"Η Πλάνη της Τεχνικής" - Η σκέψη του μεγάλου στοχαστή ΖΑΚ ΕΛΥΛ!

"Η Πλάνη της Τεχνικής"
Η σκέψη του μεγάλου στοχαστή ΖΑΚ ΕΛΥΛ!

'Είναι αδύνατο να καταλάβουμε τη σύγχρονη κοινωνία μας, αν δεν γνωρίζουμε με σαφήνεια τον παράγοντα που κατά κύριο λόγο την καθορίζει, δηλαδή την Τεχνική σαν ένα σύνολο μέσων, μεθόδων και οργάνωσης της γνώσης με συγκεκριμένο προσανατολισμό". 

Ο Ζακ Ελλύλ (1912-1994), ένας από τους σημαντικότερους μελετητές του τεχνικού φαινομένου, εκθέτει εδώ με πολύ ζωντανό τρόπο τα βασικά συμπεράσματά του σε μια συνέντευξή του στην ολλανδική ομάδα ReRun το 1992. 

Στην Ελλάδα εκδόθηκε το κλασικό πλέον βιβλίο του ΤΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ από τις εκδόσεις Αλήστου Μνήμης, ενώ από καιρό κυκλοφορούν μερικά ακόμα εξαιρετικά βιβλία του. 

Η μετάφραση των υποτίτλων έγινε από την Ιβάν Γιαννακοπούλου, η επιμέλειά τους από τον Γιάννη Δ. Ιωαννίδη και η προσαρμογή από τον Ηλία Διάμεση.

Ξεπεράσαμε τον Κάφκα και τον Όργουελ

Oι ιθύνοντες των κολοσσών της ψηφιακής επικοινωνίας συμπεριφέρθηκαν «σύννομα» μεν με βάση τους κανονισμούς χρήσης, όμως ταυτόχρονα λειτούργησαν 100% πολιτικά

• Γιώργος ΘεοδωρίδηςΥποψήφιος Διδάκτωρ Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο

MAN_HALF-TUBE VIA GETTY IMAGES

Classic sci fi symbol of spying and oppression, big brother face.

Στο «1984» ο Τζωρτζ Όργουελ μιλάει για τον «Μεγάλο Αδελφό» που ελέγχει τους πάντες και τα πάντα. Ένα σχεδόν αόρατο σύστημα που παρακολουθεί και καθορίζει τις ζωές καθημερινών ανθρώπων, τιμωρώντας τους όταν δεν συμπεριφέρονται σύμφωνα με τους «κανόνες» του. Κάτι περίπου ανάλογο συμβαίνει και στη «Δίκη» του Φραντς Κάφκα. Εκεί τα πράγματα είναι κάπως πιο συγκεκριμένα, αλλά ταυτόχρονα και τρομακτικά. Ένας απλός τραπεζικός υπάλληλος κατηγορείται για εγκλήματα που δεν διέπραξε ποτέ. Κατήγορός του είναι ένα απρόσωπο και ανελεύθερο σύστημα εξουσίας, το οποίο ένα ωραίο πρωί τον συλλαμβάνει και τον ενημερώνει για την εκκίνηση μιας δικαστικής διαδικασίας για εγκλήματα που υποτίθεται ότι ο υπάλληλος διέπραξε, χωρίς ποτέ τελικά αυτά να του γίνουν γνωστά. Το βιβλίο καταλήγει με τη βάρβαρη εκτέλεση του «ενόχου». Σήμερα, τον ρόλο αυτών των άτυπων «ρυθμιστών» της καθημερινής ζωής έχουν αναλάβει ταsocialmedia.

«Ψηφιακή ολιγαρχία» και εκλεγμένες κυβερνήσεις: Ποιος περιφρουρεί τελικά την ελευθερία της έκφρασης

Έχουν δικαίωμα οι κολοσσοί της τεχνολογίας να κατεβάζουν τους λογαριασμούς του Τραμπ; Εντονότερη από ποτέ η ανάγκη για επιβολή κανόνων στη «Big Tech».

