλό παράδειγμα πιθανής επιβεβαίωσης αυτής της διαδικασίας.

Το «όραμα» του Ερντογάν

Θεωρώντας γνωστά τα στοιχεία (αμφισβήτηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και κυριαρχίας) που συνθέτουν το ελληνοτουρκικό ζήτημα, θα πρέπει να υπογραμμίσουμε τρία ακόμη «συγκυριακά» δεδομένα που παίρνει υπόψη του ο Ερντογάν και επιβαρύνουν την κατάσταση:

-Ο πόλεμος στην Ουκρανία απέδειξε ότι μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το σύστημα ισορροπίας μπορεί να αλλάξει με τη χρήση των όπλων.

-Η Τουρκία οφείλει να παίξει τον ιστορικό της ρόλο ως συνέχεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας διεκδικώντας τη θέση της περιφερειακής (υπερ)δύναμης.

-Η Ελλάδα, σύμφωνα με την τουρκική ηγεσία, είναι απλό εξάρτημα των μεγάλων Δυτικών και δεν έχει τις δυνάμεις και το σθένος να «φρενάρει» την πορεία της Τουρκίας προς το πεπρωμένο της.

Αυτό το αφήγημα της τουρκικής ηγεσίας, θα πρέπει να σημειώσουμε, τείνει να έχει διακομματική αποδοχή και διαχέεται στην τουρκική κοινωνία μέσα από δηλώσεις πολιτικών, στρατιωτικών, ακαδημαϊκών, καλλιτεχνικών παραγόντων. Μάλιστα, καθώς το 2023 ο Ερντογάν (και το πολιτικό / οικονομικό / κοινωνικό σύστημα που οικοδόμησε κατά την εικοσαετή κυριαρχία του) θα δοκιμαστεί στις κάλπες, (οι εκλογές του 2023 συμπίπτουν με τη συμπλήρωση ενός αιώνα από την εμφάνιση του σημερινού τουρκικού κράτους) η αξιοποίηση ενός «εύκολου» εξωτερικού εχθρού (δηλαδή της Ελλάδας) αναμένεται να πάρει επικίνδυνες διαστάσεις. Ήδη η αντιπολίτευση πλειοδοτεί σε επιθετικότητα σε βάρος της Ελλάδας «πιέζοντας» τον Ερντογάν να πάρει τα (ελληνικά) νησιά υποσχόμενη ταυτόχρονα ότι θα στηρίξει μια τέτοια ενέργεια.

Στο τραπέζι το σενάριο της συνεκμετάλλευσης

Το μειονέκτημα της εν λόγω λογικοφανούς προσέγγισης είναι προφανές, καθώς προϋποθέτει την ύπαρξη μιας ελληνικής κυβέρνησης η οποία θα αποδεχτεί την προκαταβολική εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων για χάρη αβέβαιων μελλοντικών οικονομικών κερδών…

ΑΠΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ

Η αγωνιώδης, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αναζήτηση της αντικατάστασης (μέσο/ μακροπρόθεσμα) των ρωσικών ενεργειακών πόρων υποχρεώνει την Ευρωπαϊκή Ένωση (Γερμανία) να στρέψει την προσοχή της στα ελπιδοφόρα ενεργειακά κοιτάσματα της (ανατολικής κατά κύριο λόγο) Μεσογείου και κατά συνέπεια να πιέσει για τις απαραίτητες πολιτικές διευθετήσεις (στα ελληνοτουρκικά και στις σχέσεις Ισραήλ – Τουρκίας) προκειμένου να εξελιχθεί το έργο της έρευνας, εξόρυξης και μεταφοράς των υδρογονανθράκων της περιοχής προς την Ευρώπη.

Αυτή η πιεστική ανάγκη επέβαλε την πραγματοποίηση της πρόσφατης συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, την οποία θα πρέπει να την τοποθετήσουμε στο πλαίσιο των «κολλητών» επαφών που είχε ως οικοδεσπότης ο Τούρκος ηγέτης, τις αμέσως επόμενες ημέρες μετά τη συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό, με τον καγκελάριο της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Ναφτάλι Μπένετ.

Από την παραγωγική, όπως τη χαρακτήρισαν και οι δύο πλευρές, συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν προέκυψε η απόφαση οι δύο χώρες να αναζητήσουν διμερώς, με συναντήσεις αρμόδιων στρατιωτικών επιτροπών, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), τα οποία θα δώσουν το «σήμα» της απαραίτητης «ηρεμίας» που απαιτείται για την εξέλιξη των ενεργειακών project στην περιοχή.

Δεδομένων των επίσημων και έντονων τουρκικών απαιτήσεων για αποστρατιωτικοποίηση (απόσυρση συγκεκριμένων όπλων) των ελληνικών νησιών που βρίσκονται κοντά στα μικρασιατικά παράλια, η ελληνοτουρκική συζήτηση για ΜΟΕ που ξεκινά τον επόμενο μήνα περιγράφει το κόστος που η κυβέρνηση Μητσοτάκη χρεώνει τη χώρα προς όφελος της κάλυψης των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης (Γερμανίας)…

Ιδέα με παρελθόν…

Αμέσως μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο ΝΑΤΟϊκής Συνόδου και συνάντηση των υπουργών Άμυνας Ελλάδας και Τουρκίας. Όπως συμβαίνει συνήθως, λεπτομέρειες (αληθείς ή προβοκατόρικες) της συζήτησης έδωσε η τουρκική πλευρά.

Κόμβος… υποτέλειας

 ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ 

• milakas@imerodromos.gr

• Facebook
• Twitter
• Print
• Email

Οι τελευταίες κυβερνήσεις της χώρας (Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛΛ και Ν.Δ.) είχαν επενδύσει πολιτικά και επικοινωνιακά σε επιλογές που υποτίθεται ότι θα μετέτρεπαν τη χώρα σε «κόμβο» μεταφοράς ενέργειας από τη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη.