• Κώστας Μαυραγάνης

OLIVIER DOULIERY VIA GETTY IMAGES

Σοβαρούς προβληματισμούς (και) σχετικά με τη δύναμη που έχουν οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας/ διαδικτύου ως προς την ελευθερία λόγου και έκφρασης έχουν προκαλέσει τα πρόσφατα γεγονότα στο Καπιτώλιο στην Ουάσινγκτον- και οι παρεμβάσεις της «Big Tech» στον δημόσιο λόγο, μέσω επιλογών τους όσον αφορά στο τι ανεβαίνει στις πλατφόρμες τους: Για άλλη μια φορά οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας αποδεικνύονται ανησυχητικά ισχυρές, και ταυτόχρονα αμφιλεγόμενες/ ανεπαρκείς, φέρνοντας εκ νέου στο προσκήνιο την ανάγκη για επιβολή πλαισίων κανόνων από δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις, έτσι ώστε να μην επαφίονται ζητήματα δημοσίου λόγου και ελευθερίας έκφρασης στη «διακριτική ευχέρεια» των μεγιστάνων της Σίλικον Βάλεϊ. 

Μετά την εισβολή υποστηρικτών του απερχόμενου Αμερικανού προέδρου στο Καπιτώλιο, το Twitter και το Facebook μπλόκαραν τους λογαριασμούς του Τραμπ στις πλατφόρμες τους, υποστηρίζοντας πως οι αναρτήσεις του προκαλούν περαιτέρω βία. To YouTube κατέβασε βίντεό του όπου εμφανιζόταν να λέει στους υποστηρικτές του «πάτε σπίτια σας, σας αγαπάμε», ενώ το Twitter ανακοίνωσε ότι ανέστειλε από την Παρασκευή τη λειτουργία άνω των 70.000 λογαριασμών που ήταν αφιερωμένοι στην ανταλλαγή περιεχομένου της θεωρίας συνωμοσίας QAnon. Επίσης, σε μια άλλη σημαντική εξέλιξη στο εν λόγω «μέτωπο», η Apple, η Alphabet (Google) και η Amazon σταμάτησαν να υποστηρίζουν το κοινωνικό δίκτυο Parler, με τις δύο πρώτες να το κατεβάζουν από τα καταστήματα εφαρμογών τους και την τρίτη να σταματά την παροχή υπηρεσιών hosting μέσω του AWS (Amazon Web Hosting), στην πράξη θέτοντάς το offline. Το Parler είναι δημοφιλές μεταξύ των υποστηρικτών του Τραμπ, πολλοί εκ των οποίων έχουν μπλοκαριστεί από το Twitter- με την Parler LLC να καταφεύγει στη Δικαιοσύνη ενάντια στην Amazon τη Δευτέρα, κατηγορώντας τον κολοσσό πως προβαίνει σε μια παράνομη, με πολιτικά κίνητρα απόφαση για κλείσιμο του Parler προς όφελος του Twitter.

Η νέα ανελευθερία

Το μέσο δεν είναι το μήνυμα, όπως ισχυριζόταν κάποτε ο ΜακΛιούαν. Όμως όποιος ελέγχει το μέσο, ελέγχει το μήνυμα.

Με πρόσχημα την (προφανή και καταδικαστέα) ηθική συνέργεια του Τραμπ στα θλιβερά έκτροπα του Καπιτωλίου (έκτροπα που από τους αντιπάλους του διογκώθηκαν κατά τρόπο γκροτέσκο σε... απόπειρα πραξικοπήματος), το κύμα λογοκρισίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν έχει προηγούμενο στην σύντομη ιστορία του διαδικτύου. Ακόμη και εντελώς αντιτραμπικές εφημερίδες όπως η γερμανική Zeit θεωρούν έωλα τα επιχειρήματα του Twitter, του Facebook, της Apple, του YouTube, της Amazon κ.ά. με τα οποία σβήνουν λογαριασμούς, κατεβάζουν εφαρμογές και στην ουσία επιχειρούν να φιμώσουν εκατομμύρια ανθρώπους με πρώτο ανάμεσά τους τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Έχουμε εδώ την κορύφωση μιας γενικής τάσης.Αναρίθμητα είναι τα περιστατικά φίμωσης και αποκλεισμού δημοσιογράφων, πολιτικών, πανεπιστημιακών και συγγραφέων τα τελευταία χρόνια, επειδή οι ιδέες τους θεωρήθηκαν hate speach από κάποιους φιλάνθρωπους φωστήρες. Κάποτε, η χρήση και μίας μόνο ”απαγορευμένης λέξης”, αρκεί για την επιβολή κυρώσεων. 

«Είναι εκπληκτικό»γράφει η παρισινή LeFigaro για τους οπαδούς αυτής της γραμμής, «ότι είναι τόσο τυφλοί πως με αυτόν τον τρόπο ανοίγουν το κουτί της Πανδώρας και ότι αυτό θα οδηγήσει σε ακραίους περιορισμούς της ελευθερίας. Ότι σ’ αυτήν την ιστορία ο Τραμπ υπήρξε πιο δημοκρατικός και φιλελεύθερος από πολλούς αντιπάλους του καταδεικνύει την απίστευτη και υπονομευτική της ελευθερίας καθίζηση των τελευταίων ετών». 

Η λογοκριτική αυτή εκστρατεία των ηλεκτρονικών μονοπωλίων έρχεται να προστεθεί σε τρία πρόδρομα στάδια οργουελισμού, όλα της τελευταίας εικοσαετίας.

Δικτατορία των αλγόριθμων ή ψηφιακός ανθρωπισμός

Μαλτέζος Χρήστος

Όλες οι σύγχρονες ανακαλύψεις συνιστούν ενδείξεις ότι είμαστε στη χαραυγή του μετανθρώπου, όπου η βιολογική και η τεχνολογική εξέλιξη αρχίζουν να συγχωνεύονται σε μια μοναδικότητα (singularity). Στις μέρες μας, λόγω των τεράστιων μεγεθών πληροφορίας και της ταχύτητας διάδοσης της, καθίσταται όλο και δυσκολότερη η εγκυρότητα, ενώ ο ψηφιακός χρήστης ολοένα εθίζεται με τις ψηφιακές οθόνες και απομακρύνεται από την διαπροσωπική επαφή.

Εάν η ψηφιακή αυτογνωσία μέσω της τεχνητής νοημοσύνης δεν επαρκεί για να λύσει την πολυπλοκότητα, ρευστότητα, αβεβαιότητα, ασάφεια και επιτάχυνση, ως ειδοποιά γνωρίσματα της εποχής μας, τότε μήπως θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω; Και σε ποιο βαθμό; Μήπως σε μια υπέρ-ευφυή τεχνητή νοημοσύνη; Εάν αυτή δεν διαφέρει σε τίποτα από τον ανθρώπινο εγκέφαλο, θα διέθετε προσωπικότητα, αξιοπρέπεια και δικαίωμα προστασίας;

Θα είχε νομικά και πολιτικά δικαιώματα, τα οποία ο άνθρωπος οφείλει να αναγνωρίσει και να σεβαστεί; Μία υπέρ-ευφυής τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να υπερέχει του ανθρώπου σχεδόν σε όλα τα πεδία, επιστήμη, κοινωνικές δεξιότητες, δημιουργικότητα. Ωστόσο, μπορεί να εμπεριέχει και κινδύνους, σύμφωνα με τον Σουηδό Φιλόσοφο Nick Bostrom, ιδρυτή και διευθυντή του "Ινστιτούτου Μέλλοντος της Ανθρωπότητας" στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπως :

• Να σχεδιαστεί κρυφά με βάση το συμφέρον μιας φυλής, χώρας, εταιρείας, κ.α., προσφέροντας τεράστια ισχύ στους δημιουργούς της.
• Να εκτραπεί από τον έλεγχο με επικίνδυνες συνέπειες για τους δημιουργούς της.
• Να εξελίξει μια δική της υπέρ-ευφυή τεχνητή νοημοσύνη, με βάση διαφορετικές ηθικές αρχές από τον εξαρχής προγραμματισμό.
• Και ίσως στον αρχικό της κώδικα να παρεισφρήσει ένα λάθος, κατά αντιστοιχία με ένα ελάττωμα σε βιολογικό DNA, το οποίο θα ήταν αδύνατο να διορθωθεί, με ολέθριες συνέπειες για την ανθρωπότητα.

 Αναβάθμιση της ανθρώπινης νοημοσύνης

Eξ αποστάσεως εκπαίδευση, εξουσία και καπιταλιστική αναδιάρθρωση του σχολείου

του Γιώργου Καλημερίδη

Με την εκδήλωση της πανδημίας του ιού Covid-19 την περασμένη άνοιξη η αναστολή τής λειτουργίας όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης αποτέλεσε μια κοινή πραγματικότητα για όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα. Υπολογίστηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα πως την άνοιξη του 2020 περίπου το 85% των μαθητών, παγκοσμίως, ήταν εκτός σχολικών δομών. Το δεύτερο κύμα της πανδημίας με τη νέα σχολική και ακαδημαϊκή χρονιά οδήγησε σε μια αντίστοιχη πραγματικότητα, όπου σχολεία κλείνουν για ακόμη μια φορά ή λειτουργούν εκ περιτροπής, ανάλογα με την έκθεση κάθε χώρας στον ιό.

Μέσα σε αυτή την ιδιαίτερη συγκυρία, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση (ΕΑΕ εφεξής) αποτέλεσε και αποτελεί μια νέα πραγματικότητα για εκατομμύρια παιδιά και σπουδαστές σε όλο τον κόσμο. Συγκροτεί, σύμφωνα με την κυρίαρχη εκπαιδευτική ρητορική, μια ουδέτερη παιδαγωγικά και κοινωνικοπολιτικά εκπαιδευτική πρακτική, αναγκαία και αναπόφευκτη στις πρωτοφανείς συνθήκες που  ζούμε.

Ειδικά, η κυβέρνηση της ΝΔ προβάλλει την ΕΑΕ ως μια ισότιμη εκπαιδευτική επιλογή, η οποία μπορεί να επεκταθεί όχι μόνο στις συνθήκες εκπαιδευτικής διαχείρισης της πανδημίας, αλλά και στην αντιμετώπιση όλων των θεωρούμενων, από τη μεριά της, εκπαιδευτικών παθογενειών του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, όπως οι μαθητικές καταλήψεις. Για την ελληνική κυβέρνηση και την αστική εξουσία, η ΕΑΕ εννοιολογείται συνεπώς όχι απλά ως ένα επιμέρους εργαλείο στήριξης των μαθητών και διατήρησης των στοιχειωδών κοινωνικών και παιδαγωγικών σχέσεων μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών, αλλά ως ένα παράλληλο και ισότιμο σχολείο. Στον εκπαιδευτικό προβληματισμό της κυβέρνησης ψηφιακό σχολείο και πραγματικό σχολείο αποκτούν ισότιμο χαρακτήρα, όπου μπορούν να εναλλάσσονται ή να συνυπάρχουν. Γι’ αυτόν τον λόγο, την ίδια στιγμή που στα λόγια η κα Κεραμέως δηλώνει δήθεν ότι η εξ αποστάσεως δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη δια ζώσης καταρτίζει αυστηρό ωρολόγιο πρόγραμμα ΕΑΕ, θεσπίζει την υποχρεωτικότητα του ψηφιακού σχολείου, επιβάλλει προχώρημα της ύλης, στέλνοντας με αυτόν τον τρόπο το μήνυμα στην κοινωνία ότι συνεχίζουμε σε μια εκπαιδευτική κανονικότητα με νέους και πιθανά πιο εκσυγχρονισμένους όρους. Υπό αυτό το πρίσμα η ΕΑΕ δεν μπορεί να γίνεται αντικείμενο μελέτης ξέχωρα από τη συνολική εκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης, καθώς αποτελεί επιμέρους διάσταση των βασικών εκπαιδευτικών στοχεύσεων του αστισμού στη σημερινή συγκυρία.