Κεντρικό στοιχείο αυτών των επιλογών ήταν το project της κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου (EastΜed) στον οποίο θα διοχετεύονταν τα αναμενόμενα κοιτάσματα φυσικού αερίου από τις ΑΟΖ Ελλάδας (όταν θα ανακηρυχτεί), Κύπρου, Ισραήλ, Αιγύπτου για να καλύψουν τις ευρωπαϊκές ανάγκες, απελευθερώνοντας ταυτόχρονα την Ε.Ε. από τη ρωσική εξάρτηση.

Μπορεί εύκολα κάποιος να ανατρέξει και να θυμηθεί φανφαρόνικες δηλώσεις Ελλήνων πρωθυπουργών και υπουργών, οι οποίοι επέμεναν για το νέο επικείμενο μεγαλείο στο οποίο οδηγείται η χώρα χάριν των σπουδαίων διπλωματικών τους κινήσεων και επιλογών, παρά το γεγονός ότι εξ αρχής πολλοί (αρμόδιοι τεχνοκράτες) ήταν αυτοί που επισήμαναν πως η κατασκευή τού εν λόγω αγωγού ήταν οικονομικά και – κατά κύριο λόγο – πολιτικά ανέφικτη.

Αμερικανικό χαστούκι

Οι αιθεροβάμονες πολιτικοί ταγοί προσγειώθηκαν απότομα (;) στην πραγματικότητα μετά την αποκάλυψη (από τον Σωτήρη Σιδέρη και το omegapress.gr) του «non paper του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς την ελληνική κυβέρνηση, με τυπικό αποδέκτη τον Γενικό Γραμματέα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του ΥΠΕΞ Γιάννη Σμυρλή, (με το οποίο) γνωστοποιούν την άρνηση της Ουάσιγκτον να στηρίξει το εν λόγω εγχείρημα (δηλαδή την κατασκευή του ΕastΜed). Πανομοιότυπο non paper, αναφέρουν πληροφορίες, έχει αποσταλεί στο Τελ Αβίβ, αλλά και στην Τουρκία».

 

Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαίωσε το ρεπορτάζ, όπως φαίνεται από την απάντηση του εκπροσώπου του σε σχετική ερώτηση της ανταποκρίτριας της ΕΡΤ στην Ουάσιγκτον: «Σε μια εποχή που η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης είναι – περισσότερο από ποτέ – ζήτημα εθνικής ασφάλειας, δεσμευόμαστε να εμβαθύνουμε τις περιφερειακές σχέσεις μας και να προωθήσουμε τεχνολογίες καθαρής ενέργειας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να υποστηρίζουν σθεναρά τις περιφερειακές προσπάθειες που ενισχύουν και προωθούν τη συνεργασία και την περιφερειακή σταθερότητα, συμπεριλαμβανομένου του μηχανισμού 3+1 στον οποίο συμμετέχουν η Κυπριακή Δημοκρατία (ROC), η Ελλάδα, το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Κανόνια ή βούτυρο; - Οι μιζαδόροι των εξοπλισμών και οι πασιφιστές σπεκουλαδόροι…

Του Δημήτρη Μηλάκα

Στον μάταιο (και άδικο) τούτο κόσμο το Διεθνές «Δίκαιο» δεν περιγράφει τίποτε περισσότερο από τον συσχετισμό των δυνάμεων που το διαμορφώνουν. Αναζητώντας κανείς το «δίκιο» του, ουσιαστικά αναμετριέται με τις δυνατότητες και τις δυνάμεις που διαθέτει για να το διαμορφώσει και να το επιβάλλει. Με άλλα, απλούστερα λόγια, η ισχύς, σε τελική ανάλυση τα κανόνια, είναι οι συγγραφείς των κανόνων και των άρθρων που διαμορφώνουν την «τάξη» πραγμάτων σε μια δεδομένη ιστορική συγκυρία… Στην τρέχουσα ιστορική συγκυρία που βιώνουμε η επικρατούσα «τάξη» διαμορφώθηκε από τα αμερικανικά όπλα που θριάμβευσαν στον β παγκόσμιο πόλεμο. Αυτή η τάξη αμφισβητείται σήμερα, σε πολλές περιοχές του πλανήτη, καθώς έχουν εμφανιστεί τα πρώτα σημάδια της υποχώρησης της αμερικανικής αυτοκρατορίας και της ανάδειξης νέων φιλόδοξων περιφερειακών δυνάμεων, όπως συμβαίνει αυτήν την περίοδο (και) στην ανατολική Μεσόγειο.

Οι «κανόνες» της Αγκυρας

Σε μια τέτοια περίοδο ανακατατάξεων στην περιοχή όπου ο εκπεφρασμένος στόχος της Τουρκίας είναι η ανάληψη ρόλου περιφερειακής δύναμης, οι ελληνοτουρκικές διαφορές αποκτούν διαφορετικό περιεχόμενο και τοποθετούνται σε άλλη βάση. Για την Τουρκία είναι σαφές, όπως φαίνεται από πράξεις και πολιτικές δηλώσεις, ότι το ζητούμενο δεν είναι η αναζήτηση του δικαίου στη βάση των προβλέψεων που έχουν καθοριστεί, αλλά η διαμόρφωση νέων κανόνων που είναι σε θέση να επιβάλλουν τα τουρκικά όπλα. Υπό αυτήν την έννοια οι ελληνικές επικλήσεις των κανόνων του διεθνούς δικαίου απλώς περιγράφουν την αδυναμία της χώρας να υπερασπιστεί το δίκιο της.