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΟΧΙ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΠΛΟΥΤΙΣΜΟ, ΤΟ NEW DEAL ΤΩΝ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΔΩΝ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ...

ΤΟ ΑΛΗΘΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ,

ΤΟ ΠΛΗΣΙΑΣΜΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΣΤΗΝ ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΔΕΝ ΤΟ ΥΠΟΚΑΘΙΣΤΑ ΤΟ ΤΗΛΕΜΑΘΗΜΑ

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΟΧΙ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΠΛΟΥΤΙΣΜΟ, ΤΟ NEW DEAL ΤΩΝ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΔΩΝ

Ναόμι Κλάιν: Tηλε-new deal, το «Δόγμα του Σοκ» της πανδημίας

Πολλοί γονείς είδαν τα παιδιά τους κατά την πανδημία να παρακολουθούν τα μαθήματά τους μέσω της Google ή του Zoom, και ίσως θεώρησαν ότι ήταν ένας καλός και εκπαιδευτικός τρόπος να περνούν την μέρα μέσα στο σπίτι.

Όμως σύμφωνα με την Ναόμι Κλάιν τα πράγματα είναι πολύ πιο σκοτεινά. Η καραντίνα, εκτός από τον προληπτικό σκοπό της, λειτούργησε και σαν ένα «ζωντανό εργαστήριο για ένα μόνιμο - και εξαιρετικά κερδοφόρο - χωρίς επαφή, χωρίς δημοκρατία, μέλλον», γράφει η Ναόμι Κλάιν σε άρθρο της στο Intercept, παρατηρώντας ότι «κάτι που μοιάζει με ένα συγκροτημένο δόγμα του σοκ της πανδημίας αρχίζει να εμφανίζεται. Αποκαλέστε το “τηλε-New Deal”».

Γονείς και παιδιά, σύμφωνα με την Ναόμι Κλάιν, έχουν εμπλακεί σε ένα «μεγάλο πείραμα στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση», όπου οι εταιρείες συλλέγουν πολλά δεδομένα και αναζητούν τρόπο να γίνει μόνιμη, επειδή πιστεύουν ότι αυτός είναι ένας καλύτερος τρόπος , ή τουλάχιστον, ένας πιο κερδοφόρος τρόπος.

O Έρικ Σμιτ, πρώην πρόεδρος της Google και νυν πρόεδρος της αμερικανικής Επιτροπής Εθνικής Ασφαλείας σε ζητήματα Τεχνητής Νοημοσύνης ζητά ενίσχυση των χρηματοδοτικών πακέτων σε εταιρείες τεχνολογίας, όπως η Google και η Amazon, για να εκτελούν δημόσιες λειτουργίες με πρόφαση την αναγκαιότητα αμερικανικής απάντησης στην τεχνολογική ενδυνάμωση της Κίνας.

«Θα είναι ένα πάρτι για τις εταιρείες τεχνολογίας», αναλύει η Ναόμι Κλάιν στο Democracy Now. «Δεν επιδιώκουν επιστροφή στην κανονικότητα όπως την ξέραμε. Θέλουν να πάμε σε ένα νέο μοντέλο, όπου οι προνομιούχες τάξεις, όλοι εκείνοι που είναι σε θέση να απομονωθούν, να λαμβάνουν ό,τι χρειάζονται ψηφιακά, με drone, με ρομποτικά αυτοκίνητα… Βλέπουμε μια τεράστια προσπάθεια επαναπροσδιορισμού της Silicon Valley, και από το σημείο όπου όλες αυτές οι τεχνολογίες ήταν πολύ, πολύ αμφιλεγόμενες, για την φυσική μας ασφάλεια (πόσα ατυχήματα έγιναν με drone που παρέδιδαν προϊόντα;), για την ασφάλεια των ευαίσθητων πληροφοριών μας στην περίπτωση της τηλεϊατρικής ή ακόμη και το όφελος των παιδιών μας να βρίσκονται μπροστά από μια οθόνη όλη μέρα, τώρα να παρουσιάζονται ως λύσεις».

Αρχή Προστασίας Δεδομένων: Εκθετη η Κεραμέως για την τηλεκπαίδευση - Τρεις μήνες διορία για συμμόρφωση

ΠΑΛΙ ΚΆΤΩ ΑΠΌ ΤΗ ΒΆΣΗ Η Κ. ΚΕΡΑΜΕΩΣ!

ΤΕΛΙΚΆ, ΜΌΝΟ ΣΤΗ ΛΈΣΧΗ ΜΠΙΛΝΤΕΣΜΠΕΡΓΚ ΚΑΙ ΤΟ ΊΔΡΥΜΑ ΡΟΚΦΈΛΕΡ ΑΡΊΣΤΕΥΣΕ!!!

ΓΕΡΟΜΟΡΙΑΣ

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα εντόπισε ουκ ολίγες σοβαρές παραλείψεις στη διαδικασία της τηλεκπαίδευσης στη γνωμοδότησή της. Καλεί το Υπουργείο να συμμορφωθεί εντός τριμήνου.

Απολύτως έκθετη για την πολιτική που ακολούθησε στο ζήτημα των προσωπικών δεδομένων κατά την τηλεκπαίδευση είναι πλέον η Νίκη Κεραμέως.

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα όχι μόνο εντόπισε πολλές "τρύπες" στην εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας αλλά κάλεσε, μετά από εκτενή γνωμοδότηση, το Υπουργείο να συμμορφωθεί εντός τριμήνου έτσι ώστε η διαδικασία της τηλεκπαίδευσης να γίνει σύννομα, σύμφωνα δηλαδή με όσα ορίζει ο νόμος περί προσωπικών δεδομένων.

Το θέμα είχε αναδείξει με μεγάλο ρεπορτάζ το News24/7 το οποίο επιβεβαιώνεται μέχρι κεραίας μετά τη γνωμοδότηση.

Εν αναμονή της οριστικής πόφασης λοιπόν για την τηλεκπαίδευση, η ΑΠΔΠΧ δημοσίευσε τη γνωμοδότησή της επί 2 αντικειμένων και μόνο:

Α) τη νομιμότητα του σκοπού της τηλεκπαίδευσης και

Β) την ΕΑΠΔ που διενεργήθηκε.

Α) Επί της νομιμότητας, οι εκφράσεις που χρησιμοποιεί είναι:

1. «Η επεξεργασία που συνεπάγεται η παροχή σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης δεν αντίκειται στη νομοθεσία για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα», και όχι «είναι συμβατή με τη νομοθεσία για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα» ούτε «είναι νόμιμη». Δεν είναι τυχαία η έκφραση που επιλέχθηκε, προφανώς για να πάρει αποστάσεις από τις απλουστεύσεις που συνήθως κάνει το Υπουργείο Παιδείας.

2. Το παραπάνω ισχύει με την προϋπόθεση ότι «ο σκοπός που εξυπηρετείται με τη συγκεκριμένη επεξεργασία είναι νόμιμος». Ούτε αυτή η έκφραση είναι τυχαία. Στο κείμενο της γνωμοδότησης εξηγούνται πολλές περιπτώσεις όπου η επεξεργασία είναι παράνομη ή «στον αέρα», κυρίως από πλευράς Cisco αλλά, στα πλαίσια της σύμβασης που υπέγραψε με το Υπ. Παιδείας, και του Υπουργείου